Próby wątrobowe w ciąży – jak odczytać wyniki badań na wątrobę?

Choroby wątroby – groźne w ciąży?

Choroby wątroby w ciąży nie zdarzają się bardzo często, stanowią jednak poważne zagrożenie dla kobiety i płodu. Istnieją choroby występujące wyłącznie u kobiet ciężarnych i są to:

• cholestaza ciążowa – występująca najczęściej choroba wątroby, polegająca na zaburzeniu odprowadzania żółci; dochodzi do kumulacji bilirubiny i soli kwasów żółciowych w organizmie, co stwarza poważne zagrożenie dla płodu;
• ostre ciążowe stłuszczenie wątroby – choroba o nieznanej przyczynie, polega na kumulacji lipidów w komórkach wątroby; choroba obarczona jest znaczną śmiertelnością zarówno matek, jak i płodów;
• zespół HELLP, związany ze stanem przedrzucawkowym w ciąży.

Istnieją także schorzenia wątroby nieswoiste dla ciąży, ale mogące wystąpić w okresie jej trwania. Mowa m.in. o: wirusowym zapaleniu wątroby, pęknięciu wątroby czy zakażeniach grzybiczych, a także kamicy pęcherzyka żółciowego.

To też może Cię zainteresować: Badanie moczu w ciąży – jak odczytać wyniki?

Co oznaczają podwyższone próby wątrobowe?

Najlepszymi parametrami biochemicznymi obrazującymi funkcje narządu są tzw. próby wątrobowe. Pod tym pojęciem kryją się następujące badania na wątrobę:

• AlAt w ciąży, czyli aminotransferaza alaninowa, której norma dla kobiet to 5–40 U/l;
• AspAt w ciąży, czyli aminotransferaza asparaginianowa, której norma dla kobiet to 5–40 U/l;
• Alt w ciąży, czyli fosfataza zasadowa, której norma dla kobiet to 30–120 U/l;
• GGTP w ciąży, czyli gammaglutamylotranspeptydaza, której norma dla kobiet wynosi < 35 U/l;
• bilirubina całkowita w ciąży, której norma dla kobiet wynosi 5–17 mikromol/l.

Najczęściej już nawet niewielkie problemy z wątrobą w ciąży ujawniają się w wynikach badań, odbiegając od normy – mamy do czynienia z wysokimi lub podwyższonymi próbami wątrobowymi w ciąży. Zazwyczaj nie jest obserwowany izolowany wzrost jednego markera funkcji wątroby, a jednoczesny wzrost kilku.

Zobacz również: Białko w moczu w ciąży – co oznacza?

Próby wątrobowe w ciąży – kiedy wykonać badanie?

W ciąży próby wątrobowe powinny być oznaczane regularnie. Najważniejsze wskazania do ich oznaczania to objawy mogące wskazywać na niewydolność wątroby w ciąży:

• ogólne osłabienie i zmęczenie;
• ból w prawym podżebrzu, wzdęcie i nudności, niestrawność;
• wybroczyny skórne, krwawienia z nosa i dziąseł;
• zażółcenie skóry lub białek oczu lub świąd skóry.

Ponadto próby wątrobowe oznaczać powinny te kobiety w ciąży, które są narażone na rozwój cholestazy ciążowej. Mowa tu o: paniach w wieku powyżej 35 lat, przypadku ciąży mnogiej, dodatnim wywiadzie rodzinnym oraz silnych wymiotach w ciąży.

Inne czynniki ryzyka to stosowanie niektórych leków (np. jodu lub sulfonamidów), przebyte choroby wątroby i dróg żółciowych lub nerek oraz pojawienie się cholestazy podczas stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej.

Poznaj również: Kalendarz ciąży

Próby wątrobowe – wyniki w ciąży – jak się przygotować?

Próby wątrobowe oznaczane są w próbce krwi pobranej z żyły żylnej (badanie krwi). Pacjentka powinna być na czczo, nie jest wymagane żadne inne przygotowanie do badania. Interpretacja wyników prób wątrobowych jest następująca:

• cholestaza ciążowa: podwyższone aminotransferazy, podwyższona fosfataza zasadowa i GGTP, zaś bilirubina w ciąży – w normie;
• ostre zapalenie wątroby: 10-krotny wzrost AspAt i AlAt, oraz umiarkowany wzrost ALP i GGTP;
• przewlekłe zapalenie wątroby: mierny wzrost AspAt, AlAt i GGTP oraz niewielki wzrost ALP;
• ostre ciążowe stłuszczenie wątroby: wzrost stężenia bilirubiny i Alt;
• marskość wątroby: niewielki wzrost wszystkich prób wątrobowych – oprócz bilirubiny.

Jakiekolwiek nieprawidłowości w wynikach prób wątrobowych w ciąży wymagają dalszej diagnostyki, w tym badań obrazowych. Taka dokładność wynika z poważnych konsekwencji chorób wątroby w ciąży.

Dla kobiety zagrożenie wynika w upośledzenia metabolicznej i detoksykacyjnej funkcji wątroby. Może zatem dojść do rozwoju: małopłytkowości, hemolizy, niewydolności nerek czy krwotoków okołoporodowych.

Z kolei konsekwencje dla płodu to m.in.: niska masa urodzeniowa, hipoglikemia, poród przedwczesny, niedotlenienia płodu, a sporadycznie – obumarcie płodu.