Małopłytkowość jest najczęstszym zaburzeniem hematologicznym występującym u kobiet w ciąży i w okresie połogu. Z obserwacji lekarzy wynika, że małopłytkowość ciężarnych dotyczy nawet 10% pacjentek w III trymestrze ciąży. W większości przypadków małopłytkowość ciążowa ma łagodny przebieg i nie daje żadnych objawów, a samo zaburzenie diagnozowane jest przy okazji rutynowych badań krwi. Jakie są przyczyny małopłytkowości w ciąży? Czy małopłytkowość wymaga leczenia?
Małopłytkowość w ciąży – co oznacza, czym grozi, co jeść
Spis treści
- Małopłytkowość, czyli zbyt mała liczba płytek krwi
- Małopłytkowość ciężarnych – spadek liczby płytek krwi u kobiet w ciąży
- Przyczyny małopłytkowości w ciąży
- Czy małopłytkowość u matki wpływa na dziecko?
- Małopłytkowość w ciąży. Jaki wynik morfologii powinien martwić?
- Niskie płytki krwi pod koniec ciąży. Czy jest to wskazanie do cięcia cesarskiego?
- Czy małopłytkowość w ciąży wymaga leczenia?
- Co jeść na małopłytkowość? Czy dieta może pomóc?
Małopłytkowość, czyli zbyt mała liczba płytek krwi
Małopłytkowość – inaczej trombocytopenia – to jedna z najczęściej występujących skaz krwotocznych, która objawia się zmniejszoną liczbą płytek krwi we krwi krążącej. U zdrowej osoby ich liczba mieści się w zakresie 150 000–400 000/µl i jeśli spadnie poniżej tej dolnej granicy, mówimy o małopłytkowości. Wspomniane wyżej zaburzenie może wystąpić u pacjentów w każdym wieku, a kobiety w ciąży mają ku niemu szczególne tendencje. Dlaczego?
Małopłytkowość ciężarnych – spadek liczby płytek krwi u kobiet w ciąży
Omawiane zaburzenie jest poniekąd zjawiskiem fizjologicznym w organizmie ciężarnej – małopłytkowość ciążowa zwykle ma związek ze zmianami fizjologicznymi, które zachodzą u kobiety spodziewającej się dziecka.
W czasie ciąży dochodzi do zwiększenia objętości osocza, co powoduje „rozrzedzenie” krwi. W związku z rozcieńczeniem krwi krążącej dochodzi więc do względnego obniżenia liczby płytek krwi.
W małopłytkowości ciążowej o łagodnym przebiegu liczba płytek krwi rzadko spada poniżej 100 000/µl. Powyższe zaburzenie hematologiczne zazwyczaj diagnozowane jest w drugiej połowie ciąży i często utrzymuje się aż do porodu. Nie daje ono żadnych objawów klinicznych, a regularna kontrola morfologii krwi pozwala na monitorowanie stanu pacjentki i zapobieganie ewentualnym komplikacjom. W okresie połogu małopłytkowość ciężarnych mija samoistnie.
Przyczyny małopłytkowości w ciąży
Wspomniano już, że obniżona liczba płytek krwi jest dość powszechnym stanem u kobiet w ciąży. Należy jednak dopowiedzieć, że przyczyną małopłytkowości ciążowej mogą być również:
- pierwotna małopłytkowość immunologiczna,
- schorzenia wątroby,
- mikroangiopatie zakrzepowe,
- zespoły mielodysplastyczne,
- stan przedrzucawkowy,
- zespół HELLP,
- choroba von Willenbranda.
W przypadku tych schorzeń małopłytkowość wymaga dużo dokładniejszej diagnozy i odpowiedniego leczenia, aby uniknąć poważnych komplikacji zarówno dla matki, jak i dziecka.
Czy małopłytkowość u matki wpływa na dziecko?
Małopłytkowość ciążowa o łagodnym przebiegu nie ma negatywnego wpływu na rozwijający się płód. W większości przypadków dziecko rodzi się z prawidłową liczbą płytek krwi i nie wymaga żadnej interwencji lekarskiej.
Jednak w niektórych przypadkach – w sytuacjach patologicznych, takich jak np. pierwotna małopłytkowość immunologiczna czy stan przedrzucawkowy – może dojść do poważnych komplikacji zdrowotnych zarówno u matki, jak i dziecka.
W przypadku pierwotnej małopłytkowości immunologicznej istnieje ryzyko przenikania przeciwciał matki przez łożysko , co może wywołać małopłytkowość u płodu, a stan przedrzucawkowy może prowadzić do zaburzeń w dostarczaniu tlenu i składników odżywczych przez łożysko, powodując opóźnienie wzrostu płodu lub konieczność wcześniejszego porodu.
Małopłytkowość w ciąży. Jaki wynik morfologii powinien martwić?
Liczba płytek krwi między 80 000 a 100 000/µl sugeruje potrzebę obserwacji pacjentki i regularnej kontroli parametrów krwi. Jeżeli liczba płytek krwi spadnie poniżej 80 000/µl, jest to sygnał do przeprowadzenia dokładniejszej diagnostyki w celu wykluczenia poważniejszych schorzeń, takich jak np. zespół HELLP czy stan przedrzucawkowy.
Niskie płytki krwi pod koniec ciąży. Czy jest to wskazanie do cięcia cesarskiego?
Niski poziom płytek krwi u ciężarnej zwiększa ryzyko krwawień podczas porodu, jednak sama małopłytkowość ciążowa nie stanowi wskazania do cięcia cesarskiego, chyba że jest ona jednym z objawów zespołu HELLP.
Lekarze uważają, że zarówno poród siłami natury, jak i operacyjny są bezpieczne, jeśli liczbę płytek krwi wskazuje parametr powyżej 50 000/µl. Decyzję o sposobie rozwiązania ciąży podejmuje się na podstawie wskazań położniczych.
Warto wspomnieć o tym, że zastosowanie kleszczy lub próżnociągu jest względnie przeciwwskazane u rodzącej z małopłytkowością. W przypadku gdy użycie któregokolwiek z tych narzędzi jest konieczne, zaleca się wybór kleszczy.
Liczba płytek krwi w okresie ciąży ma także znaczenie przy wyborze znieczulenia do porodu. Jeśli pacjentka chce skorzystać ze znieczulenia zewnątrzoponowego lub podpajęczynówkowego, poziom trombocytów nie może być niższy niż 75 000/µl.
Czy małopłytkowość w ciąży wymaga leczenia?
Łagodna małopłytkowość ciążowa nie wymaga interwencji lekarskiej, a jedynie cyklicznej kontroli morfologii krwi. Zazwyczaj liczba płytek krwi wraca do normy po ok. 12 tygodniach po porodzie. Jednak w przypadku małopłytkowości o podłożu patologicznym lub gdy liczba płytek krwi spada do niebezpiecznie niskiego poziomu, stosuje się spersonalizowaną terapię.
Leczenie małopłytkowości – w zależności od przyczyny – polega na podaniu leków z grupy glikokortykosteroidów, dożylnego preparatu immunoglobulin lub przetoczeniu koncentratu krwinek płytkowych. U niektórych pacjentów konieczne może okazać się usunięcie śledziony.
Co jeść na małopłytkowość? Czy dieta może pomóc?
Odpowiednio zbilansowana dieta wspiera ogólne zdrowie oraz sprzyja produkcji składników krwi. W diecie ciężarnej z małopłytkowością nie może zabraknąć:
- dobrej jakości mięsa (w tym podrobów), ryb i nabiału;
- soczewicy, ciecierzycy;
- kapusty, jarmużu, szpinaku;
- kalafiora, brukselki, buraków;
- kaszy gryczanej, komosy ryżowej;
- natki pietruszki, cytrusów;
- orzechów włoskich, awokado, daktyli.
Ciężarne z małopłytkowością powinny unikać: alkoholu (co oczywiste), soku żurawinowego, pasty z prażonego sezamu (tahini), aspartanu (sztuczny słodzik) oraz chininy zawartej np. w toniku.
Bibliografia
- Laudański P. i współautorzy, Prowadzenie ciężarnej z trombocytopenią, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna”, tom 1, nr 2, strony 73–78, 2016.
- Mariańska B., Fabijańska-Mitek J., Windyga J., Badania laboratoryjne w hematologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
- https://ginekologika.pl/2021/12/01/maloplytkowosc-u-kobiet-w-ciazy/
Opublikowano: 24.09.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Komentarze i opinie (0)