Jeziora w Polsce – gdzie leżą, najgłębsze, najczystsze, najmniejsze

Czym są jeziora i ile ich jest w Polsce?

Jeziora są zbiornikami wód stojących. Jeśli chodzi o ilość jezior w Polsce, to jest ich około 7081. Liczbę tę ustalili naukowcy na podstawie zdjęć satelitarnych, więc nie musi być ona ostateczna.

Większość z jezior powstała w toku procesów geologicznych, ale są też takie, których obecność jest zależna od działalności człowieka. Mamy w naszym kraju do czynienia z dużą różnorodnością wodną, wynikającą m.in. z bogatej historii geologicznej i zlodowaceń, które były na naszych terenach.

Jeziora można podzielić na różne kategorie w zależności od ich pochodzenia, głębokości, zasolenia i innych czynników.

Przyglądając się ich genezie, czyli sposobie powstania, wyróżniamy w Polsce:

• jeziora polodowcowe,
• jeziora bagienne,
• jeziora krasowe,
• jeziora tektoniczne,
• jeziora rzeczne,
• jeziora przybrzeżne,
• jeziora zaporowe,
• jeziora antropogeniczne.

Zdecydowana większość ze zidentyfikowanych zbiorników wodnych w Polsce to jeziora polodowcowe – te można również podzielić na kilka podtypów. A mianowicie:

• jeziora rynnowe – powstały w rynnach wyżłobionych przez lodowce. Zazwyczaj są długie, wąskie i kręte;
• jeziora eworsyjne – powstały w wyniku erozyjnej działalności wód podlodowcowych;
• jeziora morenowe – utworzone w zagłębieniach terenu po stopieniu brył martwego lodu, przykrytych materiałem morenowym;
• jeziora wytopiskowe – powstały w zagłębieniach po stopieniu brył martwego lodu;
• jeziora karowe (cyrkowe) – powstały w obrębie kotła lodowcowego (w tzw. cyrku lodowcowym). Są owalne, głębokie i mają strome brzegi.

Najwięcej jezior, bo aż około 3,3 tys., znajduje się na Pojezierzu Pomorskim, podczas gdy na Pojezierzu Mazurskim jest ich nieco ponad 2 tys. Nie będzie to gołosłowne, gdy stwierdzimy, że to właśnie w tych regionach znajdują się najpiękniejsze jeziora w Polsce.

Jakie są jeziora w Polsce?

Polska obfituje w piękne i zróżnicowane jeziora, które stanowią atrakcję turystyczną i cenne siedliska przyrodnicze. Najdłuższe jezioro w Polsce to Jeziorak na Pojezierzu Iławskim, mające 27,45 km długości.

Najwięcej wysp na jeziorze, bo aż 12, znajduje się na z kolei na Pojezierzu Drawskim, na jeziorze Drawsko. Największa z nich to Bielawa – można znaleźć tam ślady wczesnego osadnictwa.

Piękne jeziora to np. te położone nad kaszubskim morzem. Są niezwykle czyste, cenne pod względem przyrodniczym, bogate w liczne gatunki flory oraz fauny i popularne wśród turystów.

Jeziora na Warmii i Mazurach, zwane „krainą tysiąca jezior”, przyciągają turystów pięknymi krajobrazami i możliwościami uprawiania sportów wodnych. Wśród nich wyróżniają się Śniardwy – największe jezioro w Polsce oraz Wielki Ostrów – największa śródlądowa wyspa w kraju.

Mniej znane, ale równie urokliwe, są jeziora na Pojezierzu Lubuskim, jak Niesłysz, Białe czy Lubiąż. Ciekawostką jest jezioro Piaseczno w Borach Tucholskich, na dnie którego spoczywa wrak samolotu z czasów II wojny światowej.

Na Polesiu Zachodnim występują rzadkie w Polsce jeziora krasowe, powstałe w zagłębieniach terenu wapiennego, np. Karaśne, Bikcze czy Łukie. Warto również wspomnieć o jeziorach lobeliowych na Pomorzu, bogatych w rzadkie gatunki roślin, takich jak chociażby lobelia jeziorna.

Jakie jest najgłębsze jezioro w Polsce?

Najgłębsze jezioro w Polsce znajduje się w województwie podlaskim, na Pojezierzu Wschodniosuwalskim. Jezioro Hańcza – bo o nim mowa – w maksymalnym miejscu osiąga głębokość 108,5 metra, co czyni je nie tylko ewenementem na skalę krajową, ale i jednocześnie najgłębszym jeziorem w środkowej części Niżu Europejskiego (jest częstą destynacją dla nurków).

Hańcza jest również jednym z największych jezior – ma powierzchnię 311,4 ha. Powstało w rynnie polodowcowej, a jego brzegi otacza stroma skarpa. Woda jest przejrzysta, o wysokiej czystości (I klasa) i dobrym natlenieniu. Dzięki temu występują tam rzadkie gatunki skorupiaków stenotermicznych, a także ryby, takie jak: troć jeziorowa, szczupak, sielawa czy głowacz pręgopłetwy. Ze względu na swoje walory przyrodnicze, Hańcza została objęta ochroną jako rezerwat przyrody i w 1974 roku została wpisana na listę Projektu Aqua UNESCO.

Jakie jest najczystsze jezioro w Polsce? Wskazówki dla miłośników sportów wodnych

Wiele jezior w Polsce może poszczycić się mianem bardzo czystych i w związku z tym odpowiednich do uprawiania sportów wodnych. Chociaż jakość kąpielisk może się zmieniać, można wymienić kilka jezior, które cieszą się bardzo dobrą opinią. W ich okolicy są liczne ośrodki wypoczynkowe, pola namiotowe, wypożyczalnie sprzętu wodnego, a ilość piaszczystych plaż zachwyca.

Są to:

• jezioro Gim na Warmii i Mazurach – położone przy Nowej Kaletce, objęte strefą ciszy, z jednymi z najczystszych wód w tym regionie. Zasilane wyłącznie wodami podziemnymi, bez dopływów rzecznych;
• jezioro Lubie na Pojezierzu Drawskim – jedno z największych i najpiękniejszych jezior tego regionu, o bardzo czystej wodzie (I klasa czystości) i dużej przejrzystości. Otoczone dziką przyrodą, doskonałe do uprawiania sportów wodnych;
• Jezioro Powidzkie na Pojezierzu Gnieźnieńskim – uznawane za jedno z najczystszych jezior w Polsce, o krystalicznej wodzie;
• Jezioro Białe w województwie lubuskim – odznaczone I klasą czystości wód, z dziką, naturalną scenerią wokół brzegów;
• Jezioro Czyste (Jasne) na Pomorzu – o wyjątkowo krystalicznej wodzie pochodzącej ze stopionej bryły lodu, jedyne w swoim rodzaju.

Warto również zwrócić uwagę na zbiorniki objęte ochroną rezerwatów przyrody, jak np. wymienione wyżej jezioro Hańcza.

Jakie jest najmniejsze jezioro w Polsce?

Najmniejsze jeziora w Polsce to niewielkie zbiorniki wodne o powierzchni poniżej 1 hektara, często o charakterze okresowym lub śródleśnym. Takich małych jeziorek i stawów jest w Polsce bardzo dużo (zwłaszcza na obszarach pojezierzy), dlatego trudno wskazać jedno, które mogłoby nosić to zaszczytne miano. Przykładowo, na Pojezierzu Mazurskim znajduje się wiele małych, bezimiennych jeziorek o powierzchni zaledwie kilku arów. Podobne, drobne zbiorniki wodne występują licznie na innych pojezierzach: pomorskim, wielkopolskim czy lubuskim.

Niektóre źródła wskazują, jakoby jezioro Bukowo, położone w województwie zachodniopomorskim, było uznane za najmniejsze w Polsce. Znajduje się ono na terenie Pojezierza Wałeckiego i jego powierzchnia wynosi około 18,5 ha (jest długie na 840 metrów i szerokie na 320 metrów – w najszerszym miejscu).

W Polsce znajdują się jednak inne mniejsze, choć bezimienne jeziora. Na podstawie Mapy Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000 wykazano istnienie akwenu o powierzchni 85,26 m2. Zbiornik ten można znaleźć w okolicy wsi Grabowiec, w województwie wielkopolskim. Innym nienazwanym jeziorem (o powierzchni około 80 m2) jest jezioro znajdujące się na terenie Bochni, w województwie małopolskim.

Najpiękniejsze polskie jeziora – sprawdź, gdzie wybrać się na wakacyjny spacer brzegiem jeziora

Polskie jeziora obfitują w piękne krajobrazy, urozmaicone linie brzegowe, bogatą faunę i florę. Wiele z nich oferuje doskonałe warunki do aktywnego wypoczynku, jak żeglowanie, wędkarstwo czy piesze wycieczki wzdłuż malowniczych brzegów.

Do najpiękniejszych jezior w Polsce z pewnością można zaliczyć Śniardwy na Mazurach, zwane też „mazurskim morzem”. Zachwyca malowniczymi widokami, licznymi wyspami (w tym Czarci Ostrów ze śladami fortu). Miłośnicy sportów wodnych znajdą tu liczne wyzwania – z uwagi na mielizny i skały.

Równie atrakcyjne jest jezioro Drawsko na Pojezierzu Drawskim. To drugie co do głębokości jezioro w Polsce, posiada aż 12 wysp. Z kolei jezioro Łebsko, znajdujące się na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, urzeka dzikim krajobrazem wydm i lasów.

Turystów wypoczywających w Borach Tucholskich zachwyca Jezioro Koronowskie, z zalesioną linią brzegową, licznymi zatokami i ciekawym ukształtowaniem doliny Brdy.

Wśród pięknych jezior wymienić można także:

• jezioro Nyskie,
• Jezioro Nidzkie,
• jezioro Piaseczno,
• jezioro Wigry,
• Jezioro Nyskie i Jezioro Turawskie,
• Jezioro Czorsztyńskie,
• Jezioro Solińskie,
• Jezioro Międzybrodzkie,
• jeziora augustowskie.