Prawidłowa waga w ciąży – przyrost wagi w poszczególnych tygodniach ciąży

Ile możesz przytyć w kolejnych tygodniach ciąży?

Regularne pomiary masy ciała (podczas każdej wizyty u ginekologa) pozwalają ocenić, czy ciąża przebiega prawidłowo, a płód jest dobrze odżywiony i rozwinięty. Służą też określeniu ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej i innych problemów zdrowotnych.

Lekarz, oceniając twoją masę ciała, może brać pod uwagę różne kryteria. Oto one:

Współczynnik BMI przed zajściem w ciążę

Obliczysz go, dzieląc swoją wagę (w kilogramach) przez wzrost (w metrach).

• Jeśli twoje BMI było w normie (18,5-25), tzw. prawidłowa masa ciała, w ciąży możesz przybrać na wadze ok. 11-16 kg (w I trymestrze 0,5-2 kg, potem ok. 2 kg na miesiąc). W ciąży bliźniaczej – 14-23 kg.
• Jeśli twoje BMI było powyżej normy (więcej niż 25), możesz przybrać na wadze nie więcej niż 7-12 kg. Jeśli byłaś otyła (BMI powyżej 30), staraj się zyskać na wadze maksimum 9 kg. W przypadku ciąży bliźniaczej dopuszczalny przyrost wagi to 11-19 kg.
• Jeśli twoje BMI było poniżej normy (mniej niż 18,5) – przyrost wagi powinien mieścić się w przedziale: 12-20 kg, a w przypadku ciąży bliźniaczej – 16-25 kg.

To też może Cię zainteresować: Cukrzyca ciążowa – przyczyny, objawy i leczenie

Przeciętna waga narządów i płodu w dniu porodu

Możesz spotkać się z opinią, że wzrost wagi w ciąży powinien wynosić 10-13 kg, ponieważ:

• płód waży ok. 3-4 kg;
• macica – ok. 1 kg;
• łożysko – ok. 0.5-1 kg;
• płyn owodniowy – ok. 1-2 kg
• piersi – ok. 0,5 kg;
• krew (ta wyprodukowana specjalnie na potrzeby ciąży) – ok. 2 kg
• dodatkowa tkanka tłuszczowej, zgromadzona na potrzeby karmienia piersią – ok. 3 kg.

Przydatnym narzędziem do obliczenia, ile możesz przytyć, jest kalkulator wagi w ciąży. Poda Ci on orientacyjny przyrost masy ciała w ciąży. Takie kalkulatory możesz znaleźć w internecie.

Poznaj również: Kalendarz ciąży

Uśrednione wytyczne dotyczące przyrostu masy ciała na kolejnych etapach ciąży

Według nich masa:

• do 14. tygodnia ciąży nie powinna się zmienić;
• od 14. do 20. tygodnia ciąży powinna wzrosnąć o ok. 3 kg;
• od 20. do 30. tygodnia ciąży – o ok. 5 kg;
• od 30. do 36. tygodnia ciąży – o ok. 3 kg;
• po 36. tygodniu ciąży – dobrze, by utrzymywała się na tym samym poziomie.

Jak się prawidłowo ważyć?

Jeśli ważysz się w domu, pamiętaj, żeby ustawić wagę na płaskiej twardej powierzchni (nie na dywanie). Najlepiej wejdź na nią nago (w ubraniu możesz ważyć nawet kilogram więcej) i stań pewnie, starając się, by ciężar rozkładał się równomiernie na obu stopach.

Aby wynik był wiarygodny i porównywalny z poprzednimi, staraj się ważyć o tej samej porze, najlepiej rano. Nie wchodź na wagę tuż po posiłku, bo może pokazać nawet pół kilograma „ekstra”.

Nadwaga i niedowaga w ciąży

• Jeśli na początku ciąży nie miałaś niedowagi, nie ma powodu do niepokoju, gdy w pierwszym trymestrze nie tylko nie przybierzesz na wadze, ale nawet zrzucisz 1-2 kg. Przyczyną spadku w tym okresie jest zwykle gorszy apetyt i nudności.
• Jednak już zbyt niski przyrost masy ciała w drugim i trzecim trymestrze ciąży budzi obawy. Może bowiem powodować anemię, poród przedwczesny i urodzenie dziecka o niskiej masie czy z zaburzeniami rozwojowymi. W przyszłości u takiego dziecka mogą rozwinąć się choroby układu krążenia czy cukrzyca.
• Nadwaga w ciąży nie musi iść w parze z urodzeniem dużego dziecka, bo np. gdy wiąże się z nadciśnieniem, dziecko może urodzić się małe. Zbyt szybki przyrost kilogramów bywa też objawem cukrzycy ciążowej, która zwiększa ryzyko nadciśnienia, przedwczesnego porodu oraz konieczności wykonania cesarskiego cięcia.
• Niedowaga w ciąży – powolny i niewielki przyrost wagi w ciąży to wcale nie powód do radości. Gdy ty za mało ważysz, masa ciała dziecka również może rosnąć zbyt wolno (noworodek może ważyć nawet mniej niż 2500 g). Niedożywienie to również większe ryzyko porodu przedwczesnego.

Ile możesz przytyć, by nie mieć po ciąży nadwagi?

Naukowcy z Uniwersytetu w Bristolu przebadali ponad 3,8 tys. kobiet w ciąży i ustalili, ile mogą przybrać na wadze, by po porodzie nie znaleźć się w grupie zagrożonej otyłością.

Przyszłe mamy, których waga znajdowała się wcześniej w normie lub poniżej normy (mierzonej wskaźnikiem BMI), mogły bezpiecznie przybrać na wadze 12,5-16 kg, kobiety z nadwagą 7-11,5 kg, a otyłe 5-9 kg.

Aby nie przytyć za dużo, kobiety powinny w ciągu pierwszych sześciu miesięcy ciąży spożywać tyle samo kalorii, ile przed poczęciem. W ostatnim trymestrze zaś potrzebują dodatkowo tylko 200 kalorii dziennie więcej (tyle ma sałatka owocowa i jogurt albo mała miseczka muesli bez cukru).

Fakty i mity na temat wagi w ciąży

• Moja waga w ciąży ma wpływ na zdrowie dziecka

Fakt. Stopniowy i mieszczący się w normie przyrost twojej wagi to gwarancja, że dziecko również prawidłowo rośnie i się rozwija. Nadwaga z kolei zwiększa ryzyko cukrzycy ciążowej, zatrucia ciążowego i zakończenia ciąży przez cesarskie cięcie. Natomiast ciężarna z niedowagą jest bardziej zagrożona porodem przedwczesnym, może też urodzić dziecko ważące zbyt mało (mniej niż 2500 g).

• Wszystkie kobiety w ciąży przybierają na wadze podobnie

Mit. To, jaki wynik wskaże waga pod koniec ciąży, zależy m.in. od twojego sposobu odżywiania się przez całe dziewięć miesięcy oraz stanu zdrowia. Przyrost masy ciała uzależniony jest też od twojej wagi sprzed ciąży – jeśli twój współczynnik BMI mieścił się w normie, powinnaś przytyć więcej niż kobieta z nadwagą i mniej niż ciężarna ważąca wcześniej za mało.

• Jeśli przed ciążą miałam nadwagę, przytyję więcej

Mit. Nadwaga powinna cię skłonić do jeszcze bardziej restrykcyjnego przestrzegania diety w czasie ciąży – nie powinnaś przytyć więcej niż 7-12 kg, a jeśli jesteś otyła – jedynie 5-9 kg. Pamiętaj, że nadmierne tycie w ciąży może wywołać groźne komplikacje zdrowotne i utrudnić poród.

• W pierwszym trymestrze ciąży mogę schudnąć

Fakt. Ciążowe nudności, wymioty i brak apetytu – częste dolegliwości pierwszego trymestru ciąży – mogą sprawić, że twoja waga spadnie, ale... na krótko. W kolejnych miesiącach masa twojego ciała będzie się stopniowo zwiększać.

• Nie powinnam tyć więcej niż pół kilograma na tydzień

Fakt. Umiarkowany i regularny przyrost wagi to pewność, że twoje dziecko również rośnie prawidłowo. Gwałtowne tycie bądź spadek wagi mogą być przyczyną problemów zdrowotnych i zwykle świadczą o zaburzeniach odżywiania.

• Jeśli spodziewam się bliźniąt, przytyję więcej

Fakt. Jeśli twoje BMI przed ciążą mieściło się w normie, w ciąży mnogiej powinnaś przytyć ok. 16-25 kg, w przypadku niedowagi – odpowiednio więcej, a nadwagi – odpowiednio mniej.

• Nadwaga w ciąży może być niebezpieczna

Fakt. Nadmierne tycie w ciąży naraża cię na wiele komplikacji zdrowotnych i może utrudnić poród. Jesteś bardziej zagrożona m.in. cukrzycą ciążową i zatruciem ciążowym. Twoje dziecko po urodzeniu również może ważyć za dużo, a w przyszłości mieć problemy z nadwagą i otyłością.

• W ciąży mogę się odchudzać

Mit. Powrót do dawnej figury to zadanie na później – w czasie ciąży powinnaś przede wszystkim zadbać o dostarczanie sobie wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Nieprawidłowy przyrost wagi lub jej spadek to większe ryzyko porodu przedwczesnego i niskiej masy urodzeniowej noworodka.

• Po porodzie będzie mi trudno zrzucić nadwyżkę kilogramów

Mit. Sporą część zbędnych kilogramów stracisz zaraz po porodzie i w ciągu 6 tygodni połogu. Składa się na nie: waga dziecka (około 3500 g), waga łożyska, wód płodowych, zwiększona objętość krwi i płynów w twoim organizmie (około 3500-5500 g), czyli razem ok. 7-9 kg. Karmienie piersią, ruch i zbilansowana dieta pozwolą ci pozbyć się także reszty pozostałych po ciąży kilogramów.

• Karmienie piersią ułatwia odchudzanie po porodzie

Fakt. Karmienie piersią sprawia, że po urodzeniu dziecka waga wraca do normy w całkiem naturalny sposób. Pamiętaj, że twoja dieta w czasie karmienia nie powinna być zbyt restrykcyjna, lecz różnorodna i dostarczająca odpowiedniej liczby kalorii.