Gęsty katar u dziecka – przyczyny, rozrzedzanie i leczenie gęstej wydzieliny z nosa

Gęsty katar u dziecka – objawy infekcji wirusowej

Przyczyną gęstej wydzieliny z nosa jest najczęściej zapalenie błony śluzowej spowodowane zwykle infekcją wirusową. Wirusy z reguły przenoszą się drogą kropelkową lub przez kontakt z zakażonymi przedmiotami. Niektóre mogą przetrwać na nich nawet kilka godzin. Kiedy dziecko ma gęsty katar, powinno zatem unikać przebywania w otoczeniu innych maluchów.

Wahania temperatury, zimne powietrze, ochłodzenie lub przegrzanie organizmu znacznie osłabia odporność dziecka, co stwarza korzystne warunki dla penetrowania błony śluzowej nosa przez wirusy. Dodatkowo do pierwotnej infekcji wirusowej mogą dołączać wtórne zakażenia bateryjne lub grzybicze. Sygnałem nadkażenia jest zielony lub żółty katar u dziecka.

Przeczytaj też: Jak podawać dziecku witaminę D?

Ropny katar – zielona lub żółta wydzielina z nosa

Zatkany nos, zwłaszcza zapchany nos u niemowlaka, jest dla dziecka bardzo uciążliwy i męczący. Gęsta wydzielina przypominająca ropę z nosa blokuje jego drożność, powodując zmianę mowy – staje się ona nosowa, zaburza zmysł węchu oraz smaku, występuje łzawienie oczu, problemy z przełykaniem i oddychaniem. Ropna żółta czy zielona wydzielina z nosa może dodatkowo wydzielać nieprzyjemny zapach, co nasila dyskomfort.

Objawy kliniczne zależą również od fazy nieżytu nosa:

• faza wstępna – występuje drapanie, pieczenie w gardle i nosie; trwa od 2 do 4 dni;
• faza wczesna nieżytowa – występuje podwyższenie temperatury, bóle głowy, brak apetytu (zwłaszcza u małych dzieci), uczucie zatkanego nosa w wyniku obrzęku i, początkowo, bezbarwnego i wodnistego kataru;
• faza śluzowa – dochodzi uczucie osłabienia, rozbicia oraz zmian w strukturze śluzu oraz koloru kataru. Początkowo wodnista, teraz wydzielina z nosa jest gęsta i żółta, a nawet zielonkawa na skutek pojawienia się w niej licznych limfocytów;
• faza zdrowienia – w te fazie objawy stopniowo ustępują.

Po około 14 dniach, gdy katar u dziecka jest nadal obecny, dochodzi do nadkażenia bakteryjnego i powstania licznych powikłań.

Przewlekły katar ropny – dlaczego dziecko ma ciągle zatkany nos?

Mimo stosowania typowego leczenia niektóre dzieci mają przewlekły katar ropny. Najczęściej dotyczy to tych w wieku przedszkolnym i szkolnym. Związane jest to głównie ze specyfiką układu odpornościowego. Zatem poza lekami przeciwbakteryjnymi konieczne jest zastosowanie leków immunomodulujących i szczepionek.

Innymi czynnikami, które predysponują do długotrwałego kataru u dziecka oraz do rozwoju powikłań są:

• skrzywienie przegrody nosa,
• przerost migdałka gardłowego,
• guzy nosogardła,
• zalegające ciało obce w jamie nosowej.

Ważne jest również to, by nauczyć dziecko jak prawidłowo wydmuchiwać nos, by dobrze oczyścić jamy nosa.

Gęsty katar zatokowy – powikłanie nieżytu nosa

Na skutek przewlekłego nieżytu nosa dochodzi do rozprzestrzenienia się infekcji, co grozi zapaleniem zatok.

Zapalenie zatok przynosowych najczęściej jest wtórne do infekcji jam nosa, na skutek długotrwałego zaburzenia ich drenażu i wentylacji. Zapalenie zatok może mieć etiologię wirusową. Z reguły są to rhinowirusy, wirusy grypy i paragrypy. W przypadku zakażeń bakteryjnych odpowiedzialne są bakterie Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis.

Ostre zapalenie zatok szczękowych (u dzieci w wieku przedszkolnym stwierdzane najczęściej) również występuje jako powikłanie zakażenia wirusowego górnych dróg oddechowych. Do objawów uczucia zatkania nosa przez tzw. katar zatokowy, dochodzi rozdrażnienie lub senność, podwyższona temperatura ciała (nawet powyżej 38 stopni Celsjusza), spływanie śluzowo-ropnej wydzieliny do nosogardła, widocznej czasami jako zielono-żółty gęsty wyciek z nosa.

Nieleczony katar może przenosić się na trąbkę słuchową, powodując stany zapalne uszu prowadząc do niedosłuchu oraz prowadzić do zapalenia oskrzeli i płuc. Zaniedbanie leczenia kataru u dziecka grozi także zapaleniem oskrzeli, woreczka łzowego, a nawet zapaleniem płuc.

Czym rozrzedzić i jak leczyć gęsty katar u dziecka?

Zapalenie błony śluzowej nosa trwa zazwyczaj od 5 do 7 dni. Leczenie kataru jest zatem przeważnie objawowe i polega na podaniu leków przeciwzapalnych, przeciwgorączkowych oraz przeciwbólowych. Niektóre preparaty roślinne mają podobne właściwości i ich przyjmowanie również jest zalecane – np. kora wierzby czy kwiat czarnego bzu.

W celu odetkania nosa u dziecka i usunięcia nadmiernej wydzieliny, można stosować inhalacje z olejkami aromatycznymi, najlepiej eukaliptusowym lub mentolowym, ponieważ dają przyjemne odczucie i polepszają wentylację.

Jak rozrzedzić gęsty katar u dziecka? Pomoże podawanie mu ciepłych płynów w postaci herbaty z dodatkiem goździków, soku z bzu czarnego, dzikiej róży czy malin.

Aby ułatwić dziecku oddychanie przez nos, należy wietrzyć mieszkanie i unikać suchego powietrza w pomieszczeniach. By je nawilżyć można stosować specjalne nawilżacze elektryczne lub takie, które umieszcza się na kaloryferze.

Smarowanie dziecku pleców i klatki piersiowej maściami zawierającymi olejki eteryczne rozgrzewa, ułatwia zasypianie i oddychanie przez nos.

Dodatkowo można nabyć krople do nosa, które zmniejszają obrzęk naczyń krwionośnych i hamują wydzielanie śluzu. Stosowanie ich nie powinno przekraczać 4 dni, gdyż mogą prowadzić do polekowego nieżytu nosa.

Jak wygląda płukanie zatok u dziecka?