Łysienie może dotykać także dzieci. Jedną z przyczyn wzmożonej utraty włosów może być łysienie plackowate – choroba o nie do końca poznanej etiologii, o przypuszczalnym podłożu autoimmunologicznym. Jakie są inne przyczyny łysienia plackowatego u dzieci? Czy da się wskazać charakterystyczne objawy schorzenia? Jak wygląda leczenie nadmiernego wypadania włosów u dzieci i czy terapię warto wspomagać domowymi sposobami?
Łysienie plackowate u dzieci – przyczyny, objawy, leki, leczenie naturalne i domowe
Spis treści
Łysienie plackowate – co to?
Łysienie plackowate (alopecia areata) to przewlekła choroba zapalna mieszków włosowych prowadząca do utraty włosów w obrębie określonych ognisk – powstawania „łysych placków na głowie” (łysienie plackowate ogniskowe) lub w obrębie całej głowy oraz, dodatkowo, w obrębie brwi i rzęs (łysienie plackowate całkowite czasem nazywane łysieniem plackowatym agresywnym).
Łysienie plackowate uogólnione rozpoznaje się wówczas gdy utrata włosów obejmuje także inne rejony ciała – w tym pachy i okolicę łonową.
Łysienie plackowate to choroba rozpoczynająca się wcześnie – najczęściej w okresie dzieciństwa, czasem u młodych dorosłych. Łysienie plackowate dość często współistnieje z takimi chorobami autoimmunologicznymi jak choroba Hashimoto, cukrzyca typu 1, toczeń rumieniowaty układowy.
Łysienie plackowate wymaga różnicowania z innymi przyczynami wypadania włosów i zakoli u dzieci, jak np.:
- niedoczynność tarczycy,
- trichotillomania (zaburzenie psychiczne przejawiające się wyrywaniem sobie włosów),
- grzybica strzygąca (także objawiająca się plackowatym łysieniem włosów, czasem nazywana „grzybicą plackowatą”),
- hypotrichosis simplex,
- łysienie telogenowe, wywołane np. urazem czy zabiegiem operacyjnym.
Przyczyną kruchych i osłabionych włosów u dzieci może być też niedobór żelaza.
Nadmierne wypadanie włosów u dzieci – przyczyny łysienia
Dokładne mechanizmy wypadania włosów u dzieci z łysieniem plackowatym nie są do końca poznane, ale przypuszcza się, że jest ono zaburzeniem ze spektrum chorób autoimmunologicznych. Oznacza to, że organizm produkuje przeciwciała niszczące jego własne komórki i tkanki, w tym przypadku mieszki włosowe.
Wpływ na zachorowanie mają czynniki:
- genetyczne;
- hormonalne;
- psychiczne;
- przypuszczalnie także infekcyjne.
Za niszczenie włosów w łysieniu plackowatym odpowiadają nacieki z limfocytów otaczające mieszki włosowe.
Objawy łysienia plackowatego u dzieci
Objawem łysienia plackowatego jest przewlekła utrata włosów u dziecka w obrębie dobrze odgraniczonych ognisk na skórze owłosionej głowy, a w niektórych postaciach choroby także w innych rejonach ciała. Najczęstsze lokalizacje zmian to okolica czołowo-ciemieniowa oraz okolica potyliczna (łysienie plackowate z tyłu głowy). Początki łysienia plackowatego zwykle wiążą się z obecnością niewielkich ognisk utraty włosów – z czasem ogniska te rozszerzają się.
W trakcie badania lekarz stwierdza brak zmian bliznowaciejących w obrębie ognisk dotkniętych utratą włosów. Skóra objęta procesem chorobowym zwykle, poza brakiem włosów, nie jest zmieniona (nie obserwuje się zaczerwienienia, obrzęku itd.), nie swędzi.
Zdarza się, że wypadaniu włosów u dzieci towarzyszą różnego rodzaju zmiany na paznokciach.
U znacznego odsetka chorych dochodzi do samodzielnego odrostu włosów – dotyczy to głównie pacjentów z ogniskowym łysieniem plackowatym. Gorzej rokuje łysienie plackowate całkowite oraz łysienie plackowate u pacjentów z inną chorobą autoimmunologiczną. Wpływ na rokowanie ma także wiek zachorowania – im wcześniejszy wiek, tym gorsze rokowanie.
Jak leczyć łysienie plackowate u dzieci?
Leczenie łysienia plackowatego powinno być dostosowane do wieku pacjenta. Spośród dostępnych metod leczenia wymienia się:
- farmakoterapię – stosowanie takich leków, jak:
-
- pilokarpina – ma działanie miejscowo drażniące na skórę głowy, dzięki czemu ma stymulować odrost włosów;
- cygnolina;
- inhibitory kalcyneuryny;
- penicylina prokainowa – w leczeniu wykorzystuje się jej działanie pobudzające mikrokrążenie;
- glikokortykosteroidy miejscowe;
- glikokortykosteroidy ogólnoustrojowe – u dzieci stosowane rzadko ze względu na szeroki profil działań niepożądanych, w tym na negatywny wpływ na wzrost (przedwczesne ukończenie wzrastania i ostatecznie niedoborów wzrostu;
- cyklosporyna;
- hydroksyzyna – wspomagająco, ma działanie uspokajające.
- fototerapię UVB lub fotochemioterapię PUVA – metody przeznaczone do leczenia dzieci starszych, współpracujących,
- psychoterapię – stosowana zarówno przyczynowo, jak i w celu wsparcia dziecka, któremu trudno poradzić sobie z utratą włosów,
- mezoterapię igłową.
Działanie wspomagające ma stosowanie preparatów cynku, który m.in. sprzyja wzmocnieniu włosów u dzieci.
Dość nową metodą leczenia łysienia plackowatego jest DCP – stosowanie difenylocyklopropenonu – substancji mającej charakter alergenu kontaktowego. W odpowiedzi na jego zadziałanie powstaje miejscowa reakcja, która stymuluje odrost włosów. Metoda ta ma stosunkowo wysoką skuteczność w leczeniu łysienia plackowatego.
Łysienie plackowate – leczenie naturalne
Poza leczeniem farmakologicznym, w przypadku łysienia plackowatego u dzieci bywają stosowane metody medycyny naturalnej, np.:
- akupunktura;
- masaże skóry głowy;
- aromaterapia;
- leki homeopatyczne;
- stosowanie oleju z wiesiołka;
- stosowanie ziół na łysienie plackowate (krwawnik, pokrzywa, skrzyp polny);
- smarowanie skóry głowy wyciągiem z aloesu;
- uroterapia (leczenie moczem).
Rodzice dzieci cierpiących na łysienie plackowate często pytają o dietę mogącą spowalniać przebieg choroby lub stymulować szybszy odrost włosów. Zaleca się, aby dieta była bogata w takie minerały, jak: cynk, żelazo, jod, a także witaminy z grupy B i witaminę E. W przypadku braku innych przesłanek nie ma wskazań do diet eliminacyjnych, np. diety bezglutenowej.
Tzw. domowe metody walki z łysieniem u dziecka mogą mieć jedynie działanie wspomagające. Podstawą jest opieka dermatologa i leczenie konwencjonalne.
Bibliografia
- Kuchciak-Brancewicz M., Bienias W., Kaszuba A.: Łysienie plackowate u dzieci w: Dermatologia Praktyczna 2013; 6 (29), str. 5-9;
- https://www.dermatologia-praktyczna.pl/a3476/Lysienie-plackowate-u-dzieci.html/;
- https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/170798,lysienie-plackowate.
Opublikowano: 14.12.2021;
aktualizacja: 20.03.2023
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego - Pediatra. Poza chorobami dzieci interesuje się: chirurgią, chirurgią dziecięcą, a także chorobami wewnętrznymi.
Komentarze i opinie (0)