Origami – jak zrobić? Origami modułowe i tesselacje origami

Historia origami

Historia sztuki składania papieru rozpoczęła się w VI wieku n.e. w Chinach. Pierwotnie figurki z papieru służyły do ozdoby grobowców. Miały one przypominać zmarłym życie ziemskie. Pomimo iż do Japonii origami dotarło 100 lat później, to właśnie ona uważana jest za kolebkę origami.

Początkowo techniki origami przekazywane były ustnie z pokolenia na pokolenie. Ze względu na to, że tradycja składania papieru na stałe wpisała się w życie Chińczyków i Japończyków, niemal każdy z nich potrafi z pamięci wykonać choć kilka papierowych modeli.

Znaną europejską postacią eksperymentującą z origami był Leonardo da Vinci.

Od lat 50. XX wieku origami stawało się coraz popularniejsze, m.in. za sprawą Akira Yoshizawa i jego wyjątkowych kompozycji układanych z papieru, w tym chińskich znaków zodiaku. XX wiek to także czas kształtowania się sztywnych reguł tej sztuki. Ustalono, że w tradycyjnym origami nie wolno używać kleju, nożyczek, ani ozdabiać figur. Jedyne, czego można używać, to papier, a dokładniej – kwadratowa kartka papieru.

Na czym polega sztuka origami i jakie są jej rodzaje?

Sztuka origami polega na precyzyjnym składaniu kartki papieru, tak, aby powstały z niej przestrzenne przedmioty i figury. Główną, obowiązującą zasadą tradycyjnego origami jest wykorzystanie w pracy wyłącznie jednej, kwadratowej kartki papieru.

Pewnym odstępstwem od zasad ustalonych w XX wieku jest możliwość wykorzystania kartek o kształtach innych niż kwadrat, np. trójkątnych, okrągłych czy prostokątnych.

Wraz z rozwojem origami powstała nowa technika — origami modułowe, w którym wykorzystuje się wielokrotności: kilkunastu, kilkudziesięciu, a nawet kilkuset arkuszy papieru. Warto spróbować i tego rodzaju origami, ponieważ jego efekty są zachwycające!

Godne wspomnienia są też tesselacje origami. Są to specyficzne, mozaikowe typy zdobienia złożone z powtarzających się figur geometrycznych oraz różnych wzorów, np. kwiatowych. Zasadą tesselacji jest wypełnienie powierzchni powtarzającym się motywem ozdobnym.

Czego potrzeba, aby zacząć przygodę z origami?

Do rozpoczęcia tworzenia modeli wystarczą szczere chęci oraz kwadratowy papier do origami o określonej gramaturze i wymiarach. Im wyższa gramatura, tym sztywniejszy papier. Najpopularniejsza, a zarazem odpowiednio plastyczna, jest gramatura 80 g/m2. Najczęściej spotykane wymiary papieru to: 10 x 10, 15 x 15 i 20 x 20.

Wyróżnia się 3 rodzaje kartek do origami:

• japońskie washi, które charakteryzują się roślinnym składem i bogatymi zdobieniami,
• jednokolorowe,
• dwukolorowe.

Zalety origami

Niepozorne zajęcie składania papieru ma dobroczynny wpływ na dzieci, młodzież i dorosłych. Pozytywne oddziaływanie tego zajęcia na rozwój najmłodszych sprawiło, że stało się ono jednym z ważnych elementów wychowania dzieci w Japonii. Składanie kartek to hobby, które – jak wynika z poprzedniego akapitu – nie generuje dużych kosztów.

Origami:

• stymuluje rozwój oraz logiczne i kreatywne procesy myślowe;
• wymusza naukę: cierpliwości, dyscypliny, staranności oraz dążenia do celu;
• pomaga w wyciszeniu emocji oraz nadmiernego pobudzenia;
• poprawia: pamięć, umiejętności manualne oraz koordynację pomiędzy wzrokiem a aparatem ruchu;
• pobudza wyobraźnię przestrzenną;
• jest doskonałym sposobem na wspólną zabawę, a także odpoczynkiem od promieniowania, pochodzącego z komputerów i smartfonów.

Dla kogo jest origami?

Origami to hobby przeznaczone zarówno dla dzieci, dorosłych, jak i starszych osób. Wzory modeli do przygotowania są podzielone według stopnia trudności, dlatego każdy znajdzie coś dla siebie. Oczywiście przydadzą się też zdolności manualne, jednak na szczęście można je wyćwiczyć, w czym z pewnością pomaga omawiane zajęcie.

Ze względu na swoje zalety, origami jest polecane jako część terapii dla dzieci z:

• różnymi upośledzeniami,
• zaburzeniami: koncentracji, osobowości i psychiki,
• dysfunkcjami rozwojowymi, w tym ADHD,
• problemami z koordynacją ruchów w zakresie motoryki małej.

Origami jako dziecięca zabawa i międzynarodowa sztuka

Składanie papieru to nie tylko zajęcie dla dzieci. Od 1991 roku w Polsce funkcjonuje Centrum Origami z siedzibą w Poznaniu, którego oddziały znajdują się w kilku większych miastach. Istnieje także Polskie Towarzystwo Origami o nazwie Papierowe Fantazje, które działa od 2005 roku, zrzeszając nieco starszych pasjonatów składania papieru. Ich głównym zadaniem jest dzielenie się wiedzą poprzez organizowanie warsztatów oraz pisanie artykułów i książek.

Wyjątkowe modele wykonane przez mistrzów sztuki origami można podziwiać m.in. w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, które znajduje się w Krakowie.

Gdzie można się nauczyć artystycznego składania papieru?

Obecnie najłatwiej dostępnym źródłem wiedzy oraz zagłębiem pomysłów jest Internet. W serwisie youtube można znaleźć bezpłatne, kilkuminutowe filmiki, na których autorzy pokazują każdy etap składania określonego rodzaju ozdoby. Okazuje się, że najciekawsze, rzadko spotykane wzory, znajdują się na portalach społecznościowych. Można je wyszukiwać poprzez tagi, czyli słowa kluczowe.

Osobom pragnącym zgłębić tajniki origami dedykowane są płatne kursy on-line lub specjalne warsztaty, na których dodatkowo można poznać osoby o podobnych zainteresowaniach i poszerzyć krąg swoich znajomych. Zwolennikom tradycyjnych metod nauki poleca się papierowe instrukcje, które można znaleźć w księgarniach, w książkach dla początkujących i bardziej zaawansowanych pasjonatów sztuki origami.

Co można zrobić z gotowym origami?

Składanie origami jest zajęciem pracochłonnym, jednak warto wiedzieć, że poza przyjemnością płynącą z zabawy papierem, gotowe przedmioty można jeszcze praktycznie wykorzystać. Pewne koncepcje origami znajdują nawet praktyczne zastosowania m.in. w inżynierii, medycynie, a także szeroko pojętej technologii produkcji.

Jednym z pomysłów wykorzystania gotowych modeli jest ozdabianie nimi wnętrza domu lub mieszkania. Wśród wzorów można znaleźć propozycje całoroczne, a także przeznaczone na specjalne okazje, takie jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc. Choinka przystrojona przestrzennymi, różnorodnymi ozdobami na pewno wyróżni się wśród innych drzewek, a przede wszystkim ociepli wnętrze, w którym stoi. Z papieru można także tworzyć proste przedmioty użytkowe, takie jak maski, pudełka, czy zabawki.

Figurki origami świetnie sprawdzą się również jako spersonalizowane, własnoręcznie wykonane prezenty dla najbliższych i znajomych. Efektami swojej pracy można się pochwalić na konkursach oraz wystawach origami.