Przewlekły kaszel u dziecka – jakie są przyczyny długotrwałego kaszlu u dziecka?

Przewlekły kaszel u dziecka – ile trwa?

Nie zawsze długo utrzymujący się kaszel u dziecka można zakwalifikować jako kaszel przewlekły.

Kaszel u dziecka jest częstą przyczyną wizyt u pediatry, ale o chronicznych dolegliwościach można mówić dopiero wówczas, gdy kaszel trwa dłużej niż 8 tygodni. Ten długi przedział czasowy został wyodrębniony właśnie po to, by wyeliminować przypadki łagodnych zmian w układzie oddechowym, które nie wymagają pogłębienia diagnostyki.

Inną sytuacją, która wymaga dodatkowych badań jest ciągły kaszel u dziecka w nocy, który wybudza go ze snu i nie pozwala na odpoczynek nocny.

Przeczytaj też: Ile trwa ciąża?

Uporczywy kaszel u dzieci – kaszel alergiczny i kaszel astmatyczny

Przewlekły kaszel u dziecka przyczyny może mieć bardzo zróżnicowany, z czego nie wszystkie powiązane są ściśle z układem oddechowym.

Długotrwały kaszel u dziecka bez gorączki często przywodzi na myśl alergię. W wielu przypadkach te podejrzenia znajdują potwierdzenie, szczególnie jeśli kaszlowi towarzyszy wodnisty katar, świąd okolicy oczu lub nosa czy łzawienie oczu. Alergenem mogą być pyłki drzew i kwiatów, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt, a także niektóre pokarmy. Kiedy dziecko cały czas kaszle, a powodem jest właśnie uczulenie, należy dążyć do unikania kontaktu z alergenami. W leczeniu uciążliwego kaszlu alergicznego stosowane są także środki przeciwhistaminowe.

Przewlekły suchy kaszel może wskazywać również na astmę oskrzelową. U dzieci schorzenie ma najczęściej podłoże alergiczne i wynika z nadmiernego skurczu błony mięśniowej oskrzeli w odpowiedzi na kontakt z potencjalnym alergenem. Często obserwuje się rodzinną postać choroby – u rodziców dziecka pojawia się alergia, choć niekoniecznie w postaci astmy oskrzelowej.

Co oznacza ciągły kaszel u dziecka w nocy?

Nocny kaszel przewlekły, nasilający się po przybraniu pozycji poziomej bywa symptomem refluksu żołądkowo-przełykowego, to znaczy sytuacji, w której dolny zwieracz przełyku – mięsień tworzący granicę pomiędzy przełykiem a żołądkiem – staje się niewydolny, a nadmierna ilość kwaśnego soku żołądkowego dostaje się do przełyku.

Kwaśna treść podrażnia delikatną śluzówkę przełyku, a czasem również gardła, co wywołuje silny, częsty kaszel. Przy refluksie żołądkowo-przełykowym dziecko może skarżyć się również na ból w klatce piersiowej czy nadbrzuszu, pieczenie i kwaśny smak w ustach, a rodzice mogą zaobserwować nieprzyjemny zapach z ust dziecka.

Czytaj również: Gorączka bez innych objawów u dziecka – jak postępować?

Dziecko cały czas kaszle – pasożyty, zatoki, migdałki?

Przyczyną ciągłego kaszlu u dziecka bywają choroby zatok. Objawem zapalenia zatok jest przewlekły mokry kaszel (kaszel zatokowy) oraz spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Dolegliwościom towarzyszy wówczas stałe uczucie zatkanego nosa, katar, upośledzenie węchu oraz nosowa mowa u dziecka

Ciągły kaszel u dziecka może wynikać również z nieprawidłowości anatomicznych, jak przerost migdałków. Poza kaszlem obserwuje się wówczas częste infekcje gardła oraz stale otwarte usta u dziecka i unikanie oddychania przez nos

Długo utrzymujący się kaszel bardzo rzadko może być wywołany również zakażeniem glistnicą ludzką i jej przechodzeniem przez układ oddechowy.

Inne przyczyny długo utrzymującego się kaszlu u dzieci

Ciągłe pokasływanie u dziecka powinno skłonić rodziców do wizyty u lekarza, który, często na podstawie wywiadu czy obecności ewentualnych zmian osłuchowych, będzie mógł ustalić, dlaczego dziecko ma przewlekły kaszel.

Do możliwych powodów należy zaliczyć również:

• narażenie na dym tytoniowy – choć rodzice często o tym zapominają, palenie w obecności dziecka i ekspozycja na szkodliwe substancje obecne w dymie papierosowym może być przyczyną długotrwałego kaszlu u dziecka, a nawet podłożem rozwoju astmy oskrzelowej w przyszłości;

• kaszel psychogenny – przewlekły suchy kaszel może być w niektórych przypadkach jedynie odruchem nerwowym, bez żadnych dodatkowych chorób; kaszel na tle nerwowym rozpoznaje się poprzez wykluczenie innych schorzeń;

• kaszel poinfekcyjny – jedna z częstszych przyczyn uporczywego kaszlu u dzieci, wywołuje go nadreaktywność dróg oddechowych, która pozostała po przebytej infekcji dróg oddechowych; szczególnie długo może utrzymywać się kaszel po zapaleniu płuc – w niektórych przypadkach nawet do 6. miesięcy od zachorowania;
• ciało obce w drogach oddechowych – w rzadkich przypadkach przyczyną przewlekłego kaszlu bywa niewielki przedmiot, który dziecko przypadkowo wzięło do ust w czasie zabawy i zamiast do przełyku trafiło ono do dróg oddechowych; ciało obce drażni wówczas drogi oddechowe, powoduje stan zapalny i prowokuje ciągłe pokasływanie.

Długotrwały kaszel – jakie badania będą niezbędne?

Pierwszym i jednym z najważniejszych badań, jakie przeprowadzi lekarz, próbujący ustalić, dlaczego dziecko ma ciągły kaszel, będzie dokładne zebranie wywiadu, to znaczy zadanie takich pytań, jak:

• Kiedy pojawił się kaszel?
• Jak często dziecko kaszle?
• Czy jest to kaszel mokry z odkrztuszaniem wydzieliny, czy też kaszel suchy, napadowy, duszący?
• Czy poza kaszlem dziecko ma inne objawy: jest niespokojne, zgłasza ból, nie może spać w nocy?
• Czy kaszel nasila się w określonych sytuacjach (w domu, przy zabawie, w przedszkolu, przy wyjściu na zimne powietrze)?
• Czy w rodzinie dziecka występują alergie?
• Jakie leki na kaszel były dotychczas stosowane(syrop na kaszel, tabletki, inhalacje)?

Po zebraniu tych informacji lekarz zbada dziecko za pomocą stetoskopu, by stwierdzić, czy kaszlowi towarzyszą zmiany osłuchowe. Długotrwały kaszel u dziecka bez zmian osłuchowych może być symptomem chorób spoza układu oddechowego, na przykład refluksu żołądkowo-przełykowego. W następnej kolejności, jeśli będzie taka potrzeba, lekarz może zlecić badania laboratoryjne krwi, testy alergiczne lub badanie radiologiczne płuc.

Aby wykluczyć inne przyczyny choroby, dziecko może otrzymać skierowanie do takich specjalistów, jak alergolog, laryngolog, pulmonolog czy gastroenterolog. W przypadku podejrzenia ciała obcego w drogach oddechowych poza zdjęciem radiologicznym płucem, konieczne może być wykonanie bronchoskopii – badania dróg oddechowych za pomocą giętkiego wziernika z umieszczoną na nim kamerą.