Przyczyny wysypki na twarzy dziecka są zróżnicowane. Czerwone krostki i wykwity wyglądające jak pokrzywka to symptom atopowego zapalenia skóry (AZS). Zmiany na buzi dziecka mogą stanowić także skórny objaw alergii pokarmowej. Jeżeli wysypka przyjmuje postać plam, możemy mieć do czynienia z rumieniem zakaźnym, czyli tzw. chorobą piątą. Jakie są inne przyczyny wysypki u niemowlaka na twarzy i co robić, kiedy wystąpi?
Wysypka na twarzy u dziecka – plamki, krostki, pokrzywka na buzi

Wysypka na twarzy u dziecka – jakie są możliwe przyczyny?
Najczęściej wysypka u dziecka na twarzy kojarzona jest z różnego rodzaju uczuleniami, jednak nie tylko alergie mogą być przyczyną swędzących plamek na buzi. Wśród schorzeń powodujących zmiany skórne na twarzy u niemowląt czy dzieci starszych można wyróżnić na przykład:
- atopowe zapalenie skóry,
- alergie pokarmowe,
- choroby zakaźne,
- trądzik niemowlęcy.
Krostki, plamki czy pokrzywka na buzi u dziecka wywołują zwykle silny dyskomfort, powodując pieczenie i świąd skóry. Maluch staje się rozdrażniony, płaczliwy, trudno go uspokoić. Konieczne jest zatem prawidłowe rozpoznanie przyczyny dolegliwości i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Atopowe zapalenie skóry – swędząca wysypka i krostki na policzkach
Atopowe zapalenie skóry jest to dość często występujące schorzenie wśród małych dzieci i niemowląt. Rozpoznanie AZS u dzieci opiera się na kilku kryteriach, które powinien sprawdzić lekarz w trakcie diagnostyki. Objawy AZS różnią się w zależności od wieku maluchów – zmiany w obrębie skóry twarzy dotyczą przede wszystkim niemowląt.
Pojawia się swędząca wysypka u niemowlaka przyjmująca postać krostek na policzkach. Niekiedy zmiany skórne występują w formie pęcherzyków z sączącą się wydzieliną. Typowe są także tzw. lakierowane policzki – skóra jest szorstka, błyszcząca i nienaturalnie zaczerwieniona.
Atopowe zapalenie skóry, choć zwykle kojarzone z alergią pokarmową, rozwija się na skutek uszkodzenia bariery ochronnej skóry. Oczywiście AZS może współwystępować z alergiami pokarmowymi, ale nie musi.
Alergia pokarmowa u dziecka – wysypka alergiczna
Alergia pokarmowa u niemowląt wiąże się zazwyczaj z nadwrażliwością na białko mleka krowiego, jednak do uczulających produktów zalicza się także orzechy czy pokarmy pszeniczne. Objawy alergii pokarmowych najczęściej dotyczą przewodu pokarmowego. Pojawiają się nudności i wymioty oraz wzdęcia, a dodatkowo u malucha występuje kolkowy ból brzucha.
Jednak mogą pojawiać się objawy z innych układów, w tym objawy skórne:
- pokrzywka,
- czerwone krostki na twarzy,
- obrzęk śluzówek jamy ustnej.
Jeśli objawy alergii pokarmowej pojawiają się w wieku przedszkolnym lub później, identyfikacja alergenu bywa trudna, a to ze względu na szeroką dietę. Aby rozpoznać, co uczula niemowlaka, poszczególne składniki należy wprowadzać pojedynczo i obserwować reakcję dziecka.
Rumień zakaźny u dziecka – choroba piąta
Choroby zakaźne są powszechne wśród dzieci, a większość z najczęstszych chorób przebiega z różnymi zmianami skórnymi w tym z wysypką na buzi. Jednym z częściej występujących schorzeń jest rumień zakaźny – tzw. choroba piąta – wywoływana przez parwowirusa B19.
Wysypka na twarzy to niejedyny objawy rumienia zakaźnego u dziecka. Należą do nich również:
- czerwone plamy na twarzy dziecka – w kształcie motyla (pojawiają się plamy na policzkach, nos i broda nie są zajęte);
- wysypka na całym ciele dziecka (pojawia się ona w kolejnych dniach) – nie tylko na skórze dziecka twarzy;
- przebieg bezgorączkowy.
Objawy rumienia zakaźnego zwykle obserwuje się u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, bardzo często mamy do czynienia z „małymi epidemiami” w placówkach.
Trądzik noworodkowy i trądzik niemowlęcy
Trądzik noworodkowy jest dość częstą przypadłością, która bardzo niepokoi mamy. Spowodowany jest on androgenami pochodzącymi od matki, które stymulują gruczoły łojowe, podobnie jak w trakcie dojrzewania. Przenikają one przez łożysko jeszcze w trakcie ciąży, a następnie dziecko przyjmuje je wraz z mlekiem podczas karmienia piersią.
Trądzik noworodkowy przypomina zmiany skórne charakterystyczne dla okresu dojrzewania. Wysypka na twarzy niemowlaka wygląda jak kaszka. Czerwone krostki na buzi niemowlaka występują razem z białymi zaskórnikami zamkniętymi. Zmiany są na: czole, policzkach i podbródku. Aby pozbyć się wykwitów, należy wdrożyć odpowiednią pielęgnację skóry dziecka. Trzeba zgłosić się do lekarza, który doradzi, czym smarować wysypkę.
Wysypka u niemowlaka na twarzy – co robić?
W zależności od przyczyny plamek na twarzy dziecka, postępowanie będzie różne. Zwykle rodzicom trudno jest samodzielnie ustalić, czy zmiany na buzi dziecka to uczulenie czy choroba, dlatego najlepiej skonsultować się z lekarzem, który zaleci odpowiednie postępowanie.
W przypadku atopowego zapalenia skóry czy trądziku niemowlęcego najważniejsza będzie odpowiednia higiena, która w większości przypadków spowoduje ustąpienie objawów. W AZS najważniejszą rolę odgrywa odpowiednie nawilżenie skóry – najlepiej emolientami, które odbudują naruszoną strukturę ochronną skóry. W trądziku noworodkowym należy unikać stosowania olejów mineralnych, które mogą nasilać objawy i same powodować powstawanie krostek.
W sytuacji alergii pokarmowych oraz uczuleń u niemowlęcia i dzieci starszych najlepszym sposobem na wysypkę jest wyeliminowanie alergenu z diety. Jest to jedyna metoda skutecznego „wyleczenia” alergii – wszelkie leki przeciwalergiczne będą jedynie niwelowały objawy.
Jeśli u dziecka mamy do czynienia z rumieniem zakaźnym, zwykle nie jest potrzebne żadne leczenie. Zaleca się jedynie odpoczynek, zwolnienie z zajęć szkolnych, przedszkolnych w okresie choroby, a także odpowiednie odżywianie. Choroba ustępuje samoistnie i nie powoduje groźnych powikłań.
Bibliografia
- Zmiany skórne w chorobach ogólnoustrojowych, pod red. A. Kaszuby, t. 1

Justyna Szcześniak
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Obecnie lekarz-stażysta pracujący w jednym ze szpitali klinicznych w Łodzi.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 10.07.2022