Mamazone

Gertruda – imię, imieniny, znaczenie, pochodzenie

28 maja 2025
Magdalena Błoch
Magdalena Błoch
Magdalena Błoch

redaktorka

Czy Gertruda „dzielnie walczy oszczepem”? Nawet jeśli nie, to powinna się nauczyć, bo to właśnie oznacza jej imię. Żarty żartami, a przecież z Gertrudy nie ma co dworować, wszak ta kobieta jest silną osobowością. Jakie znaczenie niesie ze sobą to mocne imię pochodzenia germańskiego?

Gertruda – imię, imieniny, znaczenie, pochodzenie
Depositphotos

Gertruda – imieniny

Z kwiatami i czekoladkami można przyjść do Gertrudy 17 marca, 13 sierpnia lub 16 listopada.

Pochodzenie imienia Gertruda

W Polsce to imię żeńskie pochodzenia germańskiego występuje od XI wieku, głównie na Śląsku. Złożone jest z wyrazów ger („oszczep”) oraz truda („siła”, „moc”), co można tłumaczyć jako „silna w walce oszczepem”.

Jak podaje Jan Grzenia w „Naszych imionach”, w dokumentach pojawiało się w następujących formach:

  • Gertrudis (1223 r.),

  • Girtrudis (1236 r.),

  • Getruda (1251 r.),

  • Truda (1387 r.),

  • Gierka (1354 r.).

Współcześnie w Polsce żyje 12 567 pań o imieniu Gertruda*. Dziś imię to nie jest już nadawane.

Gertruda – znaczenie imienia

Andrzej Sieradzki w „Księdze imion i patronów” nazwał kobietę noszącą imię Gertruda „Napoleonem w spódnicy”. Powód? Gertruda jest odważna, odporna psychicznie i zdecydowana. Przeciętna Gertruda to choleryczka, a czasem nawet despotka.

W miłości zamknięta w sobie, nieufna i zaborcza.

Może być kompetentną lekarką i farmaceutką. Jej zdolności przywódcze sprawiają, że sprawdzi się wszędzie tam, gdzie będzie mogła rządzić.

Zdrobnienia imienia Gertruda

Jak zdrobniale można powiedzieć na Gertrudę? Gertrudka, Truda, Trudka, Trudzia, Gerta, Gierka.

Gertruda – odmiana imienia

  • Mianownik: Gertruda (l. poj.), Gertrudy (l. mn.).

  • Dopełniacz: Gertrudy, Gertrud.

  • Celownik: Gertrudzie, Gertrudom.

  • Biernik: Gertrudę, Gertrudy.

  • Narzędnik: z Gertrudą, z Gertrudami.

  • Miejscownik: o Gertrudzie, o Gertrudach.

  • Wołacz: Gertrudo!, Gertrudy!

Gertruda – formy obcojęzyczne

Imię Gertruda brzmi podobnie w różnych językach:

  • j. angielski i j. francuski – Gertrude,

  • j. hiszpański i łacina – Gertrudis,

  • j. litewski – Gertruda, Gendruta,

  • j. ukraiński – Gertruda,

  • j. słowacki – Gertruda,

  • j. czeski – Gerd, Gertruda,

  • j. niemiecki – Gertrude, Truda, Gertrud, Gertrudis, Gertraud, Gertraude, Gerda, Gerta,

  • j. białoruski – Gertruda,

  • j. włoski – Gertrude, Geltrude.

Znane osoby o imieniu Gertruda

Imię Gertruda Świętosława nosiła córka Mieszka II Lamberta, księżniczka polska i królowa węgierska. Kto jeszcze? Do znanych Gertrud należą, m.in.:

  • Gertrude Stein – amerykańska pisarka,

  • Gertruda Konatkowska – polska pianistka,

  • Gertrud Bäumer – niemiecka działaczka ruchu kobiet,

  • Gertrude Pritzi – austriacka tenisistka stołowa, pięciokrotna mistrzyni świata,

  • Gertrude Ederle – amerykańska pływaczka,

  • Gertruda z Komorowskich Potocka – pierwsza żona Stanisława Szczęsnego Potockiego,

  • Gertrude Baumstark – rumuńska szachistka,

  • Gertrude Lawrence – angielska aktorka,

  • Gertrud Gabl – austriacka narciarka alpejska,

  • Gertrude Käsebier – amerykańska fotografka,

  • Gertrude Niesen – amerykańska piosenkarka i aktorka,

  • Gertrude Jekyll – brytyjska architekt ogrodów,

  • Gertrude Pridgett – amerykańska wokalistka bluesowa,

  • Gertrude Bell – brytyjska podróżniczka, pisarka, alpinistka.

Przysłowia z imieniem Gertruda

  • „Święta Gertruda (17 marca), zaprzęgaj woły do pługa”.

Nazwiska od imienia Gertruda

Do nazwisk, jakie powstały od imienia Gertruda, należą: Gertych, Gertrych, Gertruda, Giera, Gera, Gierka, Gierek.

Patroni Gertrudy

  • Święta Gertruda Wielka (1256-1302) – mistyczka, która od 5. roku życia przebywała w klasztorze w Helfa. Gdy miała 25 lat, zaczęła doznawać wizji ekstatycznych i proroczych. Jako świętą czczono ją już za życia. Jest patronką Ameryki Południowej i patronką USA.

  • Święta Gertruda z Nivelles (626-659) – ksieni klasztoru w Niveless (Belgia), patronka ogrodników.

  • Gertruda z Hackeborn (1232-1292) – założycielka klasztoru benedyktynek w Helfta, święta Kościoła katolickiego.

  • Gertruda z Delft (1300-1358) – stygmatyczka i mistyczka. Jej imię nigdy nie zostało wpisane do Martyrologium Rzymskiego, chociaż jest upamiętniona w różnych innych; jej kult jest czysto lokalny.

Bibliografia

Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Mamazone.pl.

  1. *Statystyka dotycząca imion pierwszych osób żyjących, posiadających aktualne zameldowanie na pobyt stały lub czasowy w Polsce, urodzonych przed 1 stycznia 2029 r., występujących w rejestrze PESEL. www.gov.pl – dane na styczeń 2025 r.
  2. dane.gov.pl
  3. Bogdan Kupis, Bogna Wernichowska, Jan Kamyczek i inni, Księga imion, wyd. Książka i wiedza, Warszawa 1975.
  4. Jan Grzenia, Nasze imiona, Świat Książki, Warszawa 2002.
  5. Andrzej Sieradzki, Księga imion i patronów, wyd. Videograf II. Chorzów 2008.



Więcej na ten temat