Zastanawiasz się, czy będąc w ciąży, możesz zafundować sobie „zastrzyk energii” w postaci napoju energetycznego? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy przyjrzeć się, jaki skład mają tego typu produkty. Ważna jest także odpowiedź na pytanie o to, jaki wpływ ma kofeina w nich zawarta na zdrowie Twoje i dziecka. A może są lepsze sposoby na to, aby zwiększyć poziom energii?
Napoje energetyczne w ciąży – czy można je pić?
Co wchodzi w skład napojów energetycznych?
Zadaniem napojów energetycznych jest zmniejszenie uczucia zmęczenia, pobudzenie do działania i poprawa koncentracji. W związku z tym w ich składzie znajdziesz m.in.:
- witaminy z grupy B,
- guaranę,
- żeń-szeń,
- kofeinę,
- taurynę.
Witaminy z grupy B
W składzie „energetyków” najczęściej pojawiają się witaminy B2, B3, B5, B6 oraz B12. Są to związki, które poprzez wpływ na ośrodkowy układ nerwowy zmniejszają uczucie zmęczenia i poprawiają koncentrację.
Czytaj również: Kawa w ciąży
Guarana
Guarana to roślina pochodząca z Brazylii, której nasiona obfitują w kofeinę. Jej zawartość kształtuje się na poziomie 4-6%. Oznacza to, że jest ona około 4 razy większa w porównaniu do ziaren kawowca. Guarana zawiera również teofilinę i teobrominę, choć w mniejszych ilościach.
Żeń-szeń
Żeń-szeń nazywany jest także ginsengiem lub korzeniem życia. Jest źródłem związków, które mają korzystny wpływ na funkcjonowanie mózgu, kondycję psychiczną i fizyczną.
To też może Cię zainteresować: Czy w ciąży można pić colę?
Kofeina
Kofeina to organiczny związek chemiczny, należący do alkaloidów purynowych. Występuje w około 60 gatunkach roślin – najbardziej znanym źródłem są ziarna kawowca. Kofeina jest również jednym z podstawowych składników napojów energetycznych. Przeciętnie jej ilość w tego typu produktach wynosi około 30-50 mg na 100 ml (musisz jednak pamiętać, że puszka „energetyka” ma zazwyczaj 250 ml).
Zobacz też: Czym jest indeks glikemiczny?
Tauryna
Tauryna jest aminokwasem niebiałkowym, ponieważ nie ma zdolności do tworzenia wiązań peptydowych. Pełni za to funkcję neuroprzekaźnika oraz neuromodulatora. Dlaczego dodaje się ją do napojów energetycznych? Producenci chętnie po nią sięgają, ponieważ zmniejsza nieprzyjemne skutki uboczne spożywania kofeiny w dużych ilościach (m.in. drżenia rąk, kołatania serca).
Oprócz wyżej wymienionych składników warto zwrócić uwagę również na cukier, którym dosładzane są „energetyki”. Jest on dodawany nie tylko w celu uzyskania pożądanego smaku, ale i zwiększenia poziomu energii. Po wypiciu słodkiego napoju, stężenie glukozy we krwi szybko rośnie, przez co czujesz się pobudzona. Niestety jest to krótkotrwały efekt.
Kofeina w ciąży – tak, czy nie?
Jeśli przed zajściem w ciążę nie wyobrażałaś sobie dnia bez kawy, napoju energetycznego lub innego źródła kofeiny, zmiana starych nawyków może być dużym wyzwaniem. Pozostaje jednak pytanie o to, czy rezygnacja z kofeiny będzie konieczna?
Bezpieczne spożycie kofeiny dla kobiet w ciąży
Kwestia wpływu kofeiny na zdrowie kobiety i płodu budzi wiele wątpliwości. Zgodnie ze stanowiskiem Europejskiego Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) bezpieczne spożycie kofeiny dla kobiet w ciąży wynosi maksymalnie 200 mg dziennie. Jak stosować się do tych zaleceń w praktyce? Najpierw sprawdź, ile kofeiny zawierają poszczególne produkty.
Zobacz też: Czy w ciąży można jeść arbuza?
Zawartość kofeiny w napojach (podana na 100 ml):
- kawa Arabica: 50-120 mg;
- kawa Robusta: 100-250 mg;
- kawa rozpuszczalna: 66 mg;
- kawa „3w1”: 54 mg;
- kawa „2w1”: 78 mg;
- cappuccino śmietankowe: 41 mg;
- cappuccino orzechowe: 39 mg;
- napoje energetyczne: 30-50 mg;
- herbata czarna ekspresowa: 24-48 mg;
- herbata czarna liściasta: 32-35 mg;
- herbata zielona liściasta: 21-29 mg;
- słodkie napoje gazowane typu cola: 9-10 mg;
- napoje izotoniczne: 10 mg.
Zawartość kofeiny w produktach (podana na 100 g):
- czekolada gorzka: 70 mg;
- czekolada mleczna: 16-26 mg.
Niebezpieczne skutki nadmiernego spożycia kofeiny
Warto jednak mieć na uwadze, że opinie ekspertów co do spożywania kofeiny w ciąży są podzielone. Dlatego najlepiej ograniczyć jej ilość i poszukać w tym czasie innych sposobów na zwiększenie poziomu energii. Nadmiar kofeiny może mieć negatywny wpływ na rozwój dziecka.
Nieprzestrzeganie zaleceń dotyczących spożycia kofeiny w ciąży może skutkować poronieniem, niską masą urodzeniową dziecka, a także większym ryzykiem wad wrodzonych. W jednym z badań zaobserwowano, że u kobiet, które spożywały dziennie ponad 700 mg kofeiny, ryzyko utraty ciąży wzrosło aż o 72%.
Kofeina ma również negatywny wpływ na wchłanianie żelaza – jest on większy w przypadku żelaza niehemowego, którego źródłem są m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe i rośliny strączkowe. Niedobór żelaza prowadzi do rozwoju anemii , która objawia się bólami i zawrotami głowy, bladością skóry, nadmiernym zmęczeniem i sennością. Wiąże się ona z ryzykiem powikłań groźnych zarówno dla kobiety, jak i płodu, m.in. poronieniem, porodem przedwczesnym, ograniczonym wzrastaniem płodu, a także nieprawidłową czynnością skurczową macicy.
Napoje energetyczne jako źródło cukru
Nie tylko kofeina zasługuje na szczególną uwagę kobiet w ciąży. „Energetyki” to także źródło cukru, który ma negatywny wpływ na Twoje zdrowie, a także rozwój ciąży. Jego nadmierne spożycie prowadzi do otyłości, która może być przyczyną m.in.:
- cukrzycy ciążowej;
- poronienia;
- makrosomii płodu;
- nadciśnienia indukowanego ciążą;
- zwiększonej zachorowalności noworodków.
Być może jesteś zaskoczona tym, że napoje energetyczne są źródłem cukru. W celu ograniczenia jego spożycia w pierwszej kolejności eliminuje się z diety raczej słodycze, ciastka, ciasta itp. Tymczasem okazuje się, że w puszce „energetyka” o pojemności 250 ml może znajdować się aż 5 łyżeczek cukru!
Czym zastąpić napoje energetyczne?
Przypomnijmy, że od 1 stycznia 2024 r. napoje energetyczne mogą kupić wyłącznie osoby dorosłe. Istnieje wiele zdrowszych sposobów na to, aby zwiększyć poziom energii. Nie musisz wcale sięgać po napoje energetyczne, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie Twoje i dziecka.
- Zadbaj o to, aby w Twojej diecie pojawiały się głównie produkty o niskim indeksie glikemicznym (IG). Po ich spożyciu następuje stopniowy wzrost stężenia glukozy we krwi. Dzięki temu wyższy poziom energii utrzymuje się przez dłuższy czas. Do produktów o niskim IG zaliczają się m.in. surowe warzywa, czy pełnoziarniste produkty zbożowe.
- Zwróć uwagę na to, czy w Twoim jadłospisie pojawiają się produkty bogate w magnez, żelazo oraz witaminy z grupy B. Należą do nich m.in.: pestki, nasiona (np. chia, siemię lniane), pełnoziarniste pieczywo, kasza gryczana i jaglana, ryż brązowy, jajka, rośliny strączkowe, a także wybrane warzywa (np. jarmuż, natka pietruszki). Wspomniane składniki mają pozytywny wpływ na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Ich niedobór może objawiać się nadmiernym zmęczeniem i sennością, zaburzeniami koncentracji, a także większą drażliwością.
- Pamiętaj o przyjmowaniu odpowiedniej ilości płynów. Wystarczające spożycie (AI) dla kobiet w ciąży wynosi 2300 ml dziennie. Nie obawiaj się jednak o to, że będziesz musiała wypijać codziennie 2 butelki wody. Źródłem płynów są również fermentowane produkty mleczne (np. kefir, maślanka), zupy oraz warzywa i owoce. Najwięcej wody ma arbuz, truskawki, owoce cytrusowe, papryka, ogórek, a także pomidor.
Odpowiednio zbilansowany jadłospis będzie miał pozytywny wpływ na Twój stan zdrowia, a także przebieg ciąży. Dzięki urozmaiconym posiłkom unikniesz niedoborów pokarmowych, unormujesz stężenie glukozy we krwi, a tym samym będziesz tryskać energią bez potrzeby picia napojów energetycznych!
Bibliografia
- N. Smith, A. L. Atroch, Guaraná's Journey from Regional Tonic to Aphrodisiac and Global Energy Drink, „Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine”, nr 7 (3) 2010.
- Ibrahim NK, Iftikhar R. Energy drinks: Getting wings but at what health cost?. Pak J Med Sci. 2014;30(6):1415-1419. doi:10.12669/pjms.306.5396
- EFSA NDA Panel (EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies), 2015. Scientific Opinion on the safety of caffeine. EFSA Journal 2015; 13(5): 4102, 120 pp. doi:10.2903/j.efsa.2015.4102
- Białas M., Łuczak H., Przygoński K. (2009) Zawartość kofeiny w wybranych napojach kawowych w proszku. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL., 3: 426-430.
- Jarosz M., Wierzejska R., Mojska H. (2009) Zawartość kofeiny w produktach spożywczych. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL., 3: 776-781.
- Temple, J. L., Bernard, C., Lipshultz, S. E., Czachor, J. D., Westphal, J. A., & Mestre, M. A. (2017). The Safety of Ingested Caffeine: A Comprehensive Review. Frontiers in psychiatry, 8, 80.
- Ruager-Martin R, Hyde M, Modi N.: „Maternal obesity and infant outcomes. Early Human Development”.2010, 86, 715-722.
Komentarze i opinie (0)