Polska to kraj o zróżnicowanej geograficznie i przyrodniczo przestrzeni. Występuje tu ponad 7000 jezior, które są prawdziwymi perłami krajobrazu. Przemierzając kraj, znajdziemy i malownicze pojezierza, i górskie zbiorniki, a także niewielkie, urokliwe stawy. Czy wiesz, jakie są najgłębsze, najczystsze czy najmniejsze jeziora w Polsce? Gdzie się znajdują i gdzie warto pojechać na urlop, by poznać te najpiękniejsze? Podpowiadamy!
Jeziora w Polsce – gdzie leżą, najgłębsze, najczystsze, najmniejsze
Spis treści
- Czym są jeziora i ile ich jest w Polsce?
- Jakie są jeziora w Polsce?
- Jakie jest najgłębsze jezioro w Polsce?
- Jakie jest najczystsze jezioro w Polsce? Wskazówki dla miłośników sportów wodnych
- Jakie jest najmniejsze jezioro w Polsce?
- Najpiękniejsze polskie jeziora – sprawdź, gdzie wybrać się na wakacyjny spacer brzegiem jeziora
Czym są jeziora i ile ich jest w Polsce?
Jeziora są zbiornikami wód stojących. Jeśli chodzi o ilość jezior w Polsce, to jest ich około 7081. Liczbę tę ustalili naukowcy na podstawie zdjęć satelitarnych, więc nie musi być ona ostateczna.
Większość z jezior powstała w toku procesów geologicznych, ale są też takie, których obecność jest zależna od działalności człowieka. Mamy w naszym kraju do czynienia z dużą różnorodnością wodną, wynikającą m.in. z bogatej historii geologicznej i zlodowaceń, które były na naszych terenach.
Jeziora można podzielić na różne kategorie w zależności od ich pochodzenia, głębokości, zasolenia i innych czynników.
Przyglądając się ich genezie, czyli sposobie powstania, wyróżniamy w Polsce:
- jeziora polodowcowe,
- jeziora bagienne,
- jeziora krasowe,
- jeziora tektoniczne,
- jeziora rzeczne,
- jeziora przybrzeżne,
- jeziora zaporowe,
- jeziora antropogeniczne.
Zdecydowana większość ze zidentyfikowanych zbiorników wodnych w Polsce to jeziora polodowcowe – te można również podzielić na kilka podtypów. A mianowicie:
- jeziora rynnowe – powstały w rynnach wyżłobionych przez lodowce. Zazwyczaj są długie, wąskie i kręte;
- jeziora eworsyjne – powstały w wyniku erozyjnej działalności wód podlodowcowych;
- jeziora morenowe – utworzone w zagłębieniach terenu po stopieniu brył martwego lodu, przykrytych materiałem morenowym;
- jeziora wytopiskowe – powstały w zagłębieniach po stopieniu brył martwego lodu;
- jeziora karowe (cyrkowe) – powstały w obrębie kotła lodowcowego (w tzw. cyrku lodowcowym). Są owalne, głębokie i mają strome brzegi.
Najwięcej jezior, bo aż około 3,3 tys., znajduje się na Pojezierzu Pomorskim, podczas gdy na Pojezierzu Mazurskim jest ich nieco ponad 2 tys. Nie będzie to gołosłowne, gdy stwierdzimy, że to właśnie w tych regionach znajdują się najpiękniejsze jeziora w Polsce.
Jakie są jeziora w Polsce?
Polska obfituje w piękne i zróżnicowane jeziora, które stanowią atrakcję turystyczną i cenne siedliska przyrodnicze. Najdłuższe jezioro w Polsce to Jeziorak na Pojezierzu Iławskim, mające 27,45 km długości.
Najwięcej wysp na jeziorze, bo aż 12, znajduje się na z kolei na Pojezierzu Drawskim, na jeziorze Drawsko. Największa z nich to Bielawa – można znaleźć tam ślady wczesnego osadnictwa.
Piękne jeziora to np. te położone nad kaszubskim morzem. Są niezwykle czyste, cenne pod względem przyrodniczym, bogate w liczne gatunki flory oraz fauny i popularne wśród turystów.
Jeziora na Warmii i Mazurach, zwane „krainą tysiąca jezior”, przyciągają turystów pięknymi krajobrazami i możliwościami uprawiania sportów wodnych. Wśród nich wyróżniają się Śniardwy – największe jezioro w Polsce oraz Wielki Ostrów – największa śródlądowa wyspa w kraju.
Mniej znane, ale równie urokliwe, są jeziora na Pojezierzu Lubuskim, jak Niesłysz, Białe czy Lubiąż. Ciekawostką jest jezioro Piaseczno w Borach Tucholskich, na dnie którego spoczywa wrak samolotu z czasów II wojny światowej.
Na Polesiu Zachodnim występują rzadkie w Polsce jeziora krasowe, powstałe w zagłębieniach terenu wapiennego, np. Karaśne, Bikcze czy Łukie. Warto również wspomnieć o jeziorach lobeliowych na Pomorzu, bogatych w rzadkie gatunki roślin, takich jak chociażby lobelia jeziorna.
Jakie jest najgłębsze jezioro w Polsce?
Najgłębsze jezioro w Polsce znajduje się w województwie podlaskim, na Pojezierzu Wschodniosuwalskim. Jezioro Hańcza – bo o nim mowa – w maksymalnym miejscu osiąga głębokość 108,5 metra, co czyni je nie tylko ewenementem na skalę krajową, ale i jednocześnie najgłębszym jeziorem w środkowej części Niżu Europejskiego (jest częstą destynacją dla nurków).
Hańcza jest również jednym z największych jezior – ma powierzchnię 311,4 ha. Powstało w rynnie polodowcowej, a jego brzegi otacza stroma skarpa. Woda jest przejrzysta, o wysokiej czystości (I klasa) i dobrym natlenieniu. Dzięki temu występują tam rzadkie gatunki skorupiaków stenotermicznych, a także ryby, takie jak: troć jeziorowa, szczupak, sielawa czy głowacz pręgopłetwy. Ze względu na swoje walory przyrodnicze, Hańcza została objęta ochroną jako rezerwat przyrody i w 1974 roku została wpisana na listę Projektu Aqua UNESCO.
Jakie jest najczystsze jezioro w Polsce? Wskazówki dla miłośników sportów wodnych
Wiele jezior w Polsce może poszczycić się mianem bardzo czystych i w związku z tym odpowiednich do uprawiania sportów wodnych. Chociaż jakość kąpielisk może się zmieniać, można wymienić kilka jezior, które cieszą się bardzo dobrą opinią. W ich okolicy są liczne ośrodki wypoczynkowe, pola namiotowe, wypożyczalnie sprzętu wodnego, a ilość piaszczystych plaż zachwyca.
Są to:
- jezioro Gim na Warmii i Mazurach – położone przy Nowej Kaletce, objęte strefą ciszy, z jednymi z najczystszych wód w tym regionie. Zasilane wyłącznie wodami podziemnymi, bez dopływów rzecznych;
- jezioro Lubie na Pojezierzu Drawskim – jedno z największych i najpiękniejszych jezior tego regionu, o bardzo czystej wodzie (I klasa czystości) i dużej przejrzystości. Otoczone dziką przyrodą, doskonałe do uprawiania sportów wodnych;
- Jezioro Powidzkie na Pojezierzu Gnieźnieńskim – uznawane za jedno z najczystszych jezior w Polsce, o krystalicznej wodzie;
- Jezioro Białe w województwie lubuskim – odznaczone I klasą czystości wód, z dziką, naturalną scenerią wokół brzegów;
- Jezioro Czyste (Jasne) na Pomorzu – o wyjątkowo krystalicznej wodzie pochodzącej ze stopionej bryły lodu, jedyne w swoim rodzaju.
Warto również zwrócić uwagę na zbiorniki objęte ochroną rezerwatów przyrody, jak np. wymienione wyżej jezioro Hańcza.
Jakie jest najmniejsze jezioro w Polsce?
Najmniejsze jeziora w Polsce to niewielkie zbiorniki wodne o powierzchni poniżej 1 hektara, często o charakterze okresowym lub śródleśnym. Takich małych jeziorek i stawów jest w Polsce bardzo dużo (zwłaszcza na obszarach pojezierzy), dlatego trudno wskazać jedno, które mogłoby nosić to zaszczytne miano. Przykładowo, na Pojezierzu Mazurskim znajduje się wiele małych, bezimiennych jeziorek o powierzchni zaledwie kilku arów. Podobne, drobne zbiorniki wodne występują licznie na innych pojezierzach: pomorskim, wielkopolskim czy lubuskim.
Niektóre źródła wskazują, jakoby jezioro Bukowo, położone w województwie zachodniopomorskim, było uznane za najmniejsze w Polsce. Znajduje się ono na terenie Pojezierza Wałeckiego i jego powierzchnia wynosi około 18,5 ha (jest długie na 840 metrów i szerokie na 320 metrów – w najszerszym miejscu).
W Polsce znajdują się jednak inne mniejsze, choć bezimienne jeziora. Na podstawie Mapy Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000 wykazano istnienie akwenu o powierzchni 85,26 m2. Zbiornik ten można znaleźć w okolicy wsi Grabowiec, w województwie wielkopolskim. Innym nienazwanym jeziorem (o powierzchni około 80 m2) jest jezioro znajdujące się na terenie Bochni, w województwie małopolskim.
Najpiękniejsze polskie jeziora – sprawdź, gdzie wybrać się na wakacyjny spacer brzegiem jeziora
Polskie jeziora obfitują w piękne krajobrazy, urozmaicone linie brzegowe, bogatą faunę i florę. Wiele z nich oferuje doskonałe warunki do aktywnego wypoczynku, jak żeglowanie, wędkarstwo czy piesze wycieczki wzdłuż malowniczych brzegów.
Do najpiękniejszych jezior w Polsce z pewnością można zaliczyć Śniardwy na Mazurach, zwane też „mazurskim morzem”. Zachwyca malowniczymi widokami, licznymi wyspami (w tym Czarci Ostrów ze śladami fortu). Miłośnicy sportów wodnych znajdą tu liczne wyzwania – z uwagi na mielizny i skały.
Równie atrakcyjne jest jezioro Drawsko na Pojezierzu Drawskim. To drugie co do głębokości jezioro w Polsce, posiada aż 12 wysp. Z kolei jezioro Łebsko, znajdujące się na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, urzeka dzikim krajobrazem wydm i lasów.
Turystów wypoczywających w Borach Tucholskich zachwyca Jezioro Koronowskie, z zalesioną linią brzegową, licznymi zatokami i ciekawym ukształtowaniem doliny Brdy.
Wśród pięknych jezior wymienić można także:
- jezioro Nyskie,
- Jezioro Nidzkie,
- jezioro Piaseczno,
- jezioro Wigry,
- Jezioro Nyskie i Jezioro Turawskie,
- Jezioro Czorsztyńskie,
- Jezioro Solińskie,
- Jezioro Międzybrodzkie,
- jeziora augustowskie.
Bibliografia
- A. Choiński, R. Skowron, Zmiany powierzchni i zarastanie jezior w Polsce, Badania Fizjograficzne XII - Seria A - Geografia Fizyczna (A72), str. 123–140.
- www.jeziorapolski.pl, dostęp z dn. 15.05.2024
Opublikowano: 27.05.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Magdalena Krajewska-Sochala
pedagog
Magdalena Krajewska-Sochala – żona oraz mama dwóch córek, muzyk i pedagog z wykształcenia, animatorka kultury, copywriterka, od niedawna również, po tranformacji zawodowej, rekruterka realizująca się w dziedzinie HR. Romantyczna i kreatywna osobowość, łącząca elementy z natury trudne do połączenia. Interesuje się wychowaniem bliskościowym, zdrowiem, rozwojem osobistym oraz... grą na XIX-wiecznym drewnianym flecie irlandzkim.
Komentarze i opinie (0)