Złamanie zielonej gałązki – co to jest, objawy, leczenie, rehabilitacja, powikłania

Co to jest złamanie zielonej gałązki?

Złamanie zielonej gałązki to jeden z najczęstszych urazów u dzieci. Dochodzi wtedy do częściowego przerwania wewnętrznej warstwy kości, czyli tzw. złamania podokostnowego, co przypomina złamanie elastycznej, młodej gałązki – stąd nazwa greenstick fracture.

Kości dzieci otoczone są grubą warstwą tkanki łącznej i rzadko dochodzi do złamania z przemieszczeniem struktur kostnych do boku. Okostna nie ulega uszkodzeniu. Takie złamanie wieku dziecięcego następuje w wyniku upadku np. z huśtawki, kiedy mamy do czynienia z dużym naciskiem na daną kość.

Najczęściej mamy do czynienia ze złamaniem zielonej gałązki kości przedramienia, nadgarstka czy obojczyka (dziecko upadając instynktownie wyciąga przed siebie ręce), jednak uraz tego typu może dotyczyć także innych kości, np. piszczelowych, gdy dojdzie do uderzenia.

Złamanie typu zielonej gałązki u dziecka – objawy

Typowe dla złamania u dziecka jest występowanie objawów stanu zapalnego pod postacią:

• obrzęku,
• zaczerwienienia,
• miejscowego zwiększenia ciepłoty ciała.

Kiedy kość jest złamana, pacjent będzie dodatkowo:

• odczuwał ból podczas ruchu oraz ucisku w obrębie złamanej ręki,
• oszczędzał kończynę, prowadząc do unieruchomienia,
• przymusowo ustawiał rękę.

Ponadto może występować zasinienie oraz zniekształcenie zarysów kończyny.

Jak rozpoznać, czy to złamanie typu zielona gałązka?

Przy złamaniu zielonej gałązki u dziecka konieczna jest diagnostyka. Wskazane jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, aby ocenić stan kości. W przypadku złamania typu zielonej gałązki widoczny jest brak szczeliny złamania, a także odwarstwienie okostnej poprzez istniejący krwiak.

RTG pozwala także odróżnić złamanie typu zielona gałązka od innego rodzaju urazu, jak np. stłuczenia. Najczęściej zalecane jest wykonanie takiego badania w co najmniej dwóch projekcjach. Rzadko istnieje konieczność poszerzenia diagnostyki obrazowej o tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny.

Lekarz może ocenić także tkliwość, czucie, tętno, stopień deformacji kończyny poddanej urazowi, aby wykluczyć ewentualne powikłania złamania.

Jak wygląda leczenie złamania?

Złamanie zielonej gałązki u dzieci – jak długo gips?

Unieruchomienie kończyny po złamaniu następuje na około 4 tygodnie i obejmuje nadgarstek oraz kości przedramienia w szynie gipsowej bez nastawienia. Nie jest ono konieczne w złamaniu podokostnowym.

Szynę gipsową na 2–3 tygodnie wykorzystuje się także w złamaniach kompresyjnych końca dalszego kości promieniowej. Stanowi ona wygodę dla dziecka, gdyż można ją zdejmować np. podczas kąpieli. W przypadku złamania przynasady dalszej kości promieniowej unieruchamia się również staw łokciowy.

Natomiast złamania z przemieszczeniem odłamów kostnych wymagają repozycji w znieczuleniu. Wówczas unieruchomienie stanowi longeta gipsowa na 4–6 tygodnie z kontrolą RTG po tygodniu lub dwóch. W przypadku dolegliwości bólowych pojawiających się już po nastawieniu złamania, można podać dziecku środki przeciwbólowe, takie jak paracetamol czy ibuprofen. Powinny one złagodzić dolegliwości oraz zadziałać przeciwzapalnie. Uprzednio warto jednak skonsultować to ze specjalistą.

Złamanie zielonej gałązki – rehabilitacja

Rehabilitacja po złamaniu ręki u dziecka może rozpocząć się już po założeniu gipsu. Wykorzystuje się przede wszystkim zabiegi z użyciem pola magnetycznego, które pozwalają na przyspieszenie zrostu złamanych kości u dziecka. Taką procedurę można wdrożyć jeszcze przed zdjęciem unieruchomienia, gdyż pole magnetyczne penetruje głęboko, pokonując warstwę gipsu oraz okryć wierzchnich.

Po zdjęciu opatrunku gipsowego mogą okazać się konieczne ćwiczenia poprawiające zakres ruchomości po długim unieruchomieniu, zabiegi wpływające na lepszą trofikę skóry oraz ćwiczenia poprawiające siłę mięśniową. W tym czasie można również zastosować aplikacje z taśm Kinesiology Taping o działaniu przeciwobrzękowym i analgetycznym.

W rehabilitacji po złamaniu typu zielona gałązka skuteczna jest krioterapia z użyciem ciekłego azotu, która wykazuje właściwości przeciwzapalne, regeneracyjne oraz przeciwbólowe. Wykorzystywana jest ona przy różnego rodzaju urazach.

Okres rekonwalescencji zależny jest od rodzaju złamania i może trwać od kilku do kilkunastu tygodni. Najczęściej jednak ze względu na potencjał biologiczny kości małych dzieci szybko się zrastają.

Złamanie zielonej gałązki – powikłania

W przypadku złamań kości ręki istnieje ryzyko wystąpienia ponownych złamań. Zbyt ciasno założony opatrunek gipsowy może prowadzić do niedokrwienia lub nawet martwicy. Złamanie ręki wiąże się także z ryzykiem nieprawidłowego zrośnięcia kości i odnowienia kontuzji. Dlatego przez około 3 tygodnie po zdjęciu gipsu powinno się namawiać dziecko do mniejszej aktywności.

Złamanie kości przedramienia typu zielonej gałązki (lub innej z kości) nie występuje w okolicy chrząstek wzrostowych, więc nie będzie w żaden sposób zaburzać procesów wzrostowych. Po całkowitym zakończeniu leczenia specjalista powinien dokładnie zbadać dziecko, aby móc określić, czy kość zrosła się prawidłowo. Warto jednak podkreślić, że powikłania złamania zielonej gałązki występują rzadko.

W przypadku, kiedy doszło do złamania u dziecka w szkole czy przedszkolu, odszkodowanie zostaje wypłacone z ubezpieczenia wykupionego przez placówkę.