Mutacja głosu – przyczyny, objawy, kiedy się zaczyna i ile trwa?

Czym jest mutacja głosu?

Do czynienia z mutacją głosu mamy, gdy w okresie dojrzewania płciowego dochodzi do zmiany wysokości i skali głosu u chłopców i u dziewczynek. Zmiana głosu trwa mniej więcej dwa, trzy lata. Najczęściej rozpoczyna się z dwunastym rokiem życia dziecka. Często u dziewczynek początek mutacji głosu zbiega się z pierwszą miesiączką.

Objawy mutacji głosu

Mutacja głosu u chłopców wiąże się ze znacznym obniżeniem głosu, dlatego najczęściej ją kojarzymy właśnie z płcią męską. Podczas procesu mutacja głosu w czasie dojrzewania płciowego może pojawić się chrypka, brak panowania nad głosem objawiający się wydawaniem naprzemiennie wysokich i niskich dźwięków.

Zmiana skali głosu

U dziewczynek dochodzi do obniżenia głosu o trzy, cztery tony, natomiast u chłopców mamy do czynienia z dwukrotnie większym obniżeniem głosu o całą oktawę. Oczywiście to jak bardzo obniży się głos zależy od danego dziecka i nie jesteśmy w stanie określić jaki będzie głos po mutacji. Dziewczynki po mutacji głosu mogą śpiewać znacznie wyżej niż chłopcy. Natomiast głos chłopców zamienia się w bas, baryton lub tenor.

Chłopcy aby śpiewać na dużej wysokości i skali głosu muszą nauczyć się specjalnej techniki nazywanej falsetem, polegającej na śpiewie na niedomkniętych i silnie napiętych strunach głosowych, co wymaga dużej wprawy.

Przyczyny mutacji głosu

Za zmianę głosu odpowiadają wydzielające się w większej ilości hormony płciowe, a przede wszystkich testosteron, który jest produkowany przez jądra. W okresie dojrzewania dochodzi do zmiany wyglądu zewnętrznego, ale również do przebudowy krtani co prowadzi właśnie do tego, że głos chłopców obniża się.

Proces mutacji głosu

Proces przebudowy aparatu mowy i śpiewu spowodowany hormonami rozpoczyna się poprzez powiększenie krtani. Mutacja głosu dzieli się na kilka etapów:

1. etap przedmutacyjny, podczas którego dochodzi do przygotowania narządów mowy i zmiany w barwie głosu;
2. mutacja właściwa z towarzyszącą nasiloną chrypką;
3. etap pomutacyjny.

Chrząstki budujące krtań oraz tchawicę stopniowo się powiększają, a struny głosowe wydłużają. Chłopcy i mężczyźni mają na szyi widoczne tak zwane jabłko Adama, to właśnie chrząstka tarczowata, która staje się bardziej widoczna po dojrzewaniu. Na końcu chrząstki budujące krtań wapnieją.

Zapobieganie dolegliwościom aparatu mowy

Powyżej opisane objawy mutacji głosu mogą być nieprzyjemne dla dziecka, dlatego należy zadbać o strony głosowe oraz cały aparat mowy dziecka. Pamiętajmy o prawidłowej wilgotności oraz temperaturze powietrza w domu. Niezwykle istotne jest odpowiednie nawadnianie organizmu zgodnie z dobowym zapotrzebowaniem na płynu, co dla chłopców w tym wieku odpowiada około półtora do dwóch litrów wody dziennie. Nadmierne wydzielanie śluzu czy suchość w jamie ustnej może spowodować zmiany tonu głosu podczas dłuższej rozmowy, dlatego pamiętajmy, że podczas obszernych przemówień dziecko powinno również popijać wodę.

Objawy niepożądane mutacji głosu

Nauki śpiewu w okresie mutacji głosu może doprowadzić do uszkodzenia strun głosowych. Taka dolegliwość może objawiać się jako długotrwała chrypka, nieczysta intonacja. Należy pamiętać, że jeśli dziecko pobiera lekcje śpiewu powinno mieć bardzo ostrożnie dobrane ćwiczenia głosu.

Brak mutacji głosu

Za mutację głosu odpowiada u chłopców testosteron dlatego w razie jej braku należy szukać zaburzeń hormonalnych. U chłopców z niedorozwojem gruczołów płciowych spowodowanym różnymi chorobami czy po chirurgicznym usunięciu jąder może nie dojść do mutacji głosu.

W takich sytuacjach należy udać się do lekarza, który na podstawie badań, wywiadu i badania fizykalnego będzie w stanie stwierdzić podstawę problemu oraz zaleci odpowiednie leczenie. W niektórych wypadkach pacjent wymaga leczenia farmakologicznego oraz poszerzenia diagnostyki endokrynologicznej.

Mutacja przedwczesna lub przedłużona

Mutacja głosu przebiega w różnym okresie czasu. Może rozpocząć się jeszcze przed przekwitaniem i wtedy wymaga diagnostyki w kierunku zaburzeń powodujących wydzielanie zbyt dużej ilości testosteronu. W przypadku wolniejszego przebiegu mutacji możemy mieć do czynienia z zaburzeniem koordynacji mięśni krtani czy nieprawidłowościami w jej budowie.

Również zaburzenia chromosomalne mogą być przyczyną zaburzeń mutacji.

Inne zaburzenia mutacji

Wśród innych zaburzeń mutacji wyróżniamy przetrwały głos fistułowy polegającym na nieobniżeniu się głosu lub nawet jego podwyższeniu czy też mutacja perwersyjna obserwowana u dziewczynek na tle zmian hormonalnych, kiedy dochodzi do znacznego obniżenia ich głosu oraz znacznym rozroście krtani.

W razie wystąpienia nieprawidłowości w przebiegu mutacji głosu można udać się do specjalisty z zakresu krtani i strun głosowych, czyli foniatry, który jest w stanie zlecić specjalnie dobrane ćwiczenia głosu czy zaleci odpowiednie leczenie.