Bogowie rzymscy – imiona, funkcje i atrybuty bogów starożytnego Rzymu

Jakich bogów mieli Rzymianie?

Bogowie rzymscy, podobnie jak w przypadku bóstw greckich, byli ściśle powiązani z ludzkim życiem, a w szczególności ze społecznością chłopską. Niemalże każda czynność posiadała swojego boskiego patrona – od zawodów po stany emocjonalne. Bogowie rzymscy byli również poniekąd odpowiednikami bóstw z mitów greckich, jednak charakteryzowali się lepszą organizacją i dyscypliną, byli również bardziej wojowniczy i zdecydowanie mniej spoufalali się z ludźmi, czy czyniło ich bardziej tajemniczymi. Dla bogów rzymskich cenny był honor, mniej ważna była dla nich sława oraz interesy. Grecki kult był bardziej, można powiedzieć, ostentacyjny, mniej obdarty z tajemnicy, bardziej związany z ludźmi i domagający się atencji. Rzymscy bogowie byli niemalże pozbawieni osobowości, nie mieli też tak rozbudowanych rodowodów.

Starożytni Rzymianie od samych zaczątków powstawania religii mieli swoich bogów. Mitologia rzymska wyrosła na kanwie mitologii greckiej, choć na późniejsze ich wierzenia miały wpływ także religie Etrusków. Bóstwa towarzyszyły rzymianom na każdym kroku, a niektóre z nich miały wyjątkowo wąski zakres swoich „kompetencji”, np. towarzyszyły pierwszemu krzykowi dziecka, opiekowały się pokarmem niemowlaka czy dbały o naukę chodzenia. Inne z kolei były bardziej ogólne – odpowiadały stanom emocjonalnym czy konkretnym zawodom.

Jak nazywali się rzymscy bogowie?

W praktykach obrzędowych wyróżnia się dwie kategorie bóstw rzymskich:

• bóstwa rodzime (di indigetes), związane imiennie z tytułami wczesnych kapłanów oraz świętami stałymi kalendarza rzymskiego. Wywodziły się z pierwotnej religii państwa rzymskiego. Do wczesnych bóstw rzymskich zaliczali się także bogowie, którzy byli wzywani podczas różnych czynności. niejednokrotnie imię bóstwa opisywała właśnie konkretną czynność - imiona bogów pochodziły od czasowników, nad którymi sprawowali pieczę;
• bóstwa nowe (di novensiles), były bóstwami wprowadzonymi później, jako odpowiedź na konkretną sytuację. Takie bóstwa można ogólnie zaliczyć do tzw. bóstw pomocniczych, obok których wzywano także znaczniejszych bogów.

Oto najważniejsi rzymscy bogowie i ich role:

• Jowisz (zwany także Jupiterem) – uważany za ojca bogów, najważniejszy wśród bóstwo, najwyższy władca nieba i ziemi, bóg burzy, deszczu i nieba. Wraz z Junoną i Minerwą tworzył Trójcę Kapitolińską, uosabiającą państwo rzymskie. Jego kult odbywał się na Kapitolu. Jego atrybutem był piorun i orzeł;
• Junona – żona Jowisza, jedna z najważniejszych bogini. Strażniczka kobiet, patronka macierzyństwa i życia seksualnego. Jej święto zwane było Matronaliami i przypadało na marzec. Jej atrybutem była gęś;
• Minerwa – bogini mądrości, opiekunka sztuki, nauki, literatury i rzemiosła. Jej święto – Quinquatrus – obchodzili lekarze, rzemieślnicy i artyści. Jej atrybutem była sowa;
• Kwiryn – opiekun społeczeństwa zbrojnego w czasie pokoju. Według legend, był królem Romulusem, który po śmierci wstąpił do nieba i został bogiem;
• Mars – bóg wojny, pierwotnie patron pór roku, szczególnie wiosny. Czczono go również jako ojca Remusa i Romulusa, pasterze modlili się do niego o opiekę o swoje stada. Atrybutami były włócznia i tarcza;
• Westa – patronka ogniska domowego i państwa, jedna z najstarszych bogiń starożytnej Europy, jej świątynię wzniesiono na Forum Romanum. Płonął w nich wieczny ogień, którymi opiekowały się kapłanki – westalki. Atrybuty – berło, patera, róg obfitości, osioł;
• Janus – patron sojuszów, bóg umów i układów sojuszniczych. Opiekun bram, mostów i drzwi. Żołnierze rzymscy przed wojną przechodzili przez bramę, by zapewnić sobie szczęście w walce. Atrybutami były klucze, laska odźwiernego;
• Tellus – bogini płodności, opiekująca się zbiorami.

W mitologii rzymskiej, poza najważniejszymi bóstwami, istnieli również inni. Oto niektóre rzymskie bóstwa:

• Neptun – bóg wód, chmur i deszczu, jego atrybutem był trójząb;
• Amor (Kupid, Kupidyn) – bóg miłości i namiętności. Atrybuty - skrzydła, łuk, kołczan ze strzałami;
• Bachus – bóg wina, płodnych sił przyrody oraz winnej latorośli. Jego atrybuty to wieniec z bluszczu, wino, kielich;
• Wenus – bogini miłości, atrybut to kwiaty, gołębie, owoce;
• Apollo – bóg muzyki, sztuki i poezji, jego atrybuty to liść laurowy, łuk, strzały;
• Luna – bogini księżyca, jej atrybutem był półksiężyc, rydwan zaprzężony w dwa konie i świetlista szata;
• Diana – bogini narodzin i łowów oraz świata roślinnego. Atrybuty to łuk, strzały, kołczan, łania;
• Ops – bogini płodności i bogactwa, opiekunka rolnictwa. Jej atrybuty to chleb, berło;
• Merkury – posłaniec bogów, bóg celników i złodziei, bóg handlu, kupiectwa i zysku. Atrybuty to skrzydlate sandały, skrzydlaty kapelusz, sakiewka;
• Saturn – bóg rolnictwa i zasiewów, jego atrybutem jest sierp;
• Eskulap – bóg sztuki lekarskiej. Jest atrybutami są węże owinięte wokół laski, szyszki świerkowe, wieniec laurowy, koza, pies;
• Pluton – bóg świata podziemnego, atrybuty to berło i klucze;
• Wulkan – bóg ognia, jego atrybutami są młot i obcęgi;
• Wiktoria – bogini zwycięstwa, której atrybutami są skrzydła i wieniec laurowy;
• Fortuna – bogini losu, szczęścia i nieszczęścia. Atrybuty to róg obfitości, koło, gałąź oliwna, patera;
• Furie – demony podziemnego świata, bogini zemsty;
• Sol – bóg Słońca. Atrybuty to aureola wokół głowy, korona, złoty rydwan zaprzężony w cztery konie.

Kto był bogiem rozkoszy?

W mitologii rzymskiej bogiem miłości, namiętności i seksualności był Amor, zwany także Kupidynem. On również uznawany jest za boga rozkoszy, stąd wiele powiedzeń, mówiących o strzale amora czy Kupidyna czy amorach jako zalotach. Rzymianie mieli również boginę przyjemności, radości i rozkoszy życia – Voluptas.

Jak nazywał się Zeus w Rzymie? Odpowiedniki bogów rzymskich w mitologii greckiej

Rzymski ojciec bogów – Jowisz – jest odpowiednikiem greckiego Zeusa, z kolei rzymskim bogiem handlu był Merkury, a Greckim – Hermes. Jakie są kolejne odpowiedniki rzymskich bogów w Grecji?

• Junona – Hera;
• Westa – Hestia;
• Merkury – Hermes;
• Minerwa – Atena;
• Mars – Ares;
• Jowisz – Zeus;
• Neptun – Posejdon;
• Bachus – Dionizos;
• Sol – Helios;
• Diana – Artemida;
• Luna – Selene;
• Amor – Eros;
• Wenus – Afrodyta;
• Apollo – Apollo;
• Wiktoria – Nike;
• Wulkan – Hefajstos;
• Saturn – Kronos;
• Pluton – Hades;
• Eskulap – Asklepios.

Mitologia rzymska jest równie ciekawa, jak mitologia Greków i – jak widać – imiona bóstw z łatwością można połączyć ze współczesnym życiem i elementami współczesnej kultury.