Wiele sytuacji w ciąży może wywołać niepokój, czy aby na pewno dzidziuś w brzuchu prawidłowo się rozwija. Pojawiają się myśli, że po porodzie będzie łatwiej – mniej trosk i zmartwień, bo dziecko będzie już na świecie. Niestety, nic bardziej mylnego. Każda najmniejsza nieprawidłowość u noworodka potrafi wywołać atak paniki. Pierwszą taką troską, która zaprząta głowę mamy i taty, jest kwestia, czy ich maluszek dobrze przybiera na wadze. Podpowiadamy, jakie są normy urodzeniowe – ile powinien ważyć noworodek, a ile niemowlak.
Waga i wzrost noworodka – normy, rekordy
Spis treści
Waga noworodka – normy
Tabela wzrostu i wagi niemowląt uznaje, że średnia waga noworodka urodzonego o czasie mieści się w przedziale 3200 – 3600 g. Prawidłowa waga noworodka w pierwszych dniach po urodzeniu waha się jednak zazwyczaj od 2500 g do 4200 g.
Poniżej lub poniżej tych wartości, w uzasadnionych przypadkach, możemy mówić o niedowadze (hipotrofii), czyli maluszku z niską masą urodzeniową lub – w sytuacji, kiedy noworodek mocno przekracza 4 kg – o hipertrofii (inaczej makrosomii), czyli dziecku o masie powyżej 90. centyla.
Jeżeli chodzi o wzrost dziecka po urodzeniu, za prawidłowe przyjmuje się wartości między 52 a 56 cm. Poprawność językowa wymaga, aby w tym przypadku mówić jednak o długości ciała, a nie wzroście, gdyż pomiaru dokonuje się poprzez zmierzenie dziecka na leżąco, od czubka głowy do stóp. Dopiero kiedy maluch będzie mógł samodzielnie stanąć na nogach, najczęściej podczas bilansu, wtedy zostanie po raz pierwszy prawidłowo podany wzrost.
Sprawdź, kiedy i przeciwko jakiej chorobie trzeba zaszczepić dziecko
Od czego zależy długość i masa ciała noworodka?
Na długość ciała noworodka oraz jego masę ma wpływ bardzo wiele czynników. Są nimi m.in.:
- płeć dziecka – większość noworodków płci męskiej będzie miało o 5-10% wyższą wagę urodzeniową niż dziewczynki;
- wiek ciąży – dziecko z ciąży zakończonej przed czasem będzie ważyło mniej, niż gdyby udało się donosić ciążę do końca;
- ciąża mnoga – mniej będą ważyć podczas urodzenia noworodki z ciąży bliźniaczej i większej, głównie z powodu niewystarczającej podaży z łożyska oraz wcześniejszego terminu zakończenia ciąży;
- choroby współistniejące – nieleczona cukrzyca ciążowa czy nadciśnienie tętnicze mogą powodować nadmierną masę ciała noworodka;
- ilość przebytych ciąż – zazwyczaj pierwsze dziecko jest lżejsze od kolejnych;
- otyłość lub duża nadwaga matki;
- nieodpowiednia dieta – dieta uboga w kalorie oraz składniki odżywcze może doprowadzić do niedożywienia dziecka, natomiast nadmierne spożywanie i jedzenie za dwoje, a nie dla dwojga, może doprowadzić do przyrostu nadwyżkowych kilogramów nie tylko u mamy, ale również u jej nienarodzonego dziecka;
- czynniki genetyczne – dzieci niskich rodziców raczej nie będą górować wzrostem nad rówieśnikami;
- czynniki środowiskowe w czasie ciąży – np. przyjmowanie niektórych leków, palenie papierosów.
Czy Twoje dziecko prawidłowo przybiera na wadze? Sprawdź
Waga niemowlaka – ile powinno ważyć miesięczne dziecko?
Przyrost wagi niemowlaka to kluczowy temat w początkach rodzicielstwa, a czymś, co najbardziej niepokoi młodych rodziców, jest spadek wagi ciała noworodka. W pierwszych dwóch dobach jest on naturalny i należy do fizjologii (fizjologiczny spadek wagi). Przyczyną zmniejszenia masy urodzeniowej, zwykle o około 10%, jest m.in. rozpoczęcie oddawania smółki, utrata wody wraz z parowaniem przez skórę i oddechem, ale także nieumiejętne pobieranie pokarmu lub błędne przystawianie do piersi. W dwóch ostatnich sytuacjach niezbędny jest kontakt z doradcą laktacyjnym, który potrafi szybko skorygować nieprawidłowości.
Ile powinno ważyć 6-tygodniowe dziecko? Około 5 kilogramów. O ile prawidłowo przybiera na wadze po urodzeniu (czyli ok. 150-200 g tygodniowo przez 2-3 pierwsze miesiące życia), nie ma potrzeby ważyć niemowlę częściej, niż podczas wizyt patronażowych.
Jak powinno przybierać niemowlę? Prawidłowa waga dziecka miesięcznego czy półtoramiesięcznego nie jest już określana wagowo, a nanoszona na siatki centylowe i dopiero wtedy porównywana z poprzednim znanym wynikiem. Ważniejsze jest, czy przyrost masy ciała dziecka odbywa się w sposób proporcjonalny, niż to, ile dokładnie niemowlę przybiera tygodniowo – oczywiście o ile dziecko rozwija się prawidłowo i nie dzieje się nic niepokojącego. Dobrze mieć świadomość, że dzieci karmione naturalnie mogą mniej przybierać na wadze niż niemowlęta karmione butelką z mlekiem modyfikowanym.
Zobacz też: Urlop macierzyński, rodzicielski, wychowawczy – czym się różnią?
Ile dziecko przybiera na wadze?
Jaka jest prawidłowa masa ciała niemowlaka? Wzrost masy ciała po 3. miesiącu nieco wyhamowuje. Wiele mam zastanawia się, kiedy podwojenie wagi urodzeniowej jest naturalne? Według przyjętych norm, sześciomiesięczne niemowlę powinno podwoić wagę, którą miało w dniu porodu, natomiast roczne dziecko powinno ją potroić. Ile w takim razie będzie ważyć roczne dziecko, którego rozwój przebiega w sposób harmonijny i w zgodzie z normami? Przyjmując, że średnia waga urodzeniowa noworodka wynosi 3500 g, w dniu swoich pierwszych urodzin dziecko powinno ważyć lekko ponad 10 kg.
Ile powinien ważyć noworodek? Odpowiada neonatolog Małgorzata Maj-Pucek:
Najwyższa i najniższa urodzeniowa waga dziecka – rekordy
Za najcięższego noworodka uważa się chłopca z Australii, który urodził się drogą cesarskiego cięcia, z niewyobrażalną wagą 18 kg! Mimo że mama również ważyła bardzo dużo, bo aż 270 kg, poród przebiegł bez żadnych komplikacji, a dziecko przyszło na świat zupełnie zdrowe. Kolejnym rekordzistą jest włoski chłopiec, przez wiele lat uważany za największe urodzone dziecko na świecie. Urodził się w 1995 roku z wagą ponad 10 kg.
Rekordowy duży noworodek w Polsce urodził się w Szczecinie. Chłopiec o imieniu Kacper (urodzony w zaledwie pół godziny siłami natury) ważył ponad 7 kg, a mierzył 66 cm – czyli jak półroczne dziecko.
Zobacz też: High need baby, czyli dziecko wyjątkowo wymagające
Wysoka masa urodzeniowa nie jest tak dużym problem, gdyż wiążę się raczej z zaawansowaną ciążą i dostatecznym rozwojem poszczególnych narządów (mimo że często nieproporcjonalnym do tygodnia, na który wskazywałaby waga dziecka). Dużo bardziej niebezpieczna jest zbyt niska waga noworodka, wynikająca z samej hipotrofii, czy też z powodu wcześniactwa. Współczesna medycyna potrafi już utrzymać przy życiu nawet maleństwa ważące mniej niż 500 g, jednak nadal część dzieci urodzonych przedwcześnie, ze skrajnie niską masą urodzeniową, umiera niedługo po porodzie. Najmniejszym uratowanym dzieckiem pozostaje 23-tygodniowa Saybie, która urodziła się w San Diego w 2018 roku, z wagą jedynie 245 gram. Niewiele więcej, bo 284 g ważyła w dniu porodu Amillia z USA, urodzona jeszcze na wcześniejszym etapie ciąży – w 21. tygodniu.
Jak sprawdzić wagę dziecka na siatkach centylowych?
Jeżeli chcesz się upewnić, że Twoje dziecko rośnie prawidłowo i nie odbiega od rówieśników, najlepszym sposobem będzie nałożenie wyników na siatkę centylową. WHO zatwierdziło osobne matryce przeznaczone dla chłopców i osobne dla dziewcząt, ale warto zainteresować się również wersjami uwzględniającymi sposoby karmienia (inna dla dzieci karmionych mlekiem mamy oraz inna dla dzieci na mleku modyfikowanym). Siatki centylowe (jedna dla wagi dziecka, druga dla wzrostu dziecka) znajdują się na końcu książeczki zdrowia, ale można wykorzystać również kalkulatory dostępne w Internecie.
Aby uzyskać prawidłowy centyl, należy najpierw dziecko zmierzyć oraz zważyć, a następnie wyniki nanieść odpowiednio na wykres. Na osi pionowej zaznaczamy wagę, na osi poziomej – wiek dziecka. Punkt przecięcia obydwu linii daje informację, na którym centylu znajduje się nasz maluch, jeśli chodzi o masę ciała. Na przykład 75 centyl oznacza, że 25% dzieci w tym wieku jest cięższych, za to 75% waży mniej. Graniczne parametry to 3 oraz 97 centyl. Te wyniki znacząco odbiegają od normy i mówią nam, że zdecydowana większość dzieci waży więcej lub mniej i należałoby wprowadzić diagnostykę, aby znaleźć przyczynę takiego stanu rzeczy. Równie niepokojący i wymuszający konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań jest nagły spadek na siatce centylowej. Dziecko, które do tej pory rozwijało się proporcjonalnie, utrzymywało w granicach jednego przedziału siatki, a z niewyjaśnionych przyczyn spadło dwie rozdziałki niżej lub w ogóle wypadło z siatki, wymaga szerokiej diagnostyki i nie wolno bagatelizować zaistnienia takiej sytuacji. Może ona świadczyć o rozwijającej się chorobie lub wadzie, które dopiero teraz dochodzą do głosu.
Przeczytaj też: Nadwaga i otyłość ciężarnych – zagrożenia dla mamy i dziecka
Równocześnie warto przyjrzeć się wartościom na siatkach centylowych dotyczących innych kwestii – obwodu głowy, klatki piersiowej, wzrostu. Jeżeli wszędzie wartości są zbliżone (np. wszędzie 90 centyl), oznacza to, że dziecko jest po prostu duże, ale jego rozwój jest równomierny. Każde dziecko rozwija się bowiem w indywidualnym tempie. Zaniepokoić mogą duże różnice, np. waga na 10 centylu, a obwód głowy na 80 centylu. W każdym takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia
- J. Kiepurska-Zdzieniecka, M. Góralska, Porównanie wskaźników rozwoju fizycznego dzieci urodzonych przedwcześnie i donoszonych, Pediatria Polska 1976 nr 3, str. 285-289
- M. Kaliszewska-Drozdowska, Noworodek - stan rozwoju fizycznego i trendy rozwojowe urodzeniowej masy ciała, Przegląd Antropologiczny nr 55, z. 1-2, 1992, str. 33-43
- Największe niemowlę na świecie. Ważyło 18 kilogramów - Dziecko ( onet.pl ), dostęp z dn. 28.06.2022
Opublikowano: 30.06.2022;
aktualizacja: 21.11.2023
Oceń:
3.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Magdalena Krajewska-Sochala
pedagog
Magdalena Krajewska-Sochala – żona oraz mama dwóch córek, muzyk i pedagog z wykształcenia, animatorka kultury, copywriterka, od niedawna również, po tranformacji zawodowej, rekruterka realizująca się w dziedzinie HR. Romantyczna i kreatywna osobowość, łącząca elementy z natury trudne do połączenia. Interesuje się wychowaniem bliskościowym, zdrowiem, rozwojem osobistym oraz... grą na XIX-wiecznym drewnianym flecie irlandzkim.
Komentarze i opinie (0)