Specyficzna budowa kości czaszki u bardzo małych dzieci, czyli niezrośnięte ciemiączko u noworodków i niemowląt, umożliwia wykonanie badania obrazowego właściwego tylko pierwszemu etapowi życia – USG przezciemiączkowego. To badanie pozwala na ocenę anatomicznych struktur mózgu. Kiedy wykonywane jest USG głowy dziecka (ciemiączka), USG mózgu? Jak przebiega USG przezciemiączkowe?
USG przezciemiączkowe (badanie ciemiączka u noworodka) – kiedy wykonać?
Jak zbudowane jest ciemiączko u dziecka?
Noworodki i niemowlęta posiadają specyficzną budowę czaszki – nie jest ona w pełni wykształcona, co znajduje odbicie w niepełnym zrośnięciu wszystkich kości. W okolicy ciemieniowej czaszki znajdują się błoniaste struktury, które chronią nieosłonięte kośćmi struktury mózgu.
Ciemiączek u noworodka jest sześć – z czego największe jest ciemię przednie zlokalizowane na czubku głowy. To właśnie ta struktura jest najczęściej wykorzystywana do wykonania USG.
USG ciemiączka u noworodka – co wykrywa?
USG wykonywane przez ciemiączko umożliwia rozpoznanie wielu nieprawidłowości w obrębie mózgu, ale także rdzenia kręgowego malucha. Mowa m.in. o: krwawieniach, wadach rozwojowych, niedotlenieniu, torbielach czy guzach, a także wodogłowiu, rozszczepie kręgosłupa oraz przepuklinie oponowej.
Badanie USG przezciemiączkowe wskazania i kiedy wykonać?
USG przezciemiączkowe wykonywane jest rutynowo u wszystkich wcześniaków urodzonych przed 32. tygodniem życia płodowego oraz o wadze ciała poniżej 1500 g. Ponadto badanie wykonywane jest u wcześniaków, u których (lub u ich matek) stwierdzono:
- zakażenia wewnątrzmaciczne,
- wady płodu,
- zaburzenia oddychania,
- objawy neurologiczne (w tym nadciśnienie śródczaszkowe czy obniżone napięcie mięśniowe),
- znacząco obniżony hematokryt,
- szybki przyrost obwodu głowy,
- urazy okołoporodowe,
- zaburzenia krzepliwości,
- ciążę mnogą,
- cukrzycę.
Badanie USG przezciemiączkowe u noworodków urodzonych o czasie wykonywane jest przy stwierdzeniu masy urodzeniowej poniżej 2500 g lub po przyznaniu niskiej punktacji w skali Appgar . Inne wskazania do badania noworodków to: zaburzenia tętna płodu, zaburzenia neurologiczne, wady rozwojowe, przedwczesne odklejenie łożyska lub trudny poród. Jak już wskazaliśmy, do wykonania badania predysponuje ponadto cukrzyca u matki oraz przedwczesne odklejenie łożyska.
Takie USG głowy dziecka może być także wykonywane u niemowląt do momentu zarośnięcia ciemiączka, co ma miejsce około 1. roku życia. Wtedy wskazaniem do badania jest: pojawienie się objawów neurologicznych, opóźniony rozwój psychoruchowy, nadmierny obwód głowy bądź zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy mózgu.
Jak wygląda USG głowy dziecka?
USG ciemiączka (przezciemiączkowe) to nieinwazyjne i bezbolesne badanie, które nie wymaga żadnego przygotowania. Jeśli nie ma przeciwwskazań medycznych, rodzic pozostaje przy dziecku podczas wykonywania badania.
Dziecko jest najczęściej układane na plecach lub na brzuchu, a na główkę (w okolicy ciemiączka) nakładany jest żel ułatwiający wykonanie badania. Głowica aparatury jest delikatnie przykładana do główki dziecka w celu uzyskania obrazu wewnętrznych struktur.
Poruszając głowicą, można ocenić struktury anatomiczne mózgu, a także oszacować tętnienie naczyń mózgowych dziecka oraz ciśnienie śródczaszkowe. Badanie trwa maksymalnie kilkanaście minut i jest całkowicie bezpieczne.
Czy istnieją przeciwwskazania do wykonania USG przezciemiączkowego? Nie – o ile stan dziecka pozwala na przeprowadzenie jakichkolwiek badań. Brak emitowania promieniowania sprawia, że bezpieczeństwo USG tego typu nie wzbudza żadnych wątpliwości.
Bibliografia
- P. Gajewski, Interna Szczeklika. Mały Podręcznik 2019/2020, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
Justyna Mazur
Analityk medyczny
Absolwentka Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej Collegium Medicum na UJ w Krakowie. Kontynuuje edukację, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach z zakresu diagnostyki laboratoryjnej. Kilkuletnie doświadczenie zawodowe zapewniła jej znajomość realnych wątpliwości i obaw pacjentów związanych z wykonaniem, a także interpretacją badań laboratoryjnych.
Komentarze i opinie (0)