Asymetria u niemowląt objawia się tendencją do układania w kształt litery C, przechylaniem głowy w jedną stronę, problemami z jedzeniem z jednej piersi, a także leżeniem na brzuszku. Asymetria ułożeniowa u noworodków i niemowląt w 2.-3. miesiącu życia należy do fizjologii i jest skutkiem ułożenia dziecka w macicy. Po tym czasie dziecko uczy się symetrycznego ustawiania główki i asymetria powinna się wycofywać. Sprzyja temu odpowiednia codzienna pielęgnacja niemowlęcia. Co robić, gdy asymetria ciała jednak nie przechodzi?
Asymetria u niemowlaka – przyczyny, objawy i leczenie
Asymetria u niemowląt – przyczyny
U dzieci do ukończenia 3. miesiąca życia występuje fizjologiczna tendencja do asymetrii, związana z ułożeniem dziecka w macicy w trakcie życia płodowego. W prawidłowych warunkach dziecko stopniowo nabywa zdolność do zachowania symetrii ciała (m.in. ułożenie głowy w linii środkowej ciała). Jeśli tak się nie dzieje, może dojść do utrwalonej asymetrii u niemowlaka.
Przyczynami utrwalonej asymetrii są:
- nieprawidłowa pielęgnacja i karmienie dziecka – układanie i noszenie dziecka w tej samej pozycji, z głową zwróconą w jednym kierunku, przystawianie dziecka tylko do jednej piersi;
- zaburzenia napięcia mięśniowego (np. obniżone napięcie mięśniowe);
- wady wzroku lub słuchu prowadzące do tego, że dziecko odruchowo samo zwraca się częściej w jedną stronę;
- kręcz szyi;
- urazy okołoporodowe, np. porażenie splotu barkowego czy zwichnięcie stawu biodrowego (asymetria bioder);
- choroby neurologiczne, w tym mózgowe porażenie dziecięce.
Objawy asymetrii u niemowląt
Dziecko z asymetrią przejawia następujące objawy:
- w trakcie leżenia lub noszenia zwrócone jest ciągle w tę samą stronę;
- leżąc na plecach układa się tak, że ciało przybiera kształt rogalika (litery C);
- leżąc na brzuszku zwraca głowę w tę samą stronę;
- niechętnie leży na brzuszku i nie potrafi symetrycznie podpierać się na przedramionach w tej pozycji;
- ma trudności z jedzeniem z jednej piersi i preferuje jedną pierś;
- ma spłaszczoną głowę z jednej strony (w przypadku asymetrii głowy u niemowlaka);
- w trakcie zabawy częściej korzysta z jednej rączki, wkłada tylko jedną dłoń do buzi.
Asymetryczny rozkład napięcia mięśniowego może mieć wpływ na rozwój dziecka, dlatego należy wdrożyć odpowiednie ćwiczenia.
Asymetria – ćwiczenia z niemowlakiem
Podstawą rehabilitacji niemowlęcia z asymetrią jest właściwa pielęgnacja. Dziecko powinno być podnoszone, układane i noszone tak, aby ciało wykazywało symetrię, a główka naprzemiennie była zwrócona to na jedną, to na drugą stronę.
Należy dbać o to, aby w trakcie noszenia, karmienia i przewijania odpowiednio podpierać ciało dziecka, by zachować symetrię osi ciała i nie zaburzać napięcia mięśniowego. Należy wypracować w sobie nawyk noszenia dziecka naprzemiennie na prawym i lewym przedramieniu.
Do prawidłowego rozwoju dziecka podczas karmienia piersią należy przystawiać dziecko do obu piersi, natomiast przy karmieniu butelką trzeba dbać o to, aby głowa była w osi ciała (zaleca się ograniczenie dziecku pola widzenia, aby nie rozglądało się na boki). W trakcie zabawy z dzieckiem należy mobilizować je do zwracania się i patrzenia naprzemiennie w obie strony oraz do turlania się naprzemiennie przez jedno i drugie ramię. Przy zabawie zaleca się umieszczanie zabawek ponad dzieckiem na wysokości pępka oraz pokazywanie ulubionych zabawek naprzemiennie z jednej i drugiej strony.
Na prawidłowe napięcie mięśniowe korzystny wpływ mają także domowe ćwiczenia z niemowlakiem w postaci zabawy, np. turlanie dziecka poprzez odpowiednią pracę miednicą (można to robić podczas przewijania i przebierania). Pozytywny wpływ na napięcie mięśniowe ma także układanie dziecka na brzuszku (powinno się to robić już od okresu noworodkowego).
Asymetria u niemowlaka – fizjoterapia
Jeżeli nie udaje się zniwelować asymetrii za pomocą pielęgnacji i ćwiczeń z noworodkiem czy niemowlęciem, konieczna jest fizjoterapia. Najpopularniejszymi metodami fizjoterapii są: NDT – Bobath oraz metoda Vojty. Przed rozpoczęciem pracy z rehabilitantem dziecko powinno zostać zbadane przez neurologa, który zadecyduje o ewentualnym poszerzeniu diagnostyki o badania dodatkowe, np. o USG przezciemiączkowe.
Właściwa pielęgnacja dziecka i odpowiednio wcześnie wdrożona i systematyczna rehabilitacja są gwarancją uzyskania pełnego sukcesu terapeutycznego, czyli szybkiego wycofania się asymetrii. Jeżeli dojdzie do zbagatelizowania problemu, dziecko może mieć problemy z napięciem mięśni i rozwojem motorycznym, mogą pojawiać się przykurcze i spłaszczenie główki po jednej stronie (asymetria główki).
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego - Pediatra. Poza chorobami dzieci interesuje się: chirurgią, chirurgią dziecięcą, a także chorobami wewnętrznymi.
Komentarze i opinie (0)