Jak długo można pracować w czasie ciąży, czego powinna unikać ciężarna pracownica i jakie zasady lub przywileje obowiązują kobietę pracującą w okresie ciąży?
Praca w ciąży – zasady i przepisy
Spis treści
- Czy kobieta w ciąży może pracować?
- Kiedy ciężarna nie może pracować?
- Jakich prac nie mogą wykonywać kobiety w ciąży i karmiące piersią?
- Jakie przywileje ma w pracy kobieta w ciąży?
- Ile godzin dziennie może pracować kobieta w ciąży?
- W którym tygodniu powiedzieć o ciąży w pracy?
- Czy opłaca się pracować w ciąży?
Czy kobieta w ciąży może pracować?
Jeśli tylko przyszła mama czuje się na siłach, jej ciąża przebiega prawidłowo i nie pracuje w warunkach narażenia zdrowia lub życia swojego lub dziecka – jak najbardziej może pracować. Jednak kobiety w ciąży oraz mamy w okresie karmienia piersią, są wyjątkową grupą pracowników. Podlegają ochronie w pracy, mają również szczególne uprawnienia i przywileje, które przewiduje dla nich prawo. Nie oznacza to jednak, że jest zwolniona z dbałości o siebie i odpowiedzialność za zdrowie jej i dziecka przechodzi na pracodawcę – warto o tym pamiętać, kiedy toczy się walkę między ambicją a rozsądkiem!
Kiedy ciężarna nie może pracować?
Prawo przewiduje ochronę kobiet w ciąży, zarówno w kontekście czasu pracy, jak i jej warunków.
Kodeks pracy w stosunku do kobiet w ciąży zakazuje pracy w porze nocnej oraz w godzinach nadliczbowych. Jeśli praca kobiety odbywa się w nocy, pracodawca musi przenieść kobietę na takie stanowisko, gdzie nie ma obowiązku świadczenia pracy w porach nocnych. Jeśli nie ma takiej możliwości, pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownicę z obowiązku świadczenia pracy, ale z gwarancją, że po okresie ciąży wróci na dotychczasowe stanowisko w takim samym wymiarze czasu pracy.
Ciężarnej pracownicy nie wolno również pracować dłużej niż 8 godzin. Przez okres ciąży nie wolno jej również zlecać podróży służbowych ani zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy.
Jakich prac nie mogą wykonywać kobiety w ciąży i karmiące piersią?
Kobiety w ciąży objęte są szczególną ochroną, jeśli chodzi o warunki pracy.
Pracodawca musi dostosować się do zakazu wykonywania prac uciążliwych, zagrażających zdrowiu lub niebezpiecznych przez ciężarną (praca, podczas której występują drgania, promieniowanie jonizujące, z substancjami chemicznymi, ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów, przewożenie ładunków na taczce, przenoszenie ciężarów, praca w pozycji wymuszonej, w pozycji stojącej przez 3 godziny, prace stwarzające ryzyko zakażenia, itp.). Dotyczy to również prac biurowych, a konkretnie czasu spędzonego przy obsłudze monitora ekranowego – jednorazowo nie może on przekraczać 50 minut, a po tym czasie musi nastąpić co najmniej 10 minutowa przerwa.
Jakie przywileje ma w pracy kobieta w ciąży?
Jeśli chodzi o przywileje pracujących ciężarnych, są one przewidziane nie tylko w zakresie warunków pracy, ale także w kontekście potencjalnej utraty pracy. Pracodawca ma bowiem zakaz rozwiązania umowy o pracę oraz wypowiedzenia umowy o pracę pracownicy w czasie cięży oraz urlopu macierzyńskiego.
Wyjątkami, w jakich wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę z ciężarną są dopuszczalne, wynikają z winy pracownicy. Wówczas w zakładzie pracy zgodę na rozwiązanie umowy z kobietą w ciąży musi wyrazić zakładowa organizacja związkowa. Wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę nie obowiązuje kobiet na okresie próbnym nieprzekraczającym jednego miesiąca oraz jeśli nastąpi ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy, ale wówczas pracodawca ma ustalić z ciężarną termin rozwiązania umowy o pracę.
Jeśli ciężarna pracuje w ramach umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas próbny powyżej miesiąca i umowa miałaby ulec rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, umowa ulega przedłużeniu do dnia porodu. Oznacza to, że po upływie 12 tygodnia ciąży pracodawca ma obowiązek przedłużyć umowę o pracę do dnia porodu. Jest jednak wyjątek – przedłużenie umowy do dnia porodu nie obowiązuje, jeśli ciężarna kobieta pracuje w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy lub jeśli wygaśnie umowa o pracę z przyczyn takich jak śmierć pracodawcy lub aresztowanie pracownicy.
Kobiecie w ciąży przysługuje również zwolnienie od pracy na czas badań lekarskich, jeśli nie jest w stanie wykonać ich poza godzinami pracy.
Jeśli chodzi o pracownicę karmiącą dziecko piersią, ma ona prawdo do dwóch półgodzinnych przerw, wliczanych do czasu pracy w przypadku jednego dziecka i dwóch przerw po 45 minut, jeśli karmi piersią więcej niż jedno dziecko.
Kobieta ciężarna w trakcie wypowiedzenia
Jest jeszcze jedna sytuacja, w której istnieje zakaz rozwiązania umowy o pracę. Pracodawca ma zakaz wypowiedzenia umowy o pracę w chwili, jeśli w trakcie okresu wypowiedzenia kobieta dowie się, że jest w ciąży lub dowie się o niej po okresie wypowiedzenia, ale zaistniała ona w trakcie trwania umowy. Wówczas wypowiedzenie złożone przez pracodawcę traci moc. Wyjątkiem jest wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy za porozumieniem stron – jeśli potem pracownica dowie się o ciąży, wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy nadal obowiązują.
Ile godzin dziennie może pracować kobieta w ciąży?
Jak zostało wspomniane, ciężarnej pracownicy nie wolno pracować dłużej niż 8h dziennie. Nie może również pracować w godzinach nadliczbowych.
Pracodawca może również zaproponować pracę zdalną, podczas której pracownica może dostosować godziny pracy do swoich potrzeb.
W którym tygodniu powiedzieć o ciąży w pracy?
Wiele kobiet zastanawia się, od którego miesiąca ciąży warto o niej powiedzieć pracodawcy. Zaleca się, by o ciąży powiadamiać nie wcześniej niż po upływie 12 tygodnia ciąży.
Czy opłaca się pracować w ciąży?
Ciąża nie zawsze oznacza automatyczne zwolnienie od pracy. Oczywiście, kobiecie w trakcie ciąży przysługuje zwolnienie lekarskie, jeśli jej stan zdrowia i samopoczucie nie pozwalają na pracę lub jeśli warunki pracy stanowią jakiekolwiek zagrożenie ciąży. Jednak praca w ciąży nie jest zakazana, wręcz przeciwnie – aktywność zawodowa i wyzwania intelektualne pozwalają zadbać o dobre samopoczucie, czasem wystawiane na próbę przez szalejące hormony. A jak długo można pracować w ciąży? Wszystko zależy od warunków pracy i stanu zdrowia ciężarnej. Najważniejsze jest dobro dziecka i przyszłej mamy, dlatego ciężarna, szczególnie aktywna zawodowo, wszelkie swoje decyzje dotyczące trybu życia w tym wyjątkowym czasie powinna konsultować z lekarzem prowadzącym ciążę.
Bibliografia
- M. Stachowska, Ochrona kobiet w ciąży - jakie prawa mają ciężarne? [online:]https://poradnikpracownika.pl/-ochrona-kobiet-w-ciazy-jakie-prawa-maja-ciezarne;
- https://www.infor.pl/prawo/praca/pracownik/5696079,prawa-kobiet-w-pracy-ciaza-macierzynstwo.html;
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/art-187.
Opublikowano: 29.01.2024;
Oceń:
0.0
Roksana Krysa
dziennikarka
Magister filologii polskiej ze specjalizacją z komunikacji społecznej i krytyki literackiej. Jest copywriterem z wieloletnim doświadczeniem, ze szczególnym zamiłowaniem do tematyki parentingowej, którą realizuje w oparciu o samodzielnie zdobywaną wiedzę i własne doświadczenia. Szczególnie bliskie są jej założenia pedagogiczne Korczaka, Montessorii i Freineta oraz idea rodzicielstwa bliskości.
Komentarze i opinie (0)