CRP u dziecka to białko ostrej fazy (inaczej białko c-reaktywne), które stanowi marker stanu zapalnego. Oznaczanie jego poziomu w badaniach krwi wskazane jest w przypadku podejrzenia infekcji wirusowej lub bakteryjnej u dziecka. Normy CRP u noworodka, niemowlęcia i starszego pacjenta różnią się. Wynik badania białka ostrej fazy wskazujący na jego podwyższony czy wysoki poziom świadczy o zakażeniu wirusowym, bakteryjnym, zatruciach toksynami lub zapaleniu wątroby u dziecka. Niskie CRP informuje z kolei o skuteczności leczenia dziecka antybiotykiem.
CRP u dziecka – kiedy badać, jakie są normy, co oznaczają wysokie i niskie wyniki CRP u dzieci?
Spis treści
- CRP u dzieci – za co odpowiada białko ostrej fazy?
- Kiedy wykonać badanie CRP u dziecka?
- Badanie CRP (badanie krwi) – przygotowanie, przebieg
- CRP – badanie u dziecka – testy paskowe
- CRP u dziecka – normy u noworodka i niemowlaka, starszych dzieci
- Wysokie CRP u dziecka – jakie są przyczyny?
- Co oznacza niskie CRP u dziecka?
- CRP a OB u dziecka – markery stanu zapalnego – co badać?
CRP u dzieci – za co odpowiada białko ostrej fazy?
CRP to dodatnie białko ostrej fazy, co oznacza, że wzrost jego stężenia towarzyszy: wszelkim urazom, stanom zapalnym czy infekcjom. CRP u dzieci oznaczane jest w diagnostyce i monitorowaniu infekcji.
Opisywane białko jest syntetyzowane przez wątrobę. Już w kilka godzin po zadziałaniu bodźca – urazu, martwicy tkanek, infekcji bakteryjnej – dochodzi do wzrostu stężenia proteiny we krwi, niekiedy bardzo znacznego.
Interpretacja wyników tej proteiny wymaga znajomości normy CRP u noworodka, niemowlaka i starszych dzieci – w przeciwnym razie może dojść do błędnej interpretacji w oparciu o normy białka ostrej fazy dla dorosłych.
CRP powyżej normy w organizmie dziecka pojawia się jeszcze przed wystąpieniem objawów klinicznych. Dynamika stężenia białka c-reaktywnego we krwi pozwala na wykorzystanie jego seryjnego oznaczania w celu monitorowania choroby i przebiegu infekcji u noworodka, niemowlaka czy starszego dziecka.
Sprawdź nasz kalkulator siatek centylowych
Kiedy wykonać badanie CRP u dziecka?
Co jest wskazaniem do wykonania badania CRP? Test na białko c-reaktywne u dzieci wykonywany jest przy podejrzeniu stanów zapalnych oraz infekcji. Szczególne znaczenie ma badanie krwi CRP w celu różnicowania infekcji bakteryjnych i wirusowych, np. przed przepisaniem antybiotyku.
Białko to u dziecka oznaczane jest ponadto w celu monitorowania i prognozowania przebiegu choroby. U noworodków CRP oznaczane jest w celu rozpoznania stanów septycznych.
Badanie CRP (badanie krwi) – przygotowanie, przebieg
Badanie CRP u dzieci wykonywane jest w próbce krwi żylnej. Pobranie krwi u noworodka najczęściej odbywa się przez nakłucie żyłki na głowie, dzieci do 3–4. roku życia mają krew pobieraną z opuszki palca. U starszych dzieci najczęściej pobierana jest krew żylna ze zgięcia łokciowego.
Test CRP u dziecka wykonywany jest na czczo. Badanie wykonywane na podstawie skierowania od lekarza jest refundowane. Jeśli badanie CRP wykonywane jest prywatnie, jego cena to ok. 20 zł. Czas oczekiwania na wynik to 1 dzień.
CRP – badanie u dziecka – testy paskowe
Obecnie możliwe są do przeprowadzenia także testy paskowe CRP. Można zakupić je w aptece, a ich wykonanie jest proste: wystarczy nakłuć opuszkę palca i wymieszać kroplę krwi ze specjalnym odczynnikiem.
Wynik CRP u dziecka uzyskany z testu paskowego to cztery wartości odcięcia, które pozwalają odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej – i to właśnie jest ich głównym przeznaczeniem. Chodzi o orientacyjne zorientowanie się, czy należy udać się do lekarza po antybiotyk.
Co oznaczają wartości CRP na teście paskowym?
- CRP do 8 mg/l – norma, prawidłowy poziom CRP;
- CRP od 8 do 40 mg/l – podwyższony poziom CRP, może świadczyć o infekcji wirusowej;
- CRP od 40 do 100 mg/l – wysoki poziom CRP. Co oznacza wysokie CRP? Może świadczyć o infekcji bakteryjnej i konieczności włączenia do leczenia antybiotyku;
- CRP powyżej 100 – bardzo wysoki poziom CRP, może świadczyć o infekcji bakteryjnej i konieczności włączenia do leczenia antybiotyku.
Oczywiście najpewniejszy wciąż będzie wynik uzyskany w laboratorium podczas właściwego pomiaru białka CRP u dzieci ilościowo we krwi. Cena testu paskowego to około 30–40 zł.
CRP u dziecka – normy u noworodka i niemowlaka, starszych dzieci
CRP u niemowlaka i noworodka nie powinno przekraczać 5 mg/dl. Nieco wyższe wartości może przyjmować CRP u niemowląt urodzonych siłami natury niż na drodze cesarskiego cięcia. W ciągu kilku dób po porodzie CRP najczęściej spada do wartości 3 mg/dl.
Norma CRP u dzieci starszych to także 5 mg/dl, choć za wynik niewzbudzający niepokoju uznaje się CRP poniżej 10 mg/dl.
Wysokie CRP u dziecka – jakie są przyczyny?
Wysokie CRP u noworodka może wskazywać na infekcję – średnio w takim przypadku w badaniu krwi otrzymywany jest wynik 12, niekiedy nieco mniej – około 10. Źródłem infekcji może być matka, ale także personel medyczny.
Jeśli wynik proteiny nie podlega normalizacji lub zwiększa się – konieczne może być podanie antybiotyku. Fizjologicznie powinien być odnotowywany spadek poziomu CRP we krwi w pierwszych dobach życia dziecka – jego stopniowy wzrost świadczy o aktywnej infekcji.
Należy monitorować podwyższone CRP u noworodka. Zdrowie małego dziecka kontrolować można poprzez seryjne oznaczanie białka ostrej fazy co kilka lub kilkanaście godzin.
Inne przyczyny podwyższonego CRP u dziecka (niemowlaka) to: poród przedwczesny, przedwczesne odejście wód płodowych, niska punktacja w skali Apgar.
Podwyższone CRP u noworodka i starszego dziecka także wskazuje najczęściej na obecność zakażenia. Od tego, w jak dużym stopniu CRP u dziecka jest podwyższone powyżej normy, zależy interpretacja wyniku badania krwi:
- CRP 20 u dziecka czy nieco wyższe, nieprzekraczające 40 mg/l, z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na infekcję wirusową,
- CRP 60 u dziecka, CRP 70 u dziecka czy CRP 80 u dziecka, a także każdy wynik z zakresu od 40 do 200 mg/l może być przesłanką do rozpoznania infekcji bakteryjnej,
- CRP 200 u dziecka czy CRP 300 u dziecka, a nawet wartości wyższe może oznaczać ciężkie zakażenie, wirusowe zapalenie wątroby, zatrucie toksynami. Bardzo wysokie CRP może przyjmować nawet wartości powyżej 1000.
Wysokie CRP u dziecka i gorączka od razu nasuwają myśl o infekcji. Jeśli jednak nie występują inne objawy chorobowe, a mamy do czynienia z podwyższonym stężeniem białka c-reaktywnego, należy wykonać bardziej szczegółowe badania w celu określenia przyczyny nieprawidłowych wyników badań.
Co oznacza niskie CRP u dziecka?
W diagnostyce medycznej nie występuje pojęcie CRP poniżej normy. Niski wynik, zbliżony do zera, czy znacznie odbiegający od górnej granicy normy, świadczy o braku stanu zapalnego w organizmie – jest to prawidłowy wynik CRP.
Podczas monitorowania terapii zakażenia, stale obniżające się wartości białka ostrej fazy u dziecka, zmierzające ostatecznie do niskiego poziomu CRP, mieszczącego się w granicach normy, świadczą o powodzeniu w leczeniu oraz skuteczności wdrożonej terapii.
CRP a OB u dziecka – markery stanu zapalnego – co badać?
CRP i OB (odczyn Biernackiego) to markery stanów zapalnych. Dokładniejsze i bardziej czułe oznaczenie to badanie CRP ilościowo.
Obydwa markery – zarówno OB, jak i CRP u dziecka – mogą wzrastać z wielu powodów. Mowa o urazach, stanach zapalnych czy zakażeniach o rozmaitej etiologii. Nie są to zatem markery specyficzne, umożliwiające dokładne określenie przyczyny.
Przewaga badania CRP nad OB polega na tym, że białko c-reaktywne wzrasta wtedy, gdy w organizmie rozpoczyna się proces chorobowy, zaś wartość OB zależna jest chociażby od stanu nawodnienia organizmu. Podczas przewodnienia organizmu odczyn Biernackiego przyjmie wartości powyżej normy – podobnie w sytuacji utraty krwi.
Bibliografia
- http://www.horiba.com/fileadmin/uploads/MedicalDiagnostics/Documents/InVitro/zeszyt1.pdf
- https://www.karger.com/Article/Pdf/336629
- http://pediatrics.aappublications.org/content/102/4/e41
Opublikowano: 14.12.2021;
aktualizacja: 21.11.2023
Oceń:
4.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Justyna Mazur
Analityk medyczny
Absolwentka Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej Collegium Medicum na UJ w Krakowie. Kontynuuje edukację, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach z zakresu diagnostyki laboratoryjnej. Kilkuletnie doświadczenie zawodowe zapewniła jej znajomość realnych wątpliwości i obaw pacjentów związanych z wykonaniem, a także interpretacją badań laboratoryjnych.
Komentarze i opinie (0)