Kim są dziewice konsekrowane?
Konsekracja dziewic była już obecna na wczesnym etapie rozwoju chrześcijaństwa i pierwsze wzmianki można odnaleźć we fragmentach Nowego Testamentu (m.in. w Ewangelii św. Mateusza i I Liście do Koryntian). Jednak dopiero Sobór Watykański II doprowadził do tego, że stan dziewic doznał swoistego odrodzenia w kościołach lokalnych. Dziewicami konsekrowanymi nazywa się kobiety, które złożyły publiczne śluby czystości i wiodą życie w świecie jako osoby bezżenne, poświęcone Bogu, jednak nie stowarzyszone w żadnym zgromadzeniu zakonnym.
Czy dziewice konsekrowane są rzeczywiście dziewicami?
W większości przypadków faktycznie jest tak, że dziewice konsekrowane posiadają wszystkie atrybuty, świadczące o zachowaniu czystości. Jednak z tekstu instrukcji Ecclesiae Sponsae Imago – wydanej przez Kongregację ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego – można wywnioskować, że fizyczne dziewictwo nie jest najistotniejszym warunkiem, który powinna spełnić kobieta pragnąca wejść w mistyczne zaślubiny z Jezusem i złożyć publiczne śluby czystości.
W punkcie 88 wspomnianej instrukcji czytamy: „Musimy pamiętać, że danie świadectwa o dziewiczej, oblubieńczej i płodnej miłości Kościoła do Chrystusa nie poddaje się redukcji do czysto fizycznego symbolu integralności ciała. Jakkolwiek zachowanie całkowitej wstrzemięźliwości cielesnej lub praktykowanie czystości [seksualnej] we wzorcowy sposób są istotnym elementem przy rozeznaniu tego powołania, to nie stanowią jednak warunków, bez wypełnienia których zgoda na konsekrację nie jest możliwa”.
Co wynika bezpośrednio z całego dokumentu? Otóż z pewnością konsekrowana dziewica nie może być wcześniej publicznie znana z prowadzenia niemoralnego życia – czyli żyjąca w stanie przeciwnym czystości (wykluczone są osoby będące np. w związkach niesakramentalnych). Instrukcja jasno też określa, że osoby wcześniej żyjące w małżeństwie ale rozwiedzione nie mogą również zostać przyjęte do stanu dziewic konsekrowanych.
W przypadku śmierci małżonka i odkrycia w sobie pragnienia naśladowania Jezusa Chrystusa w cnocie czystości można pomyśleć o konsekracji jako wdowa lub wdowiec. To osobny stan, który od niedawna również staje się popularny w Kościele Katolickim.
Twórcy dokumentu Ecclesiae Sponsae Imago zwracają jednak uwagę na różnorodność i indywidualizm każdej osobistej sytuacji. Życie konsekrowane nie jest zamknięte dla osoby, która doświadczyła przemocy seksualnej lub której ciało zostało naruszone w sposób niezależny od jej woli. Brak fizycznego znaku dziewictwa (czyli błony dziewiczej) nie jest tu przeszkodą. Najważniejszą kwestią jest dojrzałość, zarówno moralna, jak i duchowa, oraz odkryte powołanie do podążania właśnie tą drogą życia. Proces rozeznania, który pomaga określić czy dana osoba jest gotowa i właściwie przygotowana do stania się dziewicą konsekrowaną, jest wieloletni i wieloetapowy.
Jak zostać dziewicą konsekrowaną?
Istnieją pewne kryteria, których wypełnienie jest niezbędne, aby być włączoną do stanu dziewic konsekrowanych. Na pewno podstawowym warunkiem jest przyjęcie wymaganych sakramentów, zachowanie czystości cielesnej i duchowej oraz życie w łasce uświęcającej, w pełnej jedności z Kościołem Katolickim.
Profil kobiety, która pragnie zostać dziewicą konsekrowaną wygląda tak:
- ma ukończone 25 lat;
- zna swoje słabe i mocne strony;
- potrafi budować zdrowe relacje z mężczyznami i kobietami;
- zna realistyczny obraz samej siebie;
- widzi wartość małżeństwa i macierzyństwa;
- potrafi w owocny sposób wykorzystać w budowaniu wspólnoty swoją zdolność do miłości;
- ma przygotowanie zawodowe i pracę pozwalające na samodzielne utrzymanie;
- umie radzić sobie z frustracją i cierpieniem na sposoby, które nie są niszczące dla otoczenia;
- jest wierna złożonym obietnicom.
Dziewictwo konsekrowane – przygotowanie
Uroczysty ślub czystości, w trakcie konsekracji dziewic, odbywa się pod przewodnictwem biskupa diecezjalnego. Aby jednak ceremonia mogła dojść do skutku, poprzedza ją kilkuletni proces przygotowywania i rozeznawania. Odkrycie powołania to pierwszy krok na drodze do konsekracji. To ważna decyzja, która powinna być poprzedzona długim okresem modlitwy, rozważań duchowych i kierownictwa duchowego. W wielu diecezjach znajdują się odpowiednie wspólnoty, w których można odbyć przygotowanie. Można udać się do nich bezpośrednio lub skontaktować się z miejscowym biskupem, który pokieruje kobietę w odpowiednie miejsce.
Sam proces przygotowania jest wieloetapowy. Obejmuje udział w kursach, spotkaniach formacyjnych, rozmowy z kierownikiem duchowym i spowiednikiem, posługę na rzecz parafii oraz diecezji. Po konsekracji, osoba, która złożyła uroczysty ślub czystości, żyje jako osoba poświęcona Jezusowi Chrystusowi. To oznacza postępowanie w zgodzie z przykazaniami, świadczenie Ewangelii, dawanie przykładu swoim życiem, pełnienie posługi na rzecz Kościoła i społeczności, zaangażowanie w modlitwę oraz działalność duszpasterską. Te wymagające zobowiązania są na całe życie, dlatego warto być dobrze przygotowaną i pewną wybranej drogi.
Liczba dziewic konsekrowanych w Polsce
Liczba dziewic konsekrowanych, znanych jako Ordo Virginum (OV), stale się zwiększa zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. W chwili obecnej (stan na wrzesień 2023r.) w naszym kraju żyje 417 verginetek (kobiet w dziewictwie konsekrowanym). Najwięcej ich posiadają diecezje: krakowska (57), warszawska (39), gdańska (29) oraz łódzka (22).
Czym różni się dziewica konsekrowana od siostry zakonnej?
Dziewice konsekrowane i zgromadzenia zakonne to dwie różne formy życia konsekrowanego. Te pierwsze, mimo złożenia ślubów, pozostają w swoim świeckim środowisku, chodzą do pracy, spotykają się ze znajomymi i mają bardziej elastyczne zobowiązania. Siostra zakonna jest z kolei częścią wspólnoty zakonnej w której żyje, składa śluby (tak czystości, jak i ubóstwa oraz posłuszeństwa). Zakonnice silniej podlegają zinstytucjonalizowanej hierarchii kościelnej. Mimo znaczących różnic, oba stany życia konsekrowanego mają swoje ważne miejsce w Kościele i wypełniają swoje powołanie w służbie ludziom i dziełom miłosierdzia.
