Wczesne lata życia dziecka to okres intensywnego rozwoju i poznawania otaczającego go świata. W tym czasie dziecko kształtuje także swoje pierwsze nawyki żywieniowe, które będą miały wpływ na jego przyszłe zdrowie. Dlatego tak ważne jest, aby dostarczać mu wtedy różnorodnych i zdrowych pokarmów. Niestety, nawet jeśli rodzice starają się, aby ich maluch jadł zdrowo, zdarza się, że dziecko odmawia jedzenia, które się mu podaje, lub grymasi w trakcie posiłku. Czy takie zachowanie u dzieci powinno budzić niepokój? Jak w zdrowiu wychować dziecko niejadka i zachęcić je do jedzenia?
Niejadek – przyczyny, leczenie. Śniadania, obiady i kolacje dla małego niejadka
Kto to jest niejadek?
Dzieci, które nie chcą jeść niektórych produktów lub odmawiają poznawania nowych smaków, często określane są mianem niejadków. Rodzice wtedy uważają, że ich dzieci nie jedzą wystarczająco dużo lub nie spożywają odpowiedniej ilości zdrowych posiłków. Sytuacja ta zwykle jest powodem niepokoju rodziców, którzy obawiają się, że ich dziecko nie otrzymuje wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
Takie zachowanie u dziecka może rozwinąć się na skutek wielu czynników. Jednym z nich jest m.in. zbyt szybkie poznanie słodkiego smaku.
Dzieci, które we wczesnych latach życia otrzymywały słodkie przekąski, instynktownie będą chciały częściej je spożywać niż inne produkty.
Jeżeli rodzic uważa, że jego dziecko to niejadek, warto przyjrzeć się codziennemu menu dziecka. Być w może w jego diecie występuje dużo przekąsek typu: chrupki, słodycze czy biszkopty. Dziecko, które często po nie sięga, może nie mieć już chęci zjadania innych pokarmów, ponieważ czuje się najedzone przez częste podjadanie.
W żywieniu dzieci istotną rolę odgrywa także postawa rodziców. Jeżeli dziecko jest zmuszane do spożywania posiłku, dostaje kary za jego niezjedzenie posiłku lub gdy posiłki przebiegają w napiętej atmosferze, może to u malucha wywołać opory przed jedzeniem. Warto także się zaopatrzyć w dobry poradnik żywienia dziecka, który w trudnych chwilach da odpowiedź na niejedno frapujące rodziców niejadka pytanie.
Do jakiego specjalisty z niejadkiem?
W momencie, gdy dzieci rozwijają się prawidłowo, przybierają na wadze i mają dużo energii, nie ma konieczności kierowania ich na szerszą diagnostykę.
Problem się pojawia, gdy dzieci są apatyczne, stresuje je każdy posiłek i jedzą tylko pojedyncze produkty spożywcze.
W pierwszej kolejności, gdy zaburzenia łaknienia mają wyżej wymienione konsekwencje, należy się udać się do pediatry, który oceni stan zdrowia dziecka i to, czy w rozwoju dziecka wszystko przebiega zgodnie z normami. Jeżeli będą ku temu wskazania, zleci wykonanie niezbędnych badań. Rodzice niejadków powinni również skorzystać z porady dietetyka, który specjalizuje się w żywieniu dzieci. W niektórych przypadkach warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym.
Rodzic powinien również regularnie kontrolować wagę dziecka, wzrost oraz jego tempo przyrostów na siatkach centylowych. Pomiary te będą przydatne na wizytach u specjalistów i przyczynią się do uniknięcia poważnych konsekwencji niejedzenia u małych dzieci.
Jak namówić niejadka do jedzenia?
Zdrowe dzieci są w stanie same zdecydować, ile pokarmu potrzebują zjeść w danym momencie. Dlatego, jeżeli maluch nie chce jeść lub jest niesforny podczas posiłku, nie zmuszaj dziecka do jedzenia. Każde dziecko, gdy czuje nad sobą przymus jedzenia, może reagować buntem i agresją, co tylko pogłębi jego niechęć.
Jeżeli rodzic zauważa, że dziecko unika jedzenia głównych posiłków, warto zastosować kilka praktycznych wskazówek. Oto propozycje:
- angażuj dziecko w przygotowywanie posiłków;
- podawaj dziecku jedzenie w atrakcyjnych formach;
- spraw, by dieta dziecka wzbogacała się o nowe produkty stopniowo – nie wdrażaj ich wszystkich jednocześnie;
- bazuj na produktach, które dziecko lubi jeść najbardziej;
- unikaj rozpraszaczy w trakcie posiłków (telefon, telewizor);
- zjadajcie wspólne posiłki w spokojnej i przyjaznej atmosferze;
- ogranicz podawania dziecku słodyczy i słodkich napojów w porze posiłku;
- zamiast słodyczy podawaj dziecku zdrowe przekąski, np.: jogurt, owoce, musy owocowe.
Posiłki dla niejadka
Dziecko niejadek powinno mieć jadłospis urozmaicony i bogaty w pełnowartościowe posiłki. Ważne jest, aby dziecko jadło: warzywa, owoce, jajka, strączki, nabiał, zboża, kasze, dobrej jakości mięso i tłuszcze roślinne. Warto również zadbać o to, aby posiłek był kolorowy i apetyczny. W ten sposób także można zachęcić dziecko do jedzenia.
Śniadanie dla niejadka
Marchewkowa owsianka z owocami
Składniki:
- 1/2 szklanki płatków owsianych;
- 1/2 szklanki mleka krowiego lub roślinnego;
- 1/2 szklanki startej marchewki;
- 1/4 łyżeczki cynamonu;
- 1 łyżeczka ksylitolu;
- garść malin;
- 1/2 kiwi;
- szczypta soli.
Przygotowanie:
- W rondelku umieść wszystkie składniki i dokładnie wymieszaj.
- Doprowadź do wrzenia, a następnie zmniejsz ogień i gotuj przez ok. 5 minut, aż płatki owsiane zmiękną.
- Na wierzchu owsianki ułóż maliny i kiwi.
Tosty jajeczne z kolorowymi dodatkami
Składniki:
- 2 kromki chleba pełnoziarnistego;
- 2 jajka;
- 1/2 łyżki masła;
- 1/2 awokado;
- 1/2 pomidora;
- sól i pieprz.
Przygotowanie:
- Na patelni rozgrzej masło.
- Wytnij w kromkach chleba okrągłe otwory za pomocą szklanki.
- Na rozgrzanej patelni umieść kromki chleba.
- Ostrożnie rozbij jajka nad otworami w chlebie.
- Smaż tosty z jajkiem na średnim ogniu przez ok. 2–3 minuty.
- Gotowe tosty przełóż na talerz. Podawaj z awokado i pomidorkami koktajlowymi.
Obiad dla niejadka
Warzywne muffinki
Składniki:
- 1,5 szklanki mąki pełnoziarnistej;
- 1 jajko;
- 1/2 szklanki mleka;
- 1/4 szklanki oleju;
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia;
- 1/2 szklanki startej marchewki;
- 1/2 szklanki startej cukinii;
- posiekana natka pietruszki;
- szczypta soli.
Przygotowanie:
- Rozgrzej piekarnik do 180 °C.
- W jednej misce wymieszaj dokładnie suche składniki. W osobnej połącz ze sobą mokre składniki.
- Do ciasta wsyp ostrożnie suche składniki, cały czas mieszając.
- Dodaj warzywa i ponownie wymieszaj.
- Przełóż ciasto do foremek na muffinki.
- Piecz przez około 25 min, aż muffinki będą złociste.
Tortille z pastą jajeczną
Składniki:
- 1 placek pełnoziarnistej tortilli;
- 1 jajko;
- 1 łyżka jogurtu;
- garść rukoli;
- garść pomidorków koktajlowych;
- 1/2 ogórka zielonego;
- sól i pieprz.
Przygotowanie:
- Ugotuj jajko na twardo.
- Gotowe jajko obierz ze skorupki i rozdrobnij widelcem. Dodaj jogurt, sól i pieprz i dokładnie wymieszaj.
- Placek tortilli posmaruj pastą jajeczną.
- Umyj dokładnie warzywa. Ogórka pokrój w plasterki, a pomidorki przekrój na pół, a następnie ułóż je na tortilli wraz z rukolą.
- Tortille zawiń i przekrój na pół.
Kolacja dla niejadka
Ryżowy pudding z syropem owocowym
Składniki:
- 1/2 szklanki ryżu;
- 2 szklanki mleka krowiego lub roślinnego;
- 1 łyżeczka ksylitolu;
- 1/2 łyżeczki ekstraktu waniliowego;
- 1/4 szklanki domowego syropu owocowego.
Przygotowanie:
- Ryż opłucz pod bieżącą wodą, a następnie umieść go w rondelku i zalej mlekiem.
- Gotuj na małym ogniu, cały czas mieszając, aż ryż wchłonie mleko.
- Dodaj ksylitol i ekstrakt waniliowy. Całość wymieszaj i gotuj przez kolejną minutę.
- Pudding polej domowym syropem owocowym. Podawaj po wystygnięciu.
Podpłomyki z pastą warzywną
Składniki:
- 1 szklanka mąki pszennej;
- 1/4 szklanki ciepłej wody;
- szczypta soli;
- 2 łyżki pasty warzywnej;
- 1/2 zielonej papryki;
- garść rzodkiewek.
Przygotowanie:
- W misce umieść mąkę i sól.
- Do miski wlej powoli ciepłą wodę, cały czas mieszając, aż powstanie gładkie ciasto.
- Ciasto podziel na 2 części, a następnie uformuj z niego kulki.
- Kulki rozwałkuj na placki o grubości 1 cm.
- Podpłomyki smaż na suchej, rozgrzanej patelni z obu stron, aż się zarumienią.
- Gotowe podpłomyki posmaruj pastą warzywną i podawaj z warzywami.
Bibliografia
- KC Leung A. i wsp.: The ‘picky eater’: The toddler or preschooler who does not eat, Paediatr Child Health Vol 17 No 8 October 2012.
- Socha P. (red): Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych. Wyd. PZWL, Wydanie II, Warszawa, 2020.
- Weker H., Barańska M. (red.): Żywienie niemowląt i małych dzieci. Zasady postępowania w żywieniu zbiorowym, Wyd. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, 2014.
Agata Soroczyńska
Dietetyczka
Dietetyk kliniczny i sportowy, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach i Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Interesuje się dietą roślinną, dietą w sporcie, suplementacją oraz psychodietetyką. Istotne jest dla niej całościowe podejście do pacjenta. Wierzy, że do osiągnięcia celów nie zawsze wymagany jest jadłospis. Od kilku lat zajmuje się edukacją żywieniową. Autorka wielu artykułów, wykładów oraz webinarów, podczas których poruszała tematy związane z profilaktyką zdrowotną, dietoterapią, zdrowym odżywianiem oraz dietetyką sportową. Pasjonatka fitnessu, książek historycznych i fantasy oraz górskich wędrówek.
Komentarze i opinie (0)