Katar często dotyka dzieci, ale czasem zdarza się jednak, że nie ustępuje. Ciągle zatkany nos u dziecka budzi niepokój rodziców. Przewlekły nieżyt nosa występuje, jeśli katar utrzymuje się ponad 2 tygodnie. Przyczyny przewlekłego kataru u dziecka to np. alergiczny nieżyt nosa, infekcje, zapalenie zatok czy stosowanie leków. Jak leczyć przewlekły katar u dzieci? Leczenie długo utrzymującego się kataru uzależnione jest od jego przyczyny – pomóc może płukanie nosa solą fizjologiczną czy leki obkurczające błonę śluzową nosa.
Przewlekły katar u dziecka – jakie są przyczyny długo utrzymującego się kataru i co robić?
Spis treści
- Przewlekły katar u dziecka – przyczyny ciągłego nieżytu nosa
- Częsty katar u dziecka – katar alergiczny, czyli lepka, wodnista wydzielina
- Uczucie zatkania nosa u dziecka i wyciek – co to znaczy?
- Długo utrzymujący się katar – zielony, gęsty, cuchnący, z jednej dziurki
- Co robić, kiedy dziecko ma długotrwały katar?
- Jak leczyć przewlekły katar u dziecka – sposoby na złagodzenie objawów
Przewlekły katar u dziecka – przyczyny ciągłego nieżytu nosa
Katar, czyli nieżyt nosa to choroba, z którą zetknął się każdy. Charakteryzuje się spływaniem śluzowej lub ropnej wydzieliny, uczuciem zatkanego nosa, a także jego swędzeniem oraz kichaniem. W zależności od czasu trwania nieżyt nosa można podzielić na ostry oraz przewlekły. Właściwie nie ma obecnie jednoznacznych kryteriów określających, kiedy katar u dziecka można nazwać przewlekłym. Najczęściej przyjmuje się, że ostry nieżyt nosa to taki, który trwa ok. 5–7 dni. Natomiast o przewlekłym nieżycie nosa (przewlekłym katarze) możemy mówić, gdy objawy utrzymują się ponad dwa tygodnie.
Przewlekły nieżyt nosa u dziecka może mieć wiele przyczyn. Można je podzielić na alergiczne i niealergiczne.
Częsty katar u dziecka – katar alergiczny, czyli lepka, wodnista wydzielina
Przewlekły katar u dziecka może wystąpić w przebiegu alergicznego nieżytu nosa. Jest to najczęściej występująca u dzieci choroba alergiczna. Objawia się zapaleniem błony śluzowej nosa o podłożu alergicznym. W Polsce może dotyczyć nawet 25 proc. dzieci.
W przypadku alergicznego nieżytu nosa dziecko może skarżyć się na ciągle zapchany nos, surowiczy, wodnisty katar, kichanie, świąd nosa, a także zapalenie spojówek (zaczerwienienie i uczucie pieczenia).
Przewlekły alergiczny nieżyt nosa przyjmuje najczęściej postać śluzowej, przejrzystej wydzieliny z nosa. Niedrożność nosa u dziecka może być jedynym objawem choroby. Dotyczy to szczególnie mniejszych dzieci. Inne objawy alergicznego nieżytu nosa u dziecka to: chrząkanie, podkowy pod oczami, popękane wargi czy głośne oddychanie.
Na rozwój nawracającego kataru u dziecka mają w tym przypadku wpływ czynniki genetyczne oraz ekspozycja na pewne alergeny, jak pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, alergeny zwierząt czy grzybów. Warto pamiętać, że katar sienny u dziecka może występować razem z astmą, alergią pokarmową, atopowym zapaleniem skóry, zapaleniem zatok przynosowych czy zapaleniem spojówek.
Uczucie zatkania nosa u dziecka i wyciek – co to znaczy?
Niealergiczny przewlekły katar u dziecka może mieć wiele przyczyn. Przyczyny przewlekłego nieżytu nosa u dziecka to:
- infekcja bakteryjna lub wirusowa;
- leki (obrzęk błony śluzowej wywołany przez leki: katar polekowy wywoływać mogą niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki sympatykomimetyczne nadużywane miejscowo, inhibitory konwertazy angiotensyny);
- zaburzenia hormonalne (np. okres dojrzewania, niedoczynność tarczycy);
- naczynioworuchowy (suchość w nosie oraz katar wywoływany przez suche i zimne powietrze lub środki chemiczne);
- smakowy nieżyt nosa (ostre przyprawy), a także nieżyt nosa wywołany przez pokarmy, barwniki i środki konserwujące zawarte w żywności. Pojawia się najczęściej jako wodnista wydzielina z nosa;
- polipy nosa i zatok przynosowych (tzw. katar zatokowy – gęsty, ropny, biały lub żółty);
- zapalenie zatok przynosowych;
- ciało obce w nosie;
- wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego;
- skrzywienie przegrody nosa;
- zaburzenia rzęsek.
Kiedy dziecko ma długo trwający katar, a domowe sposoby leczenia zawodzą, celem ustalenia przyczyny schorzenia błony śluzowej nosa, należy skonsultować się z lekarzem.
Długo utrzymujący się katar – zielony, gęsty, cuchnący, z jednej dziurki
Przeziębienie jest jedną z najczęstszych przyczyn kataru u dzieci. Wraz z rozwojem choroby dochodzi do zmiany charakteru wydzieliny z nosa. Początkowo jest ona wodnista, następnie po kilku dniach choroby staje się gęstsza i przechodzi w zielonkawo-żółty ropny katar. Zmiana wyglądu kataru nie przesądza o tym, czy jest to zakażenie wirusowe, czy bakteryjny. Po wyleczeniu zarówno kaszel, jak i ciągły katar u dziecka mogą utrzymywać się jeszcze nawet dwa tygodnie.
Jeśli dziecko ma ciągle katar, którego przyczyną jest alergia, z reguły jest on surowiczy, śluzowy, wodnisty. Dla obecności ciała obcego w nosie charakterystyczny jest cuchnący katar, zazwyczaj wyciek wydzieliny z tylko z jednej dziurki.
Katar chroniczny u dziecka wywołany zapaleniem nosa i zatok przynosowych charakteryzują dodatkowe objawy: ból głowy, kaszel, cuchnący oddech. Katar zatokowy jest często gęsty. W przeroście migdałka gardłowego u dziecka występuje często bezbarwny katar, a także chrapanie w nocy, oddychanie przez otwarte usta, co nadaje twarzy dziecka „gapiowaty” wygląd.
Co robić, kiedy dziecko ma długotrwały katar?
W ostrym, krótko trwającym nieżycie nosa, z reguły katar ustępuje samoistnie, stan ten wymaga jedynie przeczekania. Jeśli katar przechodzi w przewlekły, niezbędne może być zastosowanie leków. Postępowanie z dzieckiem cierpiącym na chroniczny katar, uzależnione jest od przyczyny jego wystąpienia.
Pomóc może płukanie nosa dziecka hipertoniczną solą fizjologiczną lub jałową wodą morską, które zakupić można bez recepty w aptece. Dostępne są również preparaty umożliwiające jej rozpylanie w nosie. Aby złagodzić objawy można zastosować krople do nosa obkurczające błonę śluzową. Ważne, aby pamiętać przy tym, że maksymalnie można je stosować kilka dni – przy dłuższym użyciu doprowadzą paradoksalnie do trudnego do wyleczenia polekowego nieżytu nosa).
W przewlekłym katarze alergicznym stosuje się leki przeciwhistaminowe oraz glikokortykosteroidy donosowe. W przewlekłym zapaleniu nosa i zatok przynosowych podstawowe znaczenie ma zapewnienie prawidłowej drożności nosa (wycięcie migdałka gardłowego, korekcja skrzywionej przegrody nosa). W katarze polekowym niezbędne jest odstawienie leku.
Jak leczyć przewlekły katar u dziecka – sposoby na złagodzenie objawów
- Należy pamiętać o regularnym oczyszczaniu nosa i udrożnianiu przewodu nosowego przy użyciu inhalacji z soli kuchennej czy preparatów z wodą morską. W przypadku starszych dzieci można stosować krople obkurczające błonę śluzową.
- Istotne znaczenie ma również nawilżanie powietrza za pomocą specjalnych preparatów, które nie tylko poprawiają jego jakość, ale też skutecznie usuwają szkodliwe mikroorganizmy.
- Rodzice powinni nauczyć dziecko samodzielnego wycierania nosa, dzięki czemu u malucha nie wystąpi podrażnienie gardła. Zalegająca wydzielina nie przedostanie się do oskrzeli czy zatok.
- Polecane są inhalacje z szałwii lub anyżu oraz picie herbaty z dodatkiem soku malinowego. Nawadnianie organizmu za pomocą różnych płynów pozwala rozrzedzić wydzielinę i pomaga w oczyszczaniu nosa.
- Zazwyczaj nie ma przeciwwskazań, by zabierać dziecko na spacer. Pod warunkiem że u malucha nie występuje wysoka temperatura. Świeże powietrze znacznie ułatwia oddychanie.
- Do posiłków warto dodawać czosnek i cebulę. Oba produkty mają działanie antybakteryjne i są zaliczane do naturalnych antybiotyków.
Bibliografia
- Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H., Pediatria T.2, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2013, s. 1088-1090
- Interna Szczeklika Podręcznik chorób wewnętrznych 2017, zespół red. P. Gajewski [i in.], Kraków: Medycyna praktyczna 2017, s. 1124-1127
- Bartkowiak-Emeryk M., Bodajko-Grochowska A., Emeryk A., Przewlekły katar u dzieci-plan postępowania „Pediatria po dyplomie”, 2016 https://podyplomie.pl/pediatria/21734,przewlekly-katar-u-dzieci-plan-postepowania [dostęp:22.11.2017 ]
Opublikowano: 14.12.2021;
aktualizacja: 17.02.2023
Oceń:
4.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Magdalena Rolek
lekarz
Studentka ostatniego roku Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Działa w kole naukowym przy Katedrze i Klinice Pediatrii ŚUM. Współautorka prac prezentowanych na wielu konferencjach. Szczególnie interesuje się endokrynologią oraz neurologią wieku rozwojowego.
Komentarze i opinie (0)