Stres w ciąży – jak silne nerwy wpływają na ciążę i dziecko?

Stres w ciąży – jak stres wpływa na ciążę?

Stres jest nieodłączną częścią życia każdego człowieka. W odpowiednich dawkach stanowi bodziec do rozwoju zarówno psychicznego, jak i fizycznego. Jednak przewlekłe, ciągłe zdenerwowanie lub bardzo silne napięcie nerwowe może mieć wiele negatywnych skutków. Kontakt z różnorodnymi czynnikami stresowymi jest jednak bardzo ważny, gdyż pozwala wypracować mechanizmy obronne, pomagające radzić sobie z nerwami. Duże znaczenie ma to także w czasie ciąży.

Dla organizmu kobiety sama ciąża jest czynnikiem stresowym, który prowadzi do wielu pozytywnych zmian w organizmie, dzięki którym możliwe jest odpowiednie wzrastanie i rozwój płodu. Mamy tu do czynienia ze stresem pozytywnym, którego kobieta ciężarna nawet sobie nie uświadamia.

Jednak najczęściej mówiąc o stresie mamy na myśli zdenerwowanie. W tym wypadku możemy zauważyć negatywny wpływ stresu na ciążę. Napięcie nerwowe w czasie ciąży powoduje u kobiety wyrzut tzw. hormonów stresu, które krążą w jej organizmie, pomagając ustrojowi dostosować się do danej sytuacji. Wiąże się to jednak z wystąpieniem szeregu nieprzyjemnych dolegliwości.

Sprawdź, jaki kolor oczu będzie miało Twoje dziecko

Objawy stresu – do czego prowadzą silne nerwy w ciąży?

Złe samopoczucie w ciąży, wywołane silnymi nerwami, wynika z wystąpienia takich objawów, jak:

• szybsze bicie serca,
• szybsze i głębsze oddychanie,
• wzmożona potliwość,
• ból i zawroty głowy,
• nudności i wymioty, biegunka,
• bóle mięśniowe i bóle w klatce piersiowej

Jak przewlekły stres matki wpływa na dziecko? Hormony stresu uwalniane w organizmie kobiety, podobnie jak wiele innych substancji, przenikają do krążenia rozwijającego się płodu, powodując również u niego pewne adaptacyjne zmiany, w tym szybszą pracę serca. W bardziej zaawansowanej ciąży sama kobieta może zauważyć, że „dziecko się zdenerwowało” razem z nią, ponieważ, przykładowo, odczuwa więcej intensywnych ruchów płodu.

Skutki stresu w ciąży – czym grozi napięcie nerwowe?

W przypadku krótkotrwałego, niewielkiego stresu trudno mówić o długofalowych skutkach dla rozwoju ciąży i dziecka. Najczęściej „stresy dnia codziennego” są na tyle mało intensywne, że nie można zauważyć powyżej wymienionych zmian. Jeśli natomiast mamy do czynienia z przewlekłym, silnym stresem w ciąży, skutki mogą być poważne. Często nie sam stres będzie tutaj czynnikiem szkodzącym, ale na przykład nieodpowiednie sposoby radzenia sobie z nerwami, tzw. zajadanie stresu czy używki w postaci papierosów i alkoholu.

Są to dość powszechnie znane „sposoby na stres”, które mają negatywny wpływ na organizm człowieka, tym bardziej w okresie ciąży, ponieważ mogą powodować doprowadzić do przedwczesnego porodu, a poza tym wywołać:

• wady wrodzone w tym FAS (alkoholowy zespół płodowy),
• hipotrofię (niska masa urodzeniowa dziecka)
• a nawet – obumarcie płodu.

Należy również pamiętać, że silne nerwy w ciąży, szczególnie stres na początku ciąży, mogą w prowadzić nawet do samoistnego poronienia. Dlatego należy pamiętać, że kobieta ciężarna powinna być pod szczególną opieką lekarzy oraz rodziny, aby w miarę możliwości udało się unikać silnego stresu lub jak najbardziej ograniczyć jego ewentualne negatywne skutki.

Czy ciągły stres w ciąży może spowodować poronienie?

Tak, jeśli jest to długotrwały, bardzo silny stres związany z ciężką sytuacją życiową lub takimi dramatycznymi wydarzeniami, jak śmierć bliskiej osoby czy rozwód. On może również doprowadzić do porodu przedwczesnego lub sprawić, że niemowlę będzie mieć niską masę urodzeniową. Niektóre badania pokazują także, że dzieci mam, które przeżywały w ciąży silny stres, częściej mają alergie i problemy z koncentracją. To jednak nie znaczy, że każda denerwująca sytuacja, konflikt czy problem, z jakim boryka się przyszła mama, będą mieć negatywny wpływ na malucha. Stres jest nieodłączną częścią naszego życia i jeśli nie jest on zbyt duży i jeśli „przeplata się” z chwilami radości, nie należy się nim przejmować.

Sposoby na stres w ciąży – jak poradzić sobie ze stresem?

Każdy z nas w trakcie swojego życia wypracowuje sobie metody radzenia sobie ze stresem, jednak nie wszystkie mogą być wykorzystywane w czasie oczekiwania na poród. Napięcie nerwowe w ciąży można zmniejszyć, stosując jedną lub połączenie kilku metod

Na stres pomoże spacer na świeżym powietrzu, słuchanie muzyki czy czytanie książki. Aby zmniejszyć napięcie nerwowe, poleca się także ćwiczenia oddechowe. Silne zdenerwowanie może ukoić również umiarkowana aktywność fizyczna – odpowiednio dostosowana do zaawansowania ciąży i stanu zdrowia kobiety ciężarnej.

Domowym sposobem na nerwy w ciąży są także niektóre zioła . Na stres pomoże np. napar z melisy. W sklepach dostępne są gotowe herbatki ziołowe, można również zakupić suszone liście i sporządzać je samodzielnie.

Jeśli niefarmakologiczna walka ze stresem w czasie ciąży okaże się nieskuteczna, warto skonsultować się z lekarzem, który może zaproponować krótkotrwałe przyjmowanie leków uspokajających, np. hydroksyzyny.

Co robić w stresującej sytuacji?

Szybka pomoc. Kiedy jesteś zdenerwowana, szybciej i płyciej oddychasz, porusza się górna część twojej klatki piersiowej, ramiona się unoszą. Mogą pojawić się zawroty głowy spowodowane niedotlenieniem mózgu, a także omdlenia. Jeśli czujesz, że brakuje ci tchu, koniecznie usiądź, weź głęboki oddech przez nos i zamknij oczy. Wyobraź sobie pustą plażę w słoneczny dzień i szum morza. Następnie zrób wydech ustami. Oddychaj tak, aż się uspokoisz, a poziom stresu się obniży. To najszybszy sposób odzyskania równowagi.

Relaks codziennie. Jeżeli jednak stres trwa dłużej niż kilka minut, musisz zadbać o codzienną porcję relaksu i odpoczynku, nawet kosztem porządku w domu – nie miej wyrzutów sumienia, to nie jest przejaw twego egoizmu, ale raczej troski o siebie i twoje dziecko.

Dbanie o ciało . Odwiedź swojego fryzjera, zapisz się na masaż, albo idź na basen. Pływanie to świetny sposób na relaks i wyciszenie skołatanych nerwów – jeśli nie masz przeciwwskazań do korzystania z publicznej pływalni, zapisz się na zajęcia dla kobiet w ciąży. Spacery po lesie, zwłaszcza w dobrym towarzystwie, mogą być dla ciebie zbawienne. Namów męża na codzienną wędrówkę po okolicznym lesie – trochę ruchu i dotlenienie się na świeżym powietrzu zapewni wam zdrowy sen.

Sen . Czasem warto po prostu stres przespać. Podczas snu część mózgu wyłącza się i odpoczywa. Nie walcz ze zmęczeniem. Potrzebujesz teraz dużo siły, a sen to jedna z najlepszych form odpoczynku. Pamiętaj, by przed spaniem przewietrzyć mieszkanie.

Hobby . Jednym z lepszych sposobów radzenia sobie z stresem jest także zajmowanie się swoim hobby. Jeśli lubisz haftować, robić na drutach, czytać książki, układać zdjęcia w albumach, zafunduj sobie codziennie porcję hobbystycznego relaksu. W czasie robótek ręcznych możesz słuchać audiobooków, książek nagranych na CD lub mp3.

Jak unikać stresu w ciąży?

Pewnym sytuacjom możesz się przeciwstawić. Gdy twoje przyjaciółki, ciotki czy kuzynki zaczną wspominać swoje ciąże i straszne porody, powiedz im stanowczo, że nie chcesz tego słuchać, ponieważ nie wolno ci się denerwować. Filtruj również informacje i relacje porodowe znajdujące się na forach internetowych – czasem są przerysowane, a zawsze subiektywne. Twoja ciąża jest inna, tak samo jak nie ma dwóch takich samych porodów. To, w jaki sposób rodziła dziecko sąsiadka, nie ma żadnego wpływu na to, jak przyjdzie na świat twój maluszek. Taka informacja ma jedynie wpływ na Twoje wahania nastroju.

Nie zamartwiaj się na przyszłość, nie dręcz się wyobrażeniami, że sobie nie poradzisz z noworodkiem, że wasza sytuacja materialna na pewno się pogorszy. Pamiętaj, żadna kobieta nie rodzi się matką, ale się nią staje.

Kiedy do lekarza?

W razie sytuacji dramatycznej, np. śmierci męża, rodziców, kogoś bliskiego, utraty pracy, rozwodu, zdrady, gdy czujesz, że rzeczywistość kompletnie cię przerasta, skontaktuj się z lekarzem. Być może skieruje cię do specjalisty na szczegółowe badania, by sprawdzić, czy z dzieckiem jest wszystko w porządku, i zapisze odpowiednie leki.

Psycholog radzi, jak poradzić sobie ze stresem w czasie ciąży:

współpraca: Marta Puchowska