Kalendarz szczepień dziecka

Kalendarz szczepień ochronnych dzieci i młodzieży – co to jest?

Aktualny program szczepień ochronnych (PSO) w Polsce realizowany jest na podstawie ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Składa się z dwóch części:

1. szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według wieku;
2. szczepienia zalecane.

PSO i schemat szczepień są aktualizowane każdego roku przez Główny Inspektorat Sanitarny i publikowany w formie komunikatu. Jak obecnie wygląda harmonogram szczepień dziecka? Zapoznaj się z programem szczepień ochronnych.

Szczepienia obowiązkowe kalendarz – lista

Spis szczepień obowiązkowych przedstawia się następująco:

• gruźlicy (BCG),
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (HBV),
• rotawirusom (RV),
• błonicy, tężcowi, krztuścowi (DTP, DTaP, Tdap, Td),
• polio (IPV),
• pałeczce hemofilnej typu B (Hib),
• pneumokokom (PCV),
• odrze, śwince, różyczce (MMR).

Kiedy do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, bardzo ciężko jest się przed nim ustrzec – m.in. właśnie dlatego takie choroby znalazły się na liście.

Szczepienia zalecane – lista

Wśród szczepień zalecanych mamy szczepionki przeciw:

• grypie,
• meningokokom (MenB, MenC, MenACWY),
• ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV),
• ospie wietrznej (VZV),
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (HAV),
• kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM).

Jakie są rodzaje szczepionek?

Szczepionki podawane są domięśniowo, podskórnie, doustnie lub donosowo – w zależności od rodzaju szczepionki. Dzielą się na:

• szczepionki żywe – z osłabionym wirusem lub bakterią w składzie. Należy do nich np. szczepionka MMR czy przeciwko ospie wietrznej;
• szczepionki nieżywe (zabite, inaktywowane) – mające w składzie nieżywe drobnoustroje. Należy do nich np. szczepionka przeciw pneumokokom czy polio.

Kto decyduje o tym, jakie szczepienia znajdą się w aktualnym kalendarzu szczepień dziecka?

Program szczepień NFZ opiera się na danych związanych z aktualną sytuacją epidemiologiczną chorób zakaźnych w Polsce. Tworzą go:

• Rada Sanitarno-Epidemiologiczna organu doradczego GIS oraz Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych przy Ministrze Zdrowia – wybitni eksperci – pediatrzy, specjaliści od chorób zakaźnych, epidemiolodzy;
• rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób.

Czy za szczepienie obowiązkowe dziecka trzeba płacić?

Standardowe szczepionki obowiązkowe (szczepionki tradycyjne) dla dzieci i młodzieży są bezpłatne. Są realizowane w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Rodzice jednak mogą wybrać ich płatne wersje, czyli szczepionki wysokoskojarzone.

Wyróżniamy wśród nich:

• szczepienia skojarzone 5 w 1,
• szczepienia skojarzone 6 w 1.

Czym szczepionki skojarzone różnią się od szczepionek tradycyjnych?

To preparaty, które mogą uchronić przed kilkoma chorobami za pomocą jednego zastrzyku. I tak, szczepionka 5 w 1 chroni jednocześnie przed: błonicą, tężcem i krztuścem (DTP), polio (IPV) oraz pałeczką hemofilną typu B (Hib). Z kolei szczepionka 6 w 1 chroni jednocześnie przed: błonicą, tężcem i krztuścem (DTP), polio (IPV), pałeczką hemofilną typu B (Hib) oraz wirusowym zapaleniem wątroby typu B (HBV).

Kalendarz szczepień dodatkowych dla dziecka – co się w nim znajduje?

Tak zwane szczepienia zalecane są to szczepienia nieobowiązkowe, bo ryzyko zachorowania na wymienione w nich choroby i powikłań po nich jest niższe. O tym, czy zaszczepić dziecko szczepionką dodatkową, decydują jego rodzice/opiekunowie. Szczepionki zalecane są odpłatne. Sytuacja epidemiologiczna w kraju oraz aktualny stan badań wpływają na aktualizację kalendarza szczepień ochronnych dzieci i młodzieży. I tak, szczepionka przeciwko rotawirusom od 2021 r. została przeniesiona ze szczepień zalecanych do szczepień obowiązkowych.

Zasady przeprowadzania szczepień ochronnych

• Wiek dziecka należy odczytywać jak w przykładzie: dziecko, które ukończyło 5 lat, jest w 6. roku życia, czyli powinno być szczepione szczepionkami dedykowanymi dzieciom w 6. roku życia.
• Kilka szczepień może być wykonanych podczas jednej wizyty dziecka – decyduje o tym lekarz.
• Jaki powinien być odstęp między dawkami tej samej szczepionki? Taki, jak zalecany, ale może on ulec wydłużeniu, natomiast nie powinien być skracany.