Hydroksyzyna to popularny lek uspokajający i przeciwlękowy, pochodna difenylometanu. Jest stosowana od dawna podczas różnych schorzeń i zaburzeń. Objawowo leczy się nią lęk, ale też świąd. Łagodzi niepokój w przebiegu zaburzeń nerwicowych. Ma jednak sporo skutków ubocznych. Czy ze względu na to, hydroksyzynę mogą przyjmować dzieci?
Hydroksyzyna dla dziecka – wskazania, dawkowanie, czy jest bezpieczna
Spis treści
Hydroksyzyna – co to za lek i jak działa?
Hydroksyzyna to preparat uspokajający i przeciwlękowy. Lek ma też właściwości przeciwhistaminowe, cholinolityczne, przeciwbólowe i przeciwwymiotne.
Mechanizm działania hydroksyzyny jest prawdopodobnie związany z hamowaniem aktywności ośrodków podkorowych w ośrodkowym układzie nerwowym. Hydroksyzyna nie hamuje jednak czynności kory mózgowej, ale zmniejsza stan napięcia wewnętrznego, niepokój, ma zastosowanie także do zmniejszania napięcia lękowego i napięcia mięśniowego.
W dawkach prawidłowych hydroksyzyna nie powinna zwiększać wydzielania ani kwasowości kwasu żołądkowego i w większości przypadków wykazuje łagodne działanie przeciwwydzielnicze. Jej działanie może być hamowane przez inne leki, np. niektóre antybiotyki, leki antyarytmiczne, przeciwdepresyjne, przeciwgrzybicze.
Kto może przyjmować hydroksyzynę?
Hydroksyzyna może być stosowana zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Lek jest zarejestrowany u dzieci powyżej 12. miesiąca życia. Nie zaleca się stosowania go u osób starszych. Występuje głównie w postaci do stosowania doustnego: w syropie (postać syropu szczególnie u małych dzieci) i tabletkach (w przypadku dzieci starszych i młodszych osób dorosłych).
Wskazania do podania leku to: objawowe leczenie świądu, objawowe leczenie lęku oraz premedykacja przed zabiegami chirurgicznymi, a także leczenie bezsenności w niektórych ograniczonych przypadkach.
Główne objawy niepożądane i skutki uboczne to:
- senność,
- suchość błony śluzowej jamy ustnej,
- ból głowy,
- zmęczenie,
- zaburzenia rytmu serca.
Leku nie zaleca się w ciąży i w okresie karmienia piersią. Lek nie jest drogi – za jedno opakowanie, czy to syropu czy tabletek, w aptece zapłaci się maksymalnie kilkanaście złotych. Lek jest wydawany wyłącznie na receptę lekarza.
Wskazania do stosowania hydroksyzyny u dzieci
Głównymi wskazaniami do podania hydroksyzyny są:
- objawowe leczenie świądu,
- objawowe leczenie lęku,
- premedykacja przed zabiegami chirurgicznymi,
- niepokój i pobudzenie psychoruchowe w przebiegu zaburzeń nerwicowych.
Kiedyś hydroksyzyna była używana do leczenia alergii jako lek pierwszego rzutu, ale z uwagi na występowanie skutków ubocznych obecnie rzadko jest stosowana w tym wskazaniu, została wyparta przez inne leki antyhistaminowe1.
Hydroksyzyna działa nasennie (jako objaw niepożądany), więc bywa również stosowana do leczenia bezsenności u osób dorosłych, ale trzeba zachować szczególną ostrożność u osób w podeszłym wieku2.
Jej działanie rozpoczyna się po około godzinie po podaniu leku. We wszystkich dostępnych wskazaniach doustna i domięśniowa maksymalna dawka dobowa wynosi u dorosłych i dzieci >40 kg mc. - 100 mg/dobę, u dzieci ≤40 kg mc. – 2 mg/kg mc./d. Dawkowanie jest jednak indywidualne, zgodnie z zaleceniami lekarza, dostosowane do wieku pacjenta. Lek można stosować w pojedynczej dawce, ale także w dawkach podzielonych np. 2 razy na dobę. U osób w podeszłym wieku zaleca się stosować w początkowym okresie leczenia połowę dawki, a maksymalna dawka dobowa wynosi 50 mg. U pacjentów z umiarkowaną i ciężką niewydolnością nerek wydalanie metabolitów hydroksyzyny jest zmniejszone, dlatego należy u nich stosować mniejsze dawki leku.
Stosowanie hydroksyzyny nie jest zalecane zarówno w czasie ciąży i okresie karmienia piersią. W razie konieczności leczenia matki podczas laktacji należy przerwać karmienie piersią.
Jak dawkować hydroksyzynę?
Dawkowanie hydroksyzyny ustala lekarz prowadzący – przyjmować hydroksyzynę należy zgodnie z zaleceniami lekarza, gdyż przekroczenie dawki dobowej wiąże się z wystąpieniem działań niepożądanych.
W większości przypadków wynosi ono:
- leczenie lęku objawowe: dorośli – doustnie 50 mg/dobę w 2–3 dawkach podzielonych, w ciężkich przypadkach do 100 mg/dobę; domięśniowo indywidualnie, maksymalnie 100 mg/d;
- niepokój i pobudzenie psychoruchowe w zaburzeniach nerwicowych, a także w chorobach organicznych – domięśniowo, dorośli 50 mg 1 ×/dziennie, dzieci 0,6 mg/kg mc;
- leczenie świądu objawowe: dorośli – doustnie. Początkowo 25 mg przed snem, dawkę zwiększać w zależności od potrzeby do 25 mg 3–4 ×/dziennie. Dzieci po 12. mż. 1–2 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych;
- premedykacja i lek uspokajający w okresie pooperacyjnym: dorośli – doustnie, pojedyncza dawka 50–100 mg. Dzieci po 12. miesiącu życia – pojedyncza dawka 0,6 mg/kg mc. Domięśniowo – 25–100 mg u dorosłych, 1 mg/kg mc. u dzieci.
Czy hydroksyzyna jest bezpieczna?
Lek jest stosowany od dawna, chociaż obecnie ma dość ograniczone wskazania. Główne skutki uboczne to: senność, suchość błony śluzowej jamy ustnej, ból głowy, zmęczenie, zawroty głowy, złe samopoczucie, zaburzenia koncentracji, reakcje nadwrażliwości, rzadko przyspieszenie czynności serca, niedociśnienie tętnicze i zaburzenia oddychania – te ostatnie objawy związane są z głównie z przyjęciem leku w dawce dużo wyższej od zalecanej.
W przypadku przedawkowania należy wdrożyć leczenie objawowe, z częstą kontrolą parametrów życiowych. W przypadku niedociśnienia można zastosować wlew płynów infuzyjnych i podać norepinefrynę. Nie należy stosować epinefryny, gdyż hydroksyzyna znosi jej działanie presyjne. Działania niepożądane związane z przedawkowaniem leku są groźne, gdyż nie występuje antidotum.
Bibliografia
- Kuthan, Robert; Zaremba-Wróblewski, Gabriel. Bilastyna w schorzeniach alergicznych-przegląd literatury. Lek w Polsce, 2023, 382.03: 7-14.
- Wichniak, A., Wierzbicka, A., & Jernajczyk, W. (2008). Zasady rozpoznawania i leczenia bezsenności. Psychiatria w Praktyce Klinicznej, 1(1), 30-39.
Opublikowano: 16.05.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Komentarze i opinie (0)