Lordoza u dziecka – czym jest i jakie są jej rodzaje?
Chociaż w mowie potocznej lordoza określana jest mianem wady postawy, tak naprawdę lordoza stanowi naturalne wygięcie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej.
Już od pierwszych miesięcy życia u dziecka – wraz z rozwojem aktywności ruchowych – kształtują się poszczególne krzywizny. Lordoza szyjna pojawia się około 3. miesiąca, w momencie podnoszenia główki. W ten sposób kręgosłup absorbuje wstrząsy i utrzymuje ciężar głowy. Nieco później, bo ok. 1. roku życia następuje rozwój lordozy lędźwiowej.
Specjaliści wyróżniają dwa rodzaje patologicznej lordozy: hipolordozę oraz hiperlordozę (plecy wklęsłe). Pierwsza z nich jest spłyceniem (zniesieniem) kąta lordozy poniżej 20 stopni, natomiast druga – pogłębieniem lordozy, czyli zwiększeniem jej kąta powyżej 50 stopni.
U dzieci znacznie częściej mamy do czynienia z hiperlordozą w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. To wada postawy polegająca na patologicznym wygięciu kręgosłupa ku przodowi w części lędźwiowej. Powoduje charakterystyczne wklęsłe wgłębienie w dole pleców.
Objawy lordozy u dziecka
Jednym z flagowych symptomów wskazujących na plecy wklęsłe u dziecka jest zauważalnie pogłębiona lordoza w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, związana z nadmiernym wygięciem kręgosłupa do przodu.
Efektem wady postawy jest obecność przodującego brzucha (wypiętego do przodu) oraz uwypuklonych mięśni pośladkowych. Dysfunkcja wiąże się również z utworzeniem charakterystycznej „litery C”między pośladkami a środkową częścią pleców.
Pogłębiona lordoza obciąża odcinek lędźwiowy kręgosłupa, dlatego doprowadza do dolegliwości bólowych w dolnym odcinku pleców.
Ponadto powoduje dysproporcję sylwetki i osłabia mięśnie brzucha. Lordoza szyjna objawia się wyraźnym wysunięciem głowy do przodu. Dziecko może wówczas skarżyć się na ból w odcinku szyjnym kręgosłupa, dolegliwości czasem pojawiają się także w odcinku piersiowym.
Skrzywienie generuje problemy związane nie tylko z dolną częścią pleców. Nieleczona lordoza wywołuje: bóle, mrowienia lub drętwienia kończyn dolnych i osłabia mięśnie brzucha. Wpływa na ułożenie kręgów względem siebie, przez co zaburzone zostają proporcje całej sylwetki.
Ponadto nieleczona lordoza w dłuższej perspektywie może wywoływać przewlekłe bóle pleców i zaburzenia pracy stawów biodrowych. Krzywy kręgosłup negatywnie oddziałuje również na narządy wewnętrzne, powodując zaburzenia trawienia.
Pogłębiona lordoza lędźwiowa – przyczyny
Lordoza pogłębiona u dzieci najczęściej ma charakter wrodzony lub nabyty. Nadmierne wygięcie kręgosłupa do przodu może być związane z niskim poziomem aktywności fizycznej lub utrzymywaniem nieprawidłowej pozycji ciała. Patologiczna lordoza to także efekt nadwagi lub otyłości.
Ponadto lordoza u dziecka może być skutkiem stanów zapalnych, pojawiających się w okolicy kręgosłupa: rwy kulszowej, zapalenia krążków międzykręgowych, a także niektórych chorób, takich jak: krzywica, dystrofia mięśniowa (zanik mięśni), achondroplazja oraz gruźlica. Ze skrzywieniem w obrębie kręgosłupa związek ma również nieprawidłowe ustawienie kości miednicy, np. w wyniku zwichnięcia biodra.
Lordoza u dzieci wiąże się z innym skrzywieniem kręgosłupa – kifozą pogłębioną (nadmierne wygięcie na zewnątrz w środkowej części pleców). Do czynników należą także predyspozycje genetyczne – jeśli rodzić zmaga się z tym samym problemem, lordoza lędźwiowa może pojawić się również u dziecka.
Lordoza w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – jak ją zdiagnozować?
Aby zdiagnozować lordozę lędźwiową u dziecka, najlepiej udać się do ortopedy lub fizjoterapeuty. Specjalista obejrzy sylwetkę dziecka i wykona odpowiednie testy diagnostyczne. W razie potrzeby zleci także wykonanie zdjęcia RTG kręgosłupa.
Lordoza u dziecka – jak leczyć wygięcie kręgosłupa?
Leczenie lordozy opiera się głównie na rehabilitacji i ćwiczeniach korekcyjnych, których celem jest poprawa sylwetki i zapobieganie jej pogłębianiu. Dzieci ze względu na niezakończony wzrost kostny i plastyczność szkieletu mają największe szanse na całkowite wyleczenie wady kręgosłupa.
Najlepsze rezultaty dają ćwiczenia rozciągające, wzmacniające oraz oddechowe. Gimnastyka korekcyjna musi być wykonywana systematycznie – najlepiej pod opieką fizjoterapeuty specjalizującego się w leczeniu skrzywień kręgosłupa u najmłodszych.
Jeśli u dzieci obserwuje się ograniczenie ruchomości w stawach oraz obecność dolegliwości bólowych, do specjalistycznego leczenia dołącza się również fizykoterapię oraz metody manualne (masaż, poizometryczną relaksację mięśni itp.), które działają przeciwbólowo i wspomagają procesy korekcyjne.
Równie ważnym elementem terapii jest utrzymanie prawidłowej postawy ciała (istotne jest, by dziecko tego nauczyć). Szczególną uwagę należy zwracać przede wszystkim na ustawienie stóp, miednicy, kolan, brzucha, kręgosłupa i głowy.
Gimnastyka korekcyjna na skrzywienie kręgosłupa często po pewnym okresie staje się dla dzieci mało interesująca, dlatego leczenie lordozy warto realizować w formie zabawy. Można wykorzystać do tego: kolorowe woreczki, piłki, ringo, balony i poduszki sensomotoryczne. Niezwykle istotne w procesie terapii lordozy są świadomość i zaangażowanie rodziców w stworzenie swoim pociechom optymalnych warunków do: wykonywania ćwiczeń, nauki, zabawy oraz dostatecznej ilości snu.
W przypadku kiedy wada kręgosłupa ulega pogłębieniu i odpowiednie ćwiczenia fizyczne nie przynoszą rezultatów, konieczne może być noszenie gorsetu ortopedycznego, który ma za zadanie wymuszać jego właściwe ustawienie kręgów względem siebie.
