Powszechnie uważa się, że ciąża to bardzo wyjątkowy czas w życiu kobiety. W jej ciele rozwija się nowe życie, co sprawia, że oprócz oczekiwania na dziecko, kobieta doświadcza dużych zmian w swoim wyglądzie. Nie wszystkie z nich są dla niej pozytywnym zaskoczeniem, część jest trudna do zaakceptowania. Jak zmienia się ciało matki w okresie ciąży i po niej, i jakie są przyczyny tych zmian? Jakie zmiany są odwracalne, a jakie nie? I jak relacja z partnerem może pomóc kobietom w samoakceptacji?
Nie lubię swojego ciała po ciąży – jak sobie radzić?
Spis treści
Jak zmienia się ciało w trakcie ciąży?
Najbardziej widocznym objawem ciąży jest powiększenie obwodu brzucha. Dziecko do czasu porodu osiąga wagę około 3,5 kg, a rosnąca macica opiera się na jego przedniej ścianie. Wraz z powiększeniem brzucha rozciąga się skóra. Jeśli swędzi i nie jest to objaw cholestazy ciążowej, potrzebuje nawilżenia. Często swędzenie skóry poprzedza pojawienie się rozstępów.
Rozstępy w ciąży dotyczą prawie połowy kobiet. Czerwone pręgi na brzuchu, piersiach, ale również na plecach, udach i pośladkach powstają z powodu wzrostu wagi i rozciągania się skóry, ale również przez hormony. Estrogen powoduje zmianę z budowie włókien kolagenowych w skórze, które w efekcie tracą na elastyczności. W kosmetologii rozstępy są klasyfikowane jako blizny. Najlepszy efekt przynoszą zabiegi wykonywane na rozstępach czerwonych, będących w fazie zapalnej.
Ciąża to okres, kiedy wzrasta waga kobiety. Jest to podyktowane faktem, że zwiększa się jej zapotrzebowanie energetyczne. Dobowo kobieta powinna dostarczać do organizmu 2500-2800 kcal. Organizm stara się przygotować na czas porodu, połogu i karmienia piersią. Dodatkowo masa dziecka, macicy, łożyska i wód płodowych to kolejne kilogramy. Im BMI wyższe, tym mniej kobieta powinna przybrać na wadze.
Ze wzrostem wagi i hormonami ciążowymi ma związek powiększenie piersi. Zdarza się, że jest to zmiana o nawet kilka rozmiarów.
W trakcie ciąży zawirowania hormonalne nie oszczędzają cery kobiet. Wypryski i przebarwienia to częste przypadłości, dodatkowo mocniejsza pigmentacja brodawek sutkowych i pojawienie się kresy brunatnej na środku brzucha.
Żylaki i popękane naczynka krwionośne to częsty problem wśród ciężarnych. Nogi naznaczone powiększonymi żyłami, żylaki na sromie, hemoroidy to konsekwencja zmian w układzie krwionośnym, spowodowanych ciążą. Dodatkowo dużą rolę mają predyspozycje genetyczne.
Jak zmienia się ciało po ciąży?
Połóg to sześć tygodni po porodzie, które powinny być przeznaczone na powrót ciała do formy sprzed porodu. Jednak wiele mam po zakończeniu połogu boryka się zmianami ciążowymi, które nie cofają się samoistnie, a one same nie potrafią i nie chcą ich zaakceptować.
Zmiana sylwetki po ciąży
Zmiana sylwetki to jeden z najtrudniejszych do zaakceptowania aspektów urodzenia dziecka w kontekście samooceny. Ciało zaraz po porodzie wygląda inaczej niż wcześniej – brzuch jest wystający, piersi pełne i bolesne z powodu nawału, nogi obrzęknięte. Z upływem kolejnych tygodni brzuch częściowo się wchłania, obrzęki ustępują, a laktacja się stabilizuje.
Po zaprzestaniu karmienia u części kobiet piersi pozostają większe niż przed ciążą, ale u przeważającej większości rozmiar się zmniejsza. Jeśli na skórze wystąpiły rozstępy, dodatkowo biust sporo traci na jędrności. Brodawki mogą zostać trwale powiększone.
Nieoczekiwaną zmianą dla kobiet jest powiększenie rozmiaru stóp, co jest zwykle zmianą nieodwracalną. Odpowiedzialna jest za to relaksyna, która ma za zadanie przygotować więzadła macicy do porodu. Jednocześnie ten hormon wpływa na strukturę więzadeł w stopach, pozwalając na ich niewielkie spłaszczenie.
Zmiana krocza i sromu po porodzie
Jeśli krocze zostało nacięte, pęknięte lub dziecko długo pozostawało w ostatnim odcinku kanału rodnego, jest możliwość, że kobieta będzie musiała się zmierzyć z obniżeniem narządów miednicy mniejszej, gorszą kondycją mięśni dna miednicy, rozciągnięciem pochwy. W konsekwencji matki borykają się z nietrzymaniem moczu, bolesnością miejsca po nacięciu lub pęknięciu, mniejszą satysfakcją seksualną.
Z pomocą przychodzi fizjoterapia uroginekologiczna, której specjaliści są w stanie pobudzić mięśnie dna miednicy i pomóc im wrócić do formy sprzed porodu. Dzięki temu rodzajowi fizjoterapii, kobiety nie muszą godzić się na nietrzymanie moczu czy niekomfortowy seks z powodu bolesności blizn. Dodatkowo można ćwiczyć mięśnie brzucha, kiedy doszło do ich rozejścia w czasie ciąży – rozstęp powoduje, że brzuch jest okrągły i wystający jak w ciąży, szczególnie zauważalne jest to u szczupłych kobiet.
Żylaki i popękane naczynka krwionośne po porodzie
Część żylaków i pękniętych naczyń krwionośnych po ciąży i porodzie wchłonie się samoistnie. Jeśli pojawiają się w czasie ciąży należy skonsultować się z lekarzem flebologiem lub specjalistą chirurgii naczyniowej, którzy określą skalę problemu. Najczęstszym postępowaniem w przypadku pojawienia się żylaków jest kompresja, czyli leczenie poprzez ucisk. Proponowane pończochy i rajstopy są podobne do zwykłych wyrobów bieliźniarskich, ale ich konstrukcja pozwala na uzyskanie odpowiedniego ucisku na żyłę, nie dopuszczając do pojawienia się żylaków. Dodatkowo kremy i żele uszczelniające naczynia krwionośne oraz preparaty z witaminą C wspomagają proces leczenia, jednak żadnych leków nie należy stosować bez konsultacji z lekarzem.
Czytaj również: Żylaki sromu w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie
Jak zaakceptować zmiany po ciąży?
Samoakceptacja i polubienie swojego ciała to klucz do uznania pociążowych zmian. Urodzenie dziecka to rewolucja w życiu i niezwykły wysiłek dla organizmu. Często nie ma możliwości, aby wygląd przed i po porodzie niczym się nie różnił, co jest przyczyną niechęci do własnego ciała. Wpływa na to styl życia, środowisko oraz uwarunkowania genetyczne.
Dzięki aktywności fizycznej czy stosowaniu prawidłowej diety kobieta ma większą szansę, aby czuć się dobrze przez całą ciążę i już po porodzie, oraz aby nie przytyć zbyt wiele. Aktywność fizyczna Polek w ciąży jest na bardzo niskim poziomie; większość z nich stawia na bierny wypoczynek. Ruch w ciąży ma korzystny wpływ na procesy metaboliczne oraz stan psychiczny, przeciwdziała nadwadze i otyłości. Przez zachowanie sprawności, ciężarne mają mniejszy problem z obrzękami, zaparciami, a ich ciało jest jędrniejsze.
Dużą rolę w tym, że kobiety nie akceptują swojego wyglądu po ciąży, można przypisać mediom. Kreowanie wizerunku kobiety po porodzie jako szczupłej, zawsze wyspanej i uśmiechniętej matki noworodka, bez wystającego brzucha czy wyprysków powoduje poczucie winy u kobiet, których wygląd w połogu znacząco odbiega od ideału. Jednak zmiany następują również w sferze social mediów, gdzie coraz modniejsze staje się pokazywanie ciała bez retuszu i korekty graficznej.
Czytaj również: Baby blues – jak radzić sobie z bezradnością
Czym objawia się niechęć do własnego ciała?
Brak akceptacji swojego wyglądu może objawiać się na różne sposoby. Zmiana stylu ubierania, brak makijażu lub ostry makijaż, rozpoczęcie forsownych treningów zaraz po urodzeniu dziecka, ścisła dieta, ale również unikanie zbliżeń, niechęć do oglądania się nago i obrzydzenie do własnego ciała. Czasem brak akceptacji przejawia się pojawieniem stanów depresyjnych i lękowych, płaczliwością, bezsennością, zdenerwowaniem, a w skrajnych przypadkach odrzuceniem dziecka, które kobieta obwinia za utratę dawnego wyglądu.
Macierzyństwo, szczególnie zaraz po porodzie, wiąże się z brakiem snu, zmianą organizacji dnia, większą ilością obowiązków i zmęczeniem. Nieakceptowanie swojego ciała stanowi duży problem dla kobiety, która pragnie, aby jej macierzyństwo wyglądało jak w mediach. Uczucie zawodu względem swojego wyglądu może mieć poważne konsekwencje psychologiczne. Wstyd, złość, lęk i wyalienowanie to najczęstsze uczucia, jakie towarzyszą młodym matkom, które nie czują się atrakcyjne po urodzeniu dziecka.
Jak radzić sobie z niechęcią do własnego ciała?
W 2011 roku w Polsce przeprowadzono badania, których celem badań było określenie poczucia atrakcyjności seksualnej kobiet w wieku prokreacyjnym. Badania obejmowały około 250 kobiet, a każda z nich miała małe dziecko, była w stałym związku oraz mieszkała w dużym mieście. Pytania zadane ankietowanym obejmowały poszczególne sfery ciała, a kobieta miała odpowiedzieć jaki ma do nich stosunek. Ankieta była prowadzona raz w trakcie ciąży i drugi raz do trzech lat od porodu.
Ponad połowa kobiet uważała, że ciąża źle wpłynęła na ich ciało. Zmiany pociążowe były dla nich trudne do zaakceptowania, aktualny wygląd nie wydawał im się atrakcyjny, nawet jeśli uważały, że dziecko było warte wszelkich poświęceń z ich strony.
Jednak 44% badanych twierdziło, że przebyta ciąża sprawiła, że są atrakcyjniejsze niż przed poczęciem. Okres ciąży, porodu i połogu stał się dla nich czasem samorozwoju, macierzyństwo sprawiło, że poczuły się prawdziwymi kobietami. Były świadome swojej kobiecości, swojej siły i dumne z tego, że urodziły dziecko. Ciało traktowały jako narzędzie, które znakomicie posłużyło do poczęcia i urodzenia dziecka. 37,4% ze wszystkich ankietowanych kobiet uważało, że ich życie seksualne po ciąży jest lepsze, niż przed nią.
W badaniach było podkreślone, że kobiety uważają, że od nich zależy powodzenie w sferze seksualnej. Dojrzała relacja z partnerem, który akceptuje ciało kobiety po trudnym czasie ciąży i porodu, jest ważne dla samoakceptacji. Okazywanie czułości i miłości w sypialni staje się kluczowe dla wielu kobiet, które nie potrafią pogodzić się ze zmianami wyglądu.
Czytaj również: Plastyka brzucha po porodzie – wskazania, zagrożenia, rekonwalescencja
Zabiegi upiększające ciało matki po ciąży
Jak sobie radzić z niechęcią do swojego ciała po ciąży? Oprócz wizyty u psychologa, który pozwoli kobiecie odkryć przyczynę braku akceptacji własnego ciała i zmienić jego postrzeganie, można skorzystać z usług medycyny estetycznej i kosmetologii, których doświadczenia są często niezbędne do powrotu do dawnego wyglądu.
Warto jednak wspomnieć, że jeśli kobieta w trakcie ciąży nie dbała o swoje ciało, zmiany ciążowe mogą być trudne do odwrócenia.
Najważniejszymi działaniami, jakie może podejmować kobieta, jest codzienna aktywność fizyczna, zbilansowana dieta i zadbanie o odpowiednie nawilżenie skóry.
Zabiegi, które mają na celu pobudzenie włókien kolagenowych i stymulację skóry do jej przebudowy oraz dotlenienie i odżywienie jej warstw, świetnie się sprawdzą w przypadku rozstępów czy mniejszej jędrności danych partii ciała. Karboksyterapia, mezoterapia igłowa, laser to przykładowe zabiegi wykorzystywane u kobiet po porodzie.
W domowym zaciszu również można pomagać organizmowi w regeneracji. Maski, peelingi i kremy, regularnie stosowane powodują, że skóra jest w lepszej kondycji. Warto zainteresować się masażem z zastosowaniem olejków roślinnych, które zawierają witaminy i minerały potrzebne do odbudowy skóry i jej szybszej regeneracji.
Produkty z kwasem hialuronowym i alantoiną są bezpieczne dla mam karmiących piersią, a ich substancje aktywne powodują wzrost nawilżenia skóry.
Jednak czasem zdarza się, że mimo wysiłków ze strony kobiety ciało nie wraca do formy sprzed porodu. Mogą być za to odpowiedzialne uwarunkowania genetyczne, z którymi trudno walczyć. Jak zaakceptować swoje ciało po ciąży, gdy ono nie jest takie, jak naszym zdaniem powinno wyglądać? Warto spojrzeć na nie łaskawym okiem i docenić, że poradziło sobie z trudami ciąży i porodu.
Bibliografia
- https://jms.ump.edu.pl/uploads/2011/5/323_5_80_2011.pdf z dnia 20.08.2021r.;
- https://journals.viamedica.pl/seksuologia_polska/article/view/41309 z dnia 20.08.2021r.;
- http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2017.3-7.pdf z dnia 20.08.2021r.;
- http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2012/hyg-2012-4-412.pdf z dnia 20.08.2021r.
Opublikowano: 14.12.2021;
Oceń:
5.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Jolanta Rusin
Położna
Jestem magistrem położnictwa, absolwentką Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz Uniwersytetu Rzeszowskiego. Szczególnie bliskie są mi tematy związane z porodem, połogiem i laktacją – problemy laktacyjne i porody domowe były tematami moich prac dyplomowych. Z zamiłowania jestem copywriterką, prywatnie żoną i mamą trzech córek. Fachową wiedzę i doświadczenie z bycia mamą wykorzystuję, pisząc artykuły o macierzyństwie.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 28.06.2022