Regularne wizyty u dentysty w ciąży oraz leczenie zębów to obowiązek każdej ciężarnej. Powstaje wiele mitów dotyczących zabiegów stomatologicznych, dotyczą one np. bezbolesnego leczenia. Pojawia się tu m.in. kwestia znieczulenia u dentysty w ciąży. Można je stosować bez obaw o zdrowie matki oraz dziecka, ponieważ stomatolog dobiera odpowiednią metodę w zależności od sytuacji (np. sedacja wziewna czy lidokaina). Znieczulenie zęba w pierwszych dniach ciąży należy skonsultować z ginekologiem.
Znieczulenie u dentysty w ciąży – czy można stosować i jest bezpieczne?
Leczenie zębów ze znieczuleniem w ciąży
Każda ciężarna powinna zgłosić się na wizytę kontrolną do swojego lekarza stomatologa w pierwszym, drugim i trzecim trymestrze. Jeżeli dentysta wykryje u kobiety w ciąży próchnica zębów lub choroba przyzębia, lekarz podejmie natychmiastowe leczenie.
Szczególnie ważna jest prawidłowa higiena jamy ustnej w tym okresie, ponieważ u kobiet dochodzi do tak zwanego zapalenia dziąseł związanego z ciążą. Podczas wizyty w gabinecie dentystycznym lekarz lub higienistka wykona profesjonalne oczyszczanie zębów. Narodowy Fundusz Zdrowia oferuje ciężarnym dwa razy w roku zabieg scalingu (pozostali pacjenci mają refundowany jeden taki zabieg na rok). Leczenie zębów w ciąży (np. próchnicy), scaling i piaskowanie można wykonywać bez znieczulenia.
W gorszej sytuacji znajduje się kobieta, u której występuje ból zęba w ciąży. Co robić i czy w ciąży można brać znieczulenie u dentysty?
Przeczytaj też: Przeciwwskazania do karmienia piersią
Znieczulenie u dentysty a ciąża – czy można stosować?
Jeśli ciężarna boryka się z silnym bólem związanym z zapaleniem miazgi, bądź tkanek okołowierzchołkowych, to prawdopodobnie konieczne będzie leczenie kanałowe (endodontyczne) lub ekstrakcja zęba.
W dzisiejszych czasach zabiegów tych nie wykonuje się na tak zwanego „żywca”, a przed przystąpieniem do nich podaje się pacjentowi znieczulenie miejscowe. Rozwój medycyny, a szczególnie anestezjologii, pozwala na użycie środków znieczulających także u kobiety ciężarnej. Tak więc wyrywanie zęba w ciąży odbywa się całkowicie bez bólu.
Znieczulenie zęba w pierwszych dniach ciąży, czy nawet w całym pierwszym trymestrze, powinno być konsultowane z lekarzem ginekologiem. Jeśli to możliwe, zabieg w znieczuleniu powinno przesunąć na okres drugiego trymestru.
Znieczulenie zęba w ciąży – jakie wybrać?
W systematyce środków znieczulenia miejscowego są takie, które można stosować w ciąży oraz te, które są bezwzględnie przeciwwskazane. Nie powinno się stosować u przyszłych matek anestetyków zawierających adrenalinę. Adrenalina może wywoływać skurcze tętnicy macicznej. Najbezpieczniejszym środkiem znieczulania miejscowego u ciężarnych jest artykaina bez dodatku adrenaliny. Środki, takie jak mepiwakaina i bupiwakaina, są bezwzględnie przeciwwskazane w ciąży.
Alternatywą dla artykaina jest lidokaina – bezpieczny anestetyk dla przyszłych matek. Bezpiecznym „zamiennikiem” od drugiego trymestru ciąży jest natomiast sedacja podtlenkiem azotu, czyli tak zwanym gazem rozweselającym. Sedacja wziewna jest stosowana zazwyczaj u dzieci, które boją się zabiegów stomatologicznych, jednak także kobiety mogą poprosić o ten sposób „znieczulenia” u stomatologa w ciąży.
Znieczulenie u dentysty a karmienie piersią
Jakie znieczulenie u dentysty w ciąży, a jakie podczas laktacji jest stosowane? Czy można używać tego samego środka? Niektórych preparatów do znieczulenia miejscowego nie powinno się podawać zarówno ciężarnej, jak i matce karmiącej dziecko, bowiem leki te mogą przenikać do mleka matki.
Wśród znanych anestetyków są takie, które nie powodują zagrożenia dla matki i dziecka. Zalicza się do nich lidokainę. Co prawda przenika ona do mleka, ale nie wpływa na zdrowie dziecka. Jeśli to możliwe, najlepiej wykonywać zabieg, unikając znieczulenia. Są jednak przypadki, w których jego zastosowanie jest konieczne. Wówczas kobieta powinna poinformować lekarza stomatologa o swoim stanie (ciąża, karmienie), a ten dobierze odpowiednią dawkę i rodzaj znieczulenia.
Czy znieczulenie u dentysty w ciąży jest bezpieczne?
Najlepiej byłoby, gdyby kobieta przed ciążą miała wyleczone wszystkie zęby, zachowywała prawidłową higienę jamy ustnej, co pozytywnie wpłynęłoby na przebieg ciąży. Przed planowaną ciążą powinno się odwiedzić stomatologa.
W przypadku nieplanowanej ciąży i przy braku systematycznych kontroli zdrowia jamy ustnej może dojść do sytuacji bólowych, zapaleń czy martwicy miazgi. Leczenie przeprowadza się w taki sposób, aby uniknąć bólu i stresu. Zabiegi ze znieczuleniem w ciąży to na pewno leczenie kanałowe i ekstrakcje, a także opracowywanie rozległych ubytków próchnicowych. Kobiety stają przed dylematem znieczulenie u dentysty a ciąża.
Lekarz stomatolog dobierze odpowiednie znieczulenie, które nie będzie stanowiło żadnego ryzyka dla płodu, natomiast nieleczona próchnica, czy zapalenie miazgi może przynieść przykre skutki dla matki i dziecka.
Bibliografia
- Kamiński B., Kübler A., Andres J.; Anestezjologia i intensywna terapia: podręcznik dla studentów medycyny; Wydawnictwo Lekarskie PZWL; Warszawa.
- Cameron A., Widmer R.; Stomatologia dziecięca; Wydanie II polskie pod redakcją Urszuli Kaczmarek; Edra Urban&Partner, Wrocław 2015.
- Malamed S.; Znieczulenie miejscowe w stomatologii; Wyd. I polskie, pod redakcją Leszka Krysta; Edra Urban&Partner, Wrocław 2012.
Adam Bęben
Lekarz dentysta
Lekarz dentysta. Tworzy teksty dotyczące kwestii zdrowia i higieny jamy ustnej dziecka oraz mamy. Jego opracowania są przystępne i pomagają zrozumieć trudne kwestie związane ze stomatologią.
Komentarze i opinie (0)