Angina Plauta–Vincenta to rzadko występująca choroba bakteryjna wywoływana przez kombinację beztlenowych wrzecionowców i krętków (Fusobacterium nucleatum, Treponema vincentii, Leptotrichia buccalis). Zakażenie dotyczy migdałków i błon śluzowych gardła. Do objawów klinicznych zalicza się: owrzodzenie migdałków, dość silny ból gardła i trudności w przełykaniu, nieprzyjemny zapach z ust oraz powiększenie węzłów chłonnych. Leczenie anginy Plauta–Vincenta opiera się na podawaniu antybiotyków skutecznych przeciwko bakteriom wywołującym chorobę.
Angina Plauta–Vincenta – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Angina Plauta i Vincenta – przyczyny
Przyczyną anginy Plauta–Vincenta są bakterie, najczęściej Fusobacterium nucleatum, Treponema vincentii oraz Leptotrichia buccalis, które zakażają migdałki oraz błony śluzowe nie tylko gardła, ale również dziąseł.
Choć bezpośrednią przyczyną choroby jest zakażenie bakteryjne, wyróżnia się szereg czynników zwiększających ryzyko zachorowania na anginę Plauta–Vincenta:
- niedostateczną higienę jamy ustnej;
- palenie tytoniu;
- choroby przewlekłe związane z obniżeniem odporności (np. cukrzyca);
- stresujący tryb życia;
- niedobory żywieniowe, niedożywienie.
Nieodpowiednia higiena jamy ustnej sprzyja namnażaniu patogennych bakterii. Z kolei czynniki związane ze stylem życia wpływają na sprawność układu immunologicznego i jego zdolność do zwalczania chorobotwórczych patogenów.
Choroba zdecydowanie częściej występuje u mężczyzn (dlatego potocznie określa się ją jako „męską anginą”) – najprawdopodobniej dlatego, że w męskim odsetku populacji częściej występują wspomniane czynniki ryzyka.
Objawy anginy Plauta–Vincenta
Przebieg choroby różni się od klasycznej anginy paciorkowcowej. Angina Plauta–Vincenta ma charakter jednostronny (owrzodzenie i ból dotyczą jednego migdałka). Typowe jest również stosunkowo niskie nasilenie objawów klinicznych przy poważnym zaawansowaniu zmian w obrębie jamy ustnej.
Do najważniejszych symptomów zgłaszanych przez pacjentów zalicza się:
- jednostronny ból gardła, zwykle o umiarkowanej intensywności, który zwykle pojawia się podczas przełykania pokarmów;
- owrzodzenie migdałka (najczęściej tylko jednego), na którym pojawia się szarawy nalot;
- powiększone węzły chłonne po stronie zmienionego chorobowo migdałka;
- nieprzyjemny zapach z ust;
- gorączkę (umiarkowana, niższa niż przy anginie paciorkowcowej, zwykle nieprzekraczająca 38°C);
- ból głowy,
- objawy ogólne – osłabienie, złe samopoczucie.
W przypadku gdy choroba zajmuje nie tylko migdałki, ale również dziąsła, mogą pojawić się ich opuchlizna i ból.
Nieleczona lub nieprawidłowo leczona angina Plauta–Vincenta może prowadzić do groźnych powikłań – ropnia okołomigdałkowego, a w skrajnych przypadkach nawet do sepsy. Dlatego nie należy lekceważyć niepokojących zmian w obrębie jamy ustnej.
Gdy rozwiną się powikłania, niezbędna bywa hospitalizacja – w przypadku ropnia okołomigdałkowego, najczęstszej komplikacji anginy Plauta–Vincenta, konieczna jest interwencja chirurgiczna, polegająca na drenażu ropnia. Leżenie w szpitalu jest obligatoryjne, jeśli stan pacjenta wskazuje na rozwijające się zakażenie ogólnoustrojowe.
Jak diagnozuje się „męską anginę”?
Rozpoznanie anginy Plauta–Vincenta opiera się głównie na objawach klinicznych zgłaszanych przez pacjenta oraz na badaniu fizykalnym, podczas którego stwierdza się jednostronnie występujące owrzodzenie migdałka.
W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się wymaz z gardła. Badanie to pozwala zidentyfikować bakterie odpowiedzialne za zakażenie.
Objawy anginy Plauta–Vincenta, w szczególności owrzodzenia w obrębie jamy ustnej, mogą sugerować obecność procesu nowotworowego. Aby wykluczyć raka migdałków podniebiennych, niekiedy wykonuje się biopsję migdałka.
Angina Plauta Vincenta – leczenie
Podstawę leczenie anginy Plauta–Vincenta stanowi antybiotykoterapia. Najskuteczniejszą grupą leków w przypadku zakażenia bakteriami beztlenowymi są penicyliny, rzadziej stosuje się metronidazol. „Męska angina” jest chorobą bakteryjną – zdecydowanie nie zaleca się rezygnacji z leczenia antybiotykami. Skutecznie dobrana terapia przyspiesza zdrowienie oraz zmniejsza ryzyko rozprzestrzenienia się zakażenia i wystąpienia groźnych dla zdrowia powikłań.
Stosowanie antybiotyków uzupełnia się o leczenie objawowe, mające na celu łagodzenie uporczywych dolegliwości:
- spraye lub płukanki do gardła o działaniu odkażającym;
- leki przeciwgorączkowe lub przeciwzapalne, obniżające temperaturę ciała i przynoszące ulgę w bólu.
Gdy ból gardła jest uciążliwy, doraźnie można go łagodzić domowymi płukankami: roztworem wody utlenionej (1 łyżka na pół szklanki przegotowanej wody) lub soli kuchennej (1/2 łyżeczki soli na szklankę ciepłej wody).
Na ból gardła związany z infekcją często zaleca się również jedzenie lodów. Rzeczywiście, zimne przekąski czy napoje uśmierzają ból oraz łagodzą obrzęk i stan zapalny. Z drugiej jednak strony, w wyniku obkurczenia się naczyń krwionośnych, zmniejsza się ukrwienie tkanek w jamie ustnej, a tym samym napływ komórek odpornościowych, które biorą udział w walce z infekcją. Jedzenie lodów jest zatem dobrym rozwiązaniem, jeśli ból gardła związany jest z urazem lub podrażnieniem (jak np. po wycięciu migdałków), a niekoniecznie z zakażeniem (jak w przypadku anginy Plauta–Vincenta).
Poza leczeniem farmakologicznym, jak przy wszystkich infekcjach, zaleca się oszczędzający tryb życia. Nie trzeba leżeć w łóżku, ale podczas choroby warto ograniczyć obowiązki domowe i zawodowe, aby dać sobie czas na regenerację.
Bibliografia
- Wiegand S, Dietz A. Vincent’s Angina. Dtsch Arztebl Int. 2022 Dec;119(48):838. doi: 10.3238/arztebl.m2022.0289. Epub 2022 Dec 2. PMCID: PMC10074262.
- Popov NP. Vincent's Angina-Some Diagnostic Pitfalls. Cal West Med. 1946 Feb;64(2):83. PMID: 18747222; PMCID: PMC1473790.
- Maccarrone F, Alicandri-Ciufelli M. Plaut-Vincent's Ulcerative Gingivitis and Tonsillitis. Otolaryngol Head Neck Surg. 2019 Dec;161(6):1056-1057. doi: 10.1177/0194599819868171. Epub 2019 Aug 6. PMID: 31385752.
- Does Ice Cream Help with a Sore Throat? https://www.healthline.com/health/does-ice-cream-help-sore-throat (dostęp 05.11. 2024 r.)
Komentarze i opinie (0)