Chrapanie u dziecka – jakie są przyczyny i jak pomóc, kiedy dziecko chrapie?

Przyczyny chrapania dziecka

Chrapanie u dzieci jest dość powszechnie występującą przypadłością na całym świecie, najczęściej dotyczącą przedszkolaków. To bardzo charakterystyczny objaw zaburzeń oddychania w czasie snu. Kiedy dziecko chrapie, oznacza to, że dochodzi do utrudnionego przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Podniebienie miękkie i języczek są wprawiane w drgania, co powoduje charakterystyczne objawy dźwiękowe.

Choć nie zagraża życiu, chrapanie może być objawem różnych chorób. Główną przyczyną chrapania u dzieci jest przede wszystkim przerost migdałka gardłowego, dalej wymienia się także zespół obturacyjnego bezdechu sennego, skrzywienie przegrody nosa, otyłość, alergiczny nieżyt nosa, niedrożność nosa oraz bierne palenie. Czynnikiem ryzyka jest również chrapanie występujące u rodziców.

Mechanizm zaburzeń przepływu powietrza jest różny w zależności od czynnika go wywołującego. Jeśli chodzi o alergie i infekcje, będziemy mieli do czynienia przede wszystkim z obrzękiem ścian dróg oddechowych, a przykładowo przy otyłości i przeroście migdałka podniebiennego – z uciskiem tkanki na gardło. Może się zdarzyć, że przyczyną chrapania u dzieci będzie osłabienie mięśniówki gardła.

Przerośnięte migdałki – przyczyna chrapania u dziecka

Kiedy dziecko chrapie, w pierwszej kolejności podejrzewa się przerost migdałka gardłowego. Jest on spowodowany dużą aktywnością układu odpornościowego. Wszystkie infekcje górnych dróg oddechowych powodują powiększanie się tkanki limfatycznej, a przy długotrwałej stymulacji związane jest to z nawet z jej trwałym powiększeniem. Ważnymi czynnikami mogącymi powodować zwiększenie rozmiarów migdałków są także: alergiczny nieżyt nosa, refluks żołądkowo-przełykowy oraz narażenie na dym tytoniowy. Przerost migdałka gardłowego może dotyczyć również młodszych dzieci, ale najczęściej obserwowany jest wśród przedszkolaków i może występuje aż u 11 proc. tej populacji. Do laryngologa należy zgłosić się, gdy:

• dziecko oddycha przez usta, ma tzw. twarz adenoidalną (długą, otwarte usta i wadę zgryzu);
• dziecko chrapie w nocy;
• dziecko ma przewlekły katar, zatkany nos lub nawracające infekcje górnych dróg oddechowych albo zapalenie ucha;
• dziecko mówi przez nos.

W większości przypadków przerost migdałka gardłowego ma tendencję do samoistnego ustępowania. W niektórych przypadkach stosuje się leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne.

Dziecko chrapie i kaszle w nocy – co to oznacza?

Gdy dziecko chrapie przez nos i kaszle, prawdopodobnie jest to związane z infekcją górnych dróg oddechowych i niedrożnością przewodów nosowych, które są obrzęknięte lub zalega w nich wydzielina. Jeśli dziecko nie gorączkuje i jest w dobrym stanie, można początkowo podjąć leczenie domowymi sposobami. Przy infekcjach wirusowych należy skoncentrować się na łagodzeniu dolegliwości i wzmacnianiu odporności. Przy oczyszczaniu nosa doskonale sprawdzi się, np. woda morska. W aptece jest także wiele preparatów dostępnych bez recepty, które pomagają zwalczać infekcje w początkowym stadium.

Gdy przeziębienie będzie się przewlekało, a objawy narastały, warto wybrać się do lekarza. Chrapiące dziecko warto przebadać także w kierunku takich stanów, jak przewlekłe zapalenie zatok, alergiczny nieżyt nosa lub skrzywienie przegrody, których leczeniem powinien zająć się specjalista.

Charczenie u niemowląt w większości również będzie miało podłoże infekcyjne. Niemowlęta mogą charczeć lub chrapać także przy nadmiernej produkcji śliny w okresie ząbkowanie. Niestety, u najmłodszych trzeba także brać pod uwagę wady w budowie układu oddechowego, np. wiotkość krtani. Powstaje ona wskutek niewykształcenia elementów chrzęstnych w krtani, co prowadzi do jej zwiotczenia i zwężenia światła gardła. Najczęściej wiotkość krtani mija po 2. roku życia dziecka.

Chrapanie u niemowląt, tak jak i u dzieci starszych, może skutkować niewyspaniem i zmęczeniem. Maluch będzie apatyczny, płaczliwy i marudny, a przedszkolaki mogą dodatkowo mieć problemy z pamięcią i zaburzenia koncentracji.

Bezdech senny u dzieci – czy to groźne?

Zespół obturacyjnego bezdechu sennego występuje u ok. 2 proc. dzieci i definiowany jest jako zaburzenia oddychania w czasie snu, charakteryzujące się występowaniem przedłużonych spłyceń i/lub całkowitych zwężeń górnych dróg oddechowych, prowadzących do upośledzenia prawidłowej wentylacji w trakcie snu i zaburzeń struktury snu. Do zaburzeń oddychania w czasie snu zalicza się miedzy innymi chrapanie oraz zespół obturacyjnego bezdechu sennego. Jak pomóc dziecku?

Obturacyjny bezdech senny u dziecka, chrapanie, moczenie noce, sen z nadmiernie odgiętą szyją oraz duża senność w ciągu dnia to objawy, które powinny skłonić do konsultacji lekarskiej. Diagnostykę zaburzeń snu prowadzi się między innymi wykonując badanie polisomnograficzne, czyli badanie podczas którego w czasie snu zapisywane są różne parametry (mi. praca mózgu, praca serca, utlenowanie krwi, ruchy ciała). Pozwala ono na ocenę jakości snu i wykrycie bezdechów. Gdy zespół obturacyjnego bezdechu sennego u dziecka nie będzie leczony, może w przyszłości doprowadzić do poważnych powikłać ze strony układu sercowo-naczyniowego oraz zburzeń metabolicznych.

Chrapanie u dziecka – polipy w nosie

Narośle powodują utrudniony przepływ powietrza przez górne drogi oddechowe, stąd może pojawić się chrapanie.

Warto wspomnieć, że chrapanie może się pojawić przy infekcji, kiedy to dochodzi do obrzęku śluzówek nosa i gardła. Wtedy jest ono zupełnie normalne i nie ma większego powodu do niepokoju, jeżeli oczywiści wraz z ustąpieniem infekcji, ustąpi także chrapanie.

Dlaczego należy zapobiegać chrapaniu lub je leczyć?

Chrapanie zaburza naturalny zdrowy i głęboki sen dziecka, który jest niezbędny do jego prawidłowego rozwoju. Bardzo często w wyniku tej dolegliwości dochodzi do niedotlenienia organizmu, zwłaszcza kiedy chrapaniu towarzyszy bezdech senny. Rodzice, którzy zauważają jego objawy, powinni jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, ponieważ bezdech jest jest bezpośrednim zagrożeniem życia malucha. Ponadto na skutek niedotlenienia organizmu może dojść w konsekwencji do nadciśnienia czy choroby niedokrwiennej serca.

Nawet jeżeli nie dochodzi do bezdechów trwających dłużej niż 3 sekundy, chrapanie ma ogromny wpływ na zdrowie dziecka. Podczas zaburzonego snu mózg nie ma szansy prawidłowo pracować, a cały organizm zregenerować się. Może to skutkować zaburzeniami rozwoju, koncentracji i problemami z nauką. Dzieci, które się nie wysypiają, ponieważ chrapią, są nadpobudliwe, płaczliwe a nawet agresywne. Budzą się bowiem zmęczone. Jeżeli maluch chrapie więcej niż 3 razy w tygodniu, koniecznie trzeba odwiedzić pediatrę. W każdym innym przypadku także warto skorzystać z jego porady.

Leczenie chrapania u dziecka

Na wstępie konieczne jest ustalenie przyczyny dolegliwości. Jak już wspomniano wcześniej, jeżeli do chrapania dochodzi tylko w czasie infekcji górnych dróg odchodowych, to nie ma zasadniczo powodu do niepokoju. Niektóre problemy w porozumieniu z lekarzem trzeba przeczekać. Mowa tutaj o wiotkości krtani, która przemija, kiedy dziecko ukończy 2 lata.

W innych przypadkach niezbędny może się okazać zabieg operacyjny. Dotyczy to przerośniętych migdałów podniebiennych lub trzeciego migdała. Rodzice często obawiają się tego zabiegu i zastawiają się, czy go wykonać. Należy skonsultować się ze swoim pediatrą, który wykaże, że zdecydowanie warto ulżyć dziecku, jeżeli migdały przeszkadzają w normalnym funkcjonowaniu. Zabieg chirurgiczny jest wskazany także wtedy, kiedy dziecko ponosi konsekwencje skrzywionej przegrody nosa. W przypadku alergii być może ulgę przyniosą leki antyhistaminowe.

Jak zmniejszyć prawdopodobieństwo chrapania u malucha? Nawet jeżeli problem należy przeczekać, warto dbać o to, by sypialnia była codziennie wywietrzona, a powietrze w niej nie za suche. Najlepiej, by maluch spał w pozycji na boku. To ułatwia przepływ powietrza podczas snu.