Kolka niemowlęca występuje aż u 40% zdrowych, dobrze rozwijających się niemowląt. Po raz pierwszy pojawia się już w pierwszym miesiącu życia dziecka i bardzo często towarzyszy mu do 3-5. miesiąca. Dolegliwość najczęściej objawia się wieczorową porą, kiedy to rodzice szykują maluszka do spania. Dowiedz się, skąd się bierze kolka u niemowlaka i co zrobić, gdy dziecko cierpi z powodu napadu kolki.
Kolka u niemowlaka – po czym poznać, że dziecko ma kolkę? Ile trwa kolka i jak ją złagodzić?
Spis treści
- Kolka niemowlęca – co to za przypadłość?
- Typowe objawy kolki niemowlęcej – co jest normalne, a co powinno zaniepokoić rodziców?
- Przyczyny kolki niemowlęcej – skąd bierze się kolka u niemowlaka?
- Leczenie kolki niemowlęcej – sprawdzone sposoby na kolkę
- Jakie krople na kolki są dostępne w aptece?
- Najlepsza metoda na kolkę
Kolka niemowlęca – co to za przypadłość?
Kolka niemowlęca określana jest przez specjalistów jako zespół charakteryzujący się napadowym, nieukojonym płaczem, z jednoczesnym podkurczaniem nóżek, prężeniem się ciała i powiększeniem obwodu brzuszka.
Podczas ataku kolki można zaobserwować u malucha zwiększone wydalanie gazów jelitowych oraz trudności z wypróżnianiem się. Płacz dziecka może utrzymywać się nawet przez 3 godziny, mimo prób uspokojenia malucha.
Współcześni pediatrzy zaliczają kolkę niemowlęcą do zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego, a dokładniej do zaburzeń interakcji jelito – mózg.
W praktyce klinicznej do rozpoznania kolki u niemowlaka stosuje się poniższe kryteria:
- objawy kolki niemowlęcej rozpoczynają się i zanikają do ukończenia 5. miesiąca życia;
- nawracające okresy przeraźliwego płaczu dziecka lub rozdrażnienia występują bez oczywistej przyczyny i nie można im w żaden sposób zaradzić;
- brak gorączki, brak zdiagnozowanych innych chorób lub zaburzeń, które mogłyby wywoływać podobne objawy.
Przyjmuje się, że szczyt kolki niemowlęcej przypada na około 6. tydzień życia dziecka. Co ważne, na fakt występowania kolki u dziecka nie ma wpływu rodzaj karmienia, wiek ciążowy w momencie narodzin ani też sytuacja socjoekonomiczna rodziny.
Typowe objawy kolki niemowlęcej – co jest normalne, a co powinno zaniepokoić rodziców?
Jeśli chodzi o klasyczne symptomy kolki u niemowlaka, to należy tu wymienić:
- płacz dziecka, który utrzymuje się przez co najmniej 3 godziny dziennie i pojawia się bez konkretnej przyczyny,
- rozdrażnienie, marudzenie,
- podkurczanie nóżek, zaciskanie piąstek,
- prężenie się,
- wzdęty brzuszek dziecka,
- trudności z wypróżnianiem się,
- duża ilość gazów jelitowych.
Objawy kolki, które powinny zaalarmować rodziców:
- gorączka, dreszcze,
- brak przyrostu masy ciała,
- wymioty,
- tkliwość brzuszka,
- krew w stolcu,
- biegunka,
- brak odchodzenia gazów jelitowych.
W czasie napadu kolki maluch odczuwa silny dyskomfort, ale nie jest to stan, który zagraża jego zdrowiu. Jeżeli jednak dolegliwości zaczną towarzyszyć wymienione wyżej objawy, należy jak najszybciej skonsultować się z pediatrą.
Przyczyny kolki niemowlęcej – skąd bierze się kolka u niemowlaka?
Nie znamy jednoznacznej przyczyny występowania kolki niemowlęcej. Specjaliści sugerują, że etiopatogeneza tej przypadłości jest wieloczynnikowa.
Wśród przyczyn kolki niemowlęcej wymienia się następujące czynniki:
- niedojrzałość układu pokarmowego,
- niedojrzałość układu nerwowego,
- zaburzenia mikrobioty jelitowej (niekorzystne zmiany flory jelitowej),
- nietolerancja pokarmowa, np. nietolerancja laktozy,
- alergie pokarmowe,
- alergia na białka mleka krowiego,
- źle zbilansowana dieta matki karmiącej,
- nieprawidłowa technika karmienia piersią,
- zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego.
Odległym następstwem kolki niemowlęcej może być depresja poporodowa u matki, wcześniejsze przerwanie karmienia piersią, problemy ze snem dziecka oraz choroby alergiczne.
Jak złagodzić atak kolki i ulżyć dziecku w cierpieniu?
Leczenie kolki niemowlęcej – sprawdzone sposoby na kolkę
Jak już wspomnieliśmy, objawy kolki pojawiają się późnym popołudniem lub w porze wieczorowej. Co zrobić, by złagodzić przykre symptomy kolki u niemowlaka? Pomocne są następujące czynności:
- delikatne kołysanie dziecka;
- ograniczenie ekspozycji malucha na bodźce zewnętrzne, by zapewnić mu poczucie bezpieczeństwa;
- włączenie suszarki, odkurzacza lub szumiącej zabawki (biały szum uspokaja dziecko);
- delikatny masaż brzuszka wykonywany zgodnie z ruchem wskazówek zegara;
- ćwiczenia nóżkami (zginanie nóżek w kierunku brzuszka dziecka);
- ciepłe okłady na wzdęty brzuszek;
- u dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym należy wybierać mieszanki z hydrolizatorami serwatkowymi lub kazeinowymi;
- w przypadku niemowląt karmionych piersią zaleca się eliminację popularnych alergenów z diety matki (np. przejście na dietę bezmleczną).
Leczenie kolki – ogrzanie brzuszka
Ponieważ gazy pod wpływem ciepła ulegają rozprężeniu, ulgę może przynieść dziecku ogrzanie brzucha. Można dokonać tego poprzez:
- przyłożenie dziecka brzuchem do naszego brzucha;
- dmuchanie na brzuszek dziecka ciepłym powietrzem suszarki (jej szum ma dodatkowo kojący wpływ, należy tylko uważać, aby nie poparzyć dziecka);
- przykładanie do brzuszka dziecka suchego termoforu (woreczek z ziarnem, który podgrzewamy w mikrofalówce lub piekarniku – często taki woreczek można umieścić w odpowiednio zaprojektowanej do tego zabawce);
- przykładanie ust do brzucha dziecka i chuchanie.
Leczenie kolki – masaż brzuszka
Kiedy dziecko podkurcza nóżki, często można wyczuć, jak bardzo jego brzuch jest napięty. Pomaga wtedy masaż brzuszka. Najlepiej jest wyczuć napięte miejsca po bokach brzuszka dłonią i delikatnie je masować okrężnymi ruchami opuszkami palców. Przy takim masażu napięcie brzucha dziecka powinno ustąpić, a dziecko uspokoić się (choćby chwilowo).
Ziołowe środki na kolkę
Można je stosować u dziecka lub u matki. Najczęściej zaleca się picie lub podawanie herbatki koperkowej (byle w zalecanych przez producenta ilościach, inaczej dolegliwości jeszcze się nasilą) lub innych herbatek ziołowych, specjalnie przygotowanych dla dzieci w związku z bólami brzucha (do kupienia w aptece i nie tylko). Można także dostać w aptece tzw. wodę koperkową (gripe water), czyli syrop zawierający roztwór z kopru włoskiego.
Jeśli chodzi o farmakologiczne leczenie kolki niemowlęcej, to ogranicza się ono do stosowania leków spazmolitycznych i przyspieszających usuwanie gazów jelitowych. Mamy tu na myśli: simetikon, dimetikon lub trimebutinę. Rodzice chętnie sięgają też po naturalne substancje lecznicze, takie jak napar z kopru włoskiego, rumianku, mięty lub werbeny pospolitej.
Jakie krople na kolki są dostępne w aptece?
Chcąc pomóc dziecku w pozbyciu się przykrych dolegliwości, udajemy się do apteki poprosić o dobre krople na kolki. Te są w pełni skuteczne, jeśli znamy przyczynę ostrego bólu brzuszka u naszego dziecka.
Krople na kolkę u dziecka mają zróżnicowany mechanizm działania.
W aptece otrzymamy:
- krople zawierające simetikon lub dimetikon,
- krople zawierające żywe kultury bakterii, tj. Lactobacillus reuteri,
- kropelki zawierające enzym laktaza.
Kropelki te łagodzą dolegliwości związane z kolką jelitową u dzieci, choć ich mechanizm działania różni się. Nie można ich podawać jednocześnie, dlatego ważne jest, aby znać faktyczną przyczynę kolki. Zawsze też możemy zapytać farmaceutę, co na kolki będzie najlepsze dla maluszka.
Kropelki na kolkę – z simetikonem i dimetikonem
Preparaty z simetikonem i dimetikonem ułatwiają wydalanie gazów poprzez zmniejszanie ich napięcia powierzchniowego. Łagodzi to wzdęcia u niemowląt. Simetikon lub dimetikon rozluźniają jelita. W aptekach można je kupić bez recepty. Preparaty z tymi substancjami są popularne w leczeniu wzdęć także u osób dorosłych. Można je podawać dzieciom od 1. miesiąca życia.
Dawkowanie kropli na wzdęcia u niemowlaka: przed posiłkiem, około 0,5 ml. Dawkę można zwiększyć do 1 ml.
Krople na kolki – z bakteriami Lactobacillus reuteri
Krople zawierające bakterie probiotyczne zyskują coraz większą popularność na rynku medycznym. Dzieje się tak ze względu na ich udowodnione skuteczne działanie w odbudowywaniu flory bakteryjnej. Prawidłowa flora bakteryjna zapobiega podrażnieniom układu pokarmowego.
Krople probiotyczne łagodzą uporczywe biegunki. Chronią jelita, zapobiegając tzw. przelewaniu. Można je śmiało stosować u dzieci jako lek na kolkę. Preparaty probiotyczne można spotkać w połączeniu z simetikonem. Krople probiotyczno-simetikonowe są bardzo polecane w łagodzeniu kolki u dziecka. Leki te podaje się w kilku przedziałach czasowych, średnio 2–4 dziennie po 10 kropli.
Krople z laktazą i bez glicerolu
Kropelki z tym enzymem poleca się dzieciom z nietolerancją laktozy. Laktoza jest cukrem zawartym w mleku, w którego strawieniu pomaga właśnie laktaza. Jej niedobór może powodować wzdęcia i biegunki u dzieci.
Kolka u noworodka to częsty problem u dzieci z niską masą urodzeniową. Krople z enzymem laktaza są przebadane i mają atest Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Ich dużą zaletą jest działanie przyczynowe – leczą przyczynę, a nie objawy. Są to doskonałe krople na kolki u noworodka.
Wiele kropli z laktazą zawiera glicerol. Jest on nośnikiem opisywanego enzymu. Prosząc o leki na kolkę, zwróćmy uwagę, czy zawierają one glicerol. W większych dawkach działa on przeczyszczająco. Nie powinno się go podawać dzieciom poniżej 3. roku życia, bo może wywołać uporczywą biegunkę. Poprośmy farmaceutę o krople na kolkę bez glicerolu.
Najlepsza metoda na kolkę
Pomimo wielości środków i metod może okazać się, że nic, co zostało przytoczone powyżej, nie pomaga dziecku. Wtedy pozostaje jeszcze jeden ratunek, który warto stosować łącznie z każdą z wyżej przytoczonych metod. Jest nim zachowanie spokoju. Dziecko chłonie emocje jak gąbka i jeżeli wokół niego będą biegać zdenerwowani rodzice, na pewno nic to nie pomoże, a wręcz zaszkodzi. To, że dziecko ma kolkę, nie znaczy, że jego rodzice robią cokolwiek źle. Można jedynie minimalizować ryzyko jej wystąpienia i ulżyć dziecku w cierpieniu. Zdecydowanie najbardziej pomoże dziecku spokojna atmosfera w domu. Jeżeli jesteś nerwowo wykończona płaczem dziecka – poproś kogoś o pomoc, niech zajmie się maleństwem choć na pół godziny, a Ty w tym czasie idź na spacer.
Kolka jest dolegliwością, która ustępuje samoistnie z 5. miesiącem życia dziecka. To normalne, że objawy kolki wzbudzają niepokój u rodziców, zwłaszcza jeśli po raz pierwszy mają oni do czynienia z takim zjawiskiem.
Warto pamiętać, że dziecko wyczuwa stres rodziców i reaguje na niego pogorszonym samopoczuciem. Należy mieć na uwadze, że kolka u niemowlaka nie jest ciężkim stanem patologicznym, a przejściową przypadłością, z którą trzeba się zmierzyć. Stosowanie się do zaleceń położnej i pediatry pomoże przetrwać ten trudny czas. W przypadku nasilenia objawów kolki warto udać się do lekarza.
współpraca: Marta Szulc
Bibliografia
- Piotrowska-Jastrzębska J., Białokoz-Kalinowska I., Kolka niemowlęca – diagnoza i metody leczenia. Stare pytania, nowe odpowiedzi, Medycyna Biologiczna, maj-sierpień, zeszyt 2, 2015.
- Szajewska H., Kolka niemowlęca. Co zrobić, jeżeli uspokojenie rodziców nie wystarcza?, Forum Pediatrii Praktycznej, 2021.
Opublikowano: 07.06.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Komentarze i opinie (0)