Wiedza o częściach mowy jest konieczna nie tylko do tego, by dobrze pisać sprawdziany w szkole, ale przede wszystkim by móc poprawnie posługiwać się językiem polskim. I choć najważniejszymi częściami mowy wydają się być rzeczownik i czasownik, warto znać również inne, w tym przysłówek. Na jakie pytania odpowiada przysłówek, jaką pełni funkcję i jak znaleźć go w zdaniu?
Przysłówek – na jakie pytania odpowiada, przykłady
Co to jest przysłówek?
Przysłówek jest samodzielną, nieodmienną częścią mowy, która określa sposób, miejsce i czas, a także czynności, stany i właściwości oraz inne cechy, takie jak liczbę, stopień, smak, rozmiar, kolor. W zdaniu pełni zazwyczaj funkcję okolicznika.
Przysłówek najczęściej łączy się z czasownikiem, przymiotnikiem oraz mogą określać inny przysłówek.
Przykłady przysłówków:
- Daleko poszedłem;
- Wczoraj wrócił;
- Szybko chodzić;
- Intensywnie myśleć;
- Ubrać się kolorowo;
- Jestem trochę głodny;
- Przyjdę nieco później;
- Gorzko się rozczarował.
Na jakie pytania odpowiada przysłówek?
Przysłówki odpowiadają na pytania jak? gdzie? kiedy?
Większość przysłówków pochodzi od przymiotnika – one odpowiadają na pytanie jak?
Przykłady: szybko, głośno, wolno, doskonale, źle, pięknie, brzydko, ładnie, zabawnie, najlepiej, niedobrze, wysoko, wiecznie, lepiej, powoli, mocno, gorzej, zwykle, niemiło, zimno
Przysłówki, które odpowiadają na pytania gdzie? kiedy? nie pochodzą od przymiotników
Przykłady: Nieopodal, dzisiaj, wczoraj, niedaleko, pojutrze, daleko, gdziekolwiek, wreszcie, najpierw, wszędzie, nigdzie, potem.
Rodzaje przysłówków
Rodzaje przysłówków wyróżnia się na podstawie tego, co określają. Są więc:
- Przysłówki sposobu – odpowiadają na pytanie jak?
Przykład: Miło, pysznie, dobrze, elegancko, ciekawie, pogodnie, wesoło, zimno.
- Przysłówki miejsca – odpowiadają na pytanie gdzie?
Przykład: Wysoko, blisko, niedaleko, obok, nieopodal, wszędzie.
- Przysłówki czasu – odpowiadają na pytania kiedy?
Przykład: Jutro, pojutrze, wczoraj, niedługo, rano, wieczorem.
Ponadto, przysłówki pochodzące od przymiotnika nazywa się przysłówkami odprzymiotnikowymi.
Jak rozpoznać przysłówek w zdaniu?
Przysłówek w zdaniu łatwo rozpoznać po tym, że stoi przy innej części mowy i najczęściej zawiera informacje, które ją dookreślają.
- Gdy przysłówek łączy się z czasownikiem, np. szybko/wolno/nieśpiesznie/śmiesznie idzie, uważnie/niedbale/wolno czyta.
- Gdy przysłówek łączy się z przymiotnikiem, np. bardzo/wyjątkowo/niezbyt elegancki/
- Gdy przysłówek łączy się z innym przysłówkiem, np. bardzo mocno, wyjątkowo brzydko, niezbyt kolorowo, wybitnie smacznie.
Aby znaleźć w zdaniu przysłówek, wystarczy sprawdzić, czy któryś z wyrazów dookreślających odpowiada na któreś z pytań - jak? gdzie? kiedy?
Stopniowanie przysłówków
Przysłówki są nieodmiennymi częściami mowy, ale te, które pochodzą od przymiotnika i odpowiadają na pytanie jak? można stopniować w taki sam sposób, jak przymiotniki.
Wyróżnia się trzy stopnie przysłówków – równy, wyższy i najwyższy.
Przykład: wolno – wolniej – najwolniej.
Można wyróżnić także rodzaje w stopniowaniu przysłówków:
- Proste – regularne, np. mało – mniej – najmniej;
- Nieregularne, gdzie dochodzi do zmiany tematu np. dobrze – lepiej – najlepiej;
- Opisowe – wtedy, kiedy konieczne jest dodatnie słowa bardziej, np. kolorowo – bardziej kolorowo – najbardziej kolorowo (nie mówi się kolorowo – kolorowiej – najkolorowiej).
Pisownia nie z przysłówkami
Zasada pisowni nie z przysłówkami jest dość prosta i łatwo ją zapamiętać.
- Nie z przysłówkami odprzymiotnikowymi w stopniu równym zapisujemy łącznie, np. niemiło, nieźle, niedobrze, nierówno, niefajnie, nieciekawie.
- Nie z przysłówkami odprzymiotnikowymi w stopniu wyższym i najwyższym piszemy osobno, np. nie najlepiej, nie bardziej, nie lepiej, nie gorzej, nie szybciej.
- Nie z przysłówkami nieodprzymiotnikowymi także zapisuje się osobno, np. nie jutro, nie tylko.
Przysłówek w zdaniu łatwo poznać po tym, że jest podobny do przymiotnika, jednak nie odpowiada na pytanie jaki? jaka? jakie? tylko jak? Warto więc zwracać uwagę na wyrazy dookreślające inne – spora część z nich to właśnie przysłówki.
Bibliografia
- https://aniakubica.com/kursy-internetowe/przyslowek-od-podstaw/;
- https://www.ortograf.pl/zasady-pisowni/przyslowek;
- https://zpe.gov.pl/a/slowka-o-przyslowkach/DsOg3BSOr.
Roksana Krysa
dziennikarka
Magister filologii polskiej ze specjalizacją z komunikacji społecznej i krytyki literackiej. Jest copywriterem z wieloletnim doświadczeniem, ze szczególnym zamiłowaniem do tematyki parentingowej, którą realizuje w oparciu o samodzielnie zdobywaną wiedzę i własne doświadczenia. Szczególnie bliskie są jej założenia pedagogiczne Korczaka, Montessorii i Freineta oraz idea rodzicielstwa bliskości.
Komentarze i opinie (0)