Nie wiesz, jakie prawa pracownicze przysługują ci po porodzie? Poniżej przedstawiamy kompendium wiedzy na temat urlopu macierzyńskiego.
Jak długo trwa urlop macierzyński?
Długość urlopu macierzyńskiego zależy od liczby dzieci urodzonych przez kobietę podczas jednego porodu. Jeżeli rodzi się jedno dziecko, matce przysługuje 20 tygodni urlopu. Gdy na świat przyjdą bliźnięta, urlop wydłuży się do 31 tygodni. Z każdym kolejnym dzieckiem otrzymujesz dodatkowe 14 dni. Maksymalna długość urlopu macierzyńskiego w 2011 roku to 37 tygodni - zostaną ci przyznane, gdy podczas jednego porodu urodzisz pięcioro lub więcej dzieci.
Komu przysługuje urlop macierzyński?
Jeżeli świeżo upieczona mama jest zatrudniona w swojej firmie na umowę o pracę, wówczas przysługuje jej prawo do urlopu macierzyńskiego. Gdy umowa o pracę została zawarta na czas określony, który kończy się przed wyznaczonym terminem porodu, wówczas umowa zostaje automatycznie przedłużona do dnia porodu. Kobieta jednak nie uzyskuje wtedy prawa do urlopu macierzyńskiego, a jedynie do zasiłku macierzyńskiego.
Przeczytaj też: Ile trwa ciąża?
Zatrudnienie na umowę o pracę na czas nieokreślony pozwala mamie przejść na urlop macierzyński od razu po porodzie lub czternaście dni przed terminem porodu.
Z urlopu macierzyńskiego może skorzystać także tata, o ile jest zatrudniony na umowę o pracę. Nie wolno jednak tego urlopu traktować jako urlopu wypoczynkowego, lecz jako czas, w którym sprawuje się opiekę nad dzieckiem. Musisz mieć świadomość, że do ojca na urlopie tacierzyńskim może zadzwonić lub przyjść pracownik ZUS-u lub Urzędu Skarbowego, by sprawdzić, czy rzeczywiście podczas wolnych dni pracownik zajmuje się niemowlęciem.
Jeśli jesteś zatrudniona na umowę o dzieło lub umowę zlecenie, nie przysługuje ci urlop ani zasiłek macierzyński.
Czy można skrócić urlop macierzyński?
Twoim obowiązkiem jest wykorzystanie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Masz prawo zrezygnować z pozostałej jego części, ale tylko wtedy, gdy wykorzysta ją ojciec dziecka. Powinnaś wówczas przedstawić w firmie pisemny wniosek o skrócenie urlopu (zrób to najpóźniej 7 dni przed powrotem do pracy, a do wniosku dołącz oświadczenie pracodawcy twojego partnera potwierdzające datę rozpoczęcia przez niego urlopu tacierzyńskiego).
Jeśli rodzice zdecydują się na podział urlopu na macierzyński i tacierzyński, ojciec dziecka także będzie musiał złożyć pisemny wniosek u swojego pracodawcy - dołącza do niego oświadczenie matki o jej rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego.
Czy po powrocie z urlopu macierzyńskiego mama może zostać zwolniona?
Kobieta wracająca do pracy po urlopie macierzyńskim ma prawo do zajęcia tego samego stanowiska, które zajmowała wcześniej, lub stanowiska równorzędnego z poprzednim i odpowiadającego jej kwalifikacjom. Mama nie będzie jednak szczególnie chroniona przed zwolnieniem, przysługują jej jedynie te prawa, z których korzystają wszyscy pracownicy, czyli pracodawca nie może wypowiedzieć jej umowy o pracę w trakcie urlopu wypoczynkowego lub zwolnienia chorobowego. Uwaga! Zwolnienie pracownicy zatrudnionej na umowę o pracę na czas nieokreślony wymaga uzasadnienia.
Czy rodzicom przysługuje dodatkowy (fakultatywny) urlop macierzyński?
Od 2010 roku mamie i tacie przysługuje kilka tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego - od 2012 r. wynosi on 4 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka lub 6 tygodni, jesli kobieta urodzi dwoje lub więcej dzieci.
Fakultatywny urlop macierzyński, jak sama nazwa wskazuje, nie jest obowiązkowy, jeżeli jednak rodzic pragnie z niego skorzystać, pracodawca nie może mu go odmówić. Należy jednak wcześniej, najpóźniej 7 dni przed jego rozpoczęciem, złożyć u pracodawcy wniosek o jego udzielenie.
Urlop ojcowski
W ostatnim czasie weszła w życie nowelizacja kodeksu pracy dotycząca urlopu ojcowskiego. Przysługuje on ojcom w wymiarze 1 tygodnia (do końca grudnia 2011, a od stycznia 2012 - 2 tygodni) i można z niego skorzystać w dowolnym czasie od dnia porodu do skończenia przez dziecko 12. miesiąca życia.
