Słowiańskie imiona dla dzieci – dziewczynek i chłopców

Geneza imion słowiańskich

W dawnych czasach – również jeszcze w przedchrześcijańskiej tradycji słowiańskiej – po narodzeniu się dziecka nie nadawano mu od razu właściwego imienia . Wynikało to z dużej śmiertelności niemowląt i małych dzieci. Chcąc odegnać zły los od dziecka, w myśl polskiego powiedzenia: „złego licho nie weźmie”, nadawano mu jedno z imion tymczasowych (można powiedzieć, że dzieci nosiły imiona zastępcze, które niejako miały magiczne znaczenie), np.:

• Nielub,
• Licha,
• Nienasz,
• Nienasze,
• Niemoj,
• Niemoja.

Innym powodem nadawania dzieciom nijakich i nacechowanych negatywnie imion przejściowych było zapobieganie zbytniemu przywiązaniu się rodziny do dziecka, w kontekście wysoce prawdopodobnej żałoby.

Właściwe imię (prawdziwe imię) dziecko otrzymywało dopiero około 7. roku życia. Oficjalne nadanie imienia miało miejsce podczas uroczystego obrzędu świętowanego przez całą lokalną społeczność. Imiona nadawane dzieciom przez Słowian miały wzmacniać cechy, którymi dzieci się wyróżniały. Imiona najczęściej były dwuczłonowe i – oprócz cech – określały uczucia lub stany.

W przypadku chłopców uroczysty obrzęd nosił nazwę postrzyżyn, podczas których ojcowie ścinali włosy swoim synom. Od tego czasu mieli oni uczyć się rzemiosła i walki od swoich ojców oraz pozostawać pod ich opieką. Postrzyżyny chłopców były czasem symbolicznej przemiany chłopca w mężczyznę.

U dziewcząt omawiana uroczystość nosiła nazwę kosoplecin lub wiankowin, co wiązało się z symbolicznym pleceniem warkoczy przez matki. Co więcej, podczas omawianego obrzędu dziewczynkom wkładano na głowę wianki – zaplecione z ziół i kwiatów – które miały zapewnić im zdrowie oraz urodę. Od czasu tej uroczystości dziewczynki były postrzegane jako kobiety, których zadaniem było uczyć się domowych prac oraz wspierać w ich wypełnianiu swoje matki.

Imiona jednoczłonowe i imiona dwuczłonowe

Mało znane słowiańskie imiona jednoczłonowe przeznaczone były dla przedstawicieli najniższych warstw społecznych. Były bardzo krótkie i łatwe do wymówienia. Nawiązywały do: części ciała, cech wewnętrznych i zewnętrznych danej osoby, nazw zwierząt, roślin, profesji, a nawet pokarmów czy słów abstrakcyjnych. Imiona jednoczłonowe mogły także pochodzić od przymiotników i rzeczowników. Przykładami takich imion są: Broda, Krost, Psiar, Strach czy Szczodr.

A jeśli chodzi o nadawanie imion dwuczłonowych, to przez długi czas przeznaczone były one wyłącznie dla przedstawicieli wyższych klas społecznych.

Kategorie dwuczłonowych imion słowiańskich

Większość imion żeńskich dwuczłonowych powstawała poprzez dodanie do imienia męskiego końcówki „-a”. Popularnymi przykładami są imiona – męskie: Władysław i żeńskie: Władysława czy też: Zdzisław i Zdzisława.

Przyjmuje się podział imion słowiańskich – ze względu na ich znaczenie – na 5 kategorii. Człony imion mogły zmieniać kolejność.

1. Pierwsza grupa imion nawołuje do walki, np. poprzez człony: „woj” I „broni”. Przykładami imion z tej grupy są Wojciech i Bronisław.
2. Druga kategoria ma zapewnić dziecku noszącemu dane imię sławę lub chwałę. Imiona z tej kategorii zawierają człony: „mir” lub „sław”. Popularne do dziś imiona to: Mirosław oraz Sławomir.
3. Trzecia grupa imion słowiańskich nawiązuje do kultu bogów. Zawiera ona człony: „bog” lub „trzeb" – ten ostatni tłumaczony jako „ofiara”. Znane imiona z trzeciej kategorii to: Bogdan i Bogumił, a mniej znane to Trzebiesław.
4. Czwarta kategoria imion słowiańskich nawiązuje do rodziny oraz domu. Słowiańskie imiona z tej grupy zawierają człony, takie jak: „dom” czy „dziad”. Ich przykłady to: Domagoj, czyli ten, kto uzdrawia rodzinę czy Miłodziad, czyli miłujący swojego dziada.
5. Ostatnia grupa imion słowiańskich oznacza stosunek do innych ludzi. Tego typu imię słowiańskie to, np. Gościrad oraz Radogost.

Podwójne imiona – skąd ten zwyczaj?

Zwyczaj nadawania dzieciom dwóch imion pochodzi z czasów wprowadzenia chrześcijaństwa na tereny słowiańskie. Zgodnie z ówczesnymi zasadami pierwsze imię miało być imieniem słowiańskim, a drugie – pochodzić od świętego. Początkowo omawiany zwyczaj dotyczył wyłącznie rządzących elit, jednak z upływem czasu objął wszystkie warstwy społeczne.

Czym jest kalendarz imion starosłowiańskich?

Poza znaczeniem danego imienia popularne było i jest inspirowanie się dniem narodzin dziecka. Kalendarz imion starosłowiańskich, które kiedyś w kalendarzach używane były zawiera przykłady imion starosłowiańskich podzielone na miesiące:

• styczeń, np.: Dobromir, Mieczysław, Światosław, Jarosław, Zdzisław;
• luty, np.: Mirosława, Dobrochna, Bogdana, Lubomił czy Tworzymir;
• marzec, np.: Rodosława, Kazimir, Ludosława, Bożenna, Bolesław;
• kwiecień, np.: Zbigniew, Radosław, Przemysław, Gościsław, Wojciech, Jerzy;
• maj, np.: Świętosława, Stanisław, Wisława, Bożesława, Cierpimir;
• czerwiec, np.: Dobromił, Bogumił, Długosław, Władysław;
• lipiec, np. Ojcomił, Prokop, Chwalimir, Bolesław, Mirosława, Lubomiła;
• sierpień, np.: Światosława, Chlebosław, Wawrzyniec, Jacław, Sobiesław, Świętosław;
• wrzesień, np.: Czcibóg, Domosława, Ziemiomysł, Myślisław;
• październik, np.: Bronisław, Ziemisław, Godzimir, Radzisław, Daromiła;
• listopad, np.: Chwalisław, Ludomir, Sędziwój, Zbisława, Miłowój;
• grudzień, np.: Jarogniew, Władysława, Tomisław, Gosław czy Bogumiła.

Popularne żeńskie imiona słowiańskie i ich znaczenie

Popularne słowiańskie imiona żeńskie, które wracają do łask, to m.in.:

• Bogumiła, czyli ta, dla której los/Bóg jest miły;
• Bogusława, czyli ta, która sławi los/Boga;
• Bronisława, czyli ta, która broni sławy;
• Czesława, czyli ta, która czci sławę;
• Dobromiła, czyli ta, która jest dobra i miła;
• Kazimiera, czyli ta, która nakazuje spokój;
• Lubomiła, czyli ta, która lubuje się w miłości i przyjemności;
• Lubomira, czyli ta, która zapewnia pokój;
• Mieczysława, czyli ta, która zdobywa sławę mieczem;
• Władysława, czyli sławna przez władanie.

Bardzo mała część imion żeńskich tego typu nie ma swoich męskich odpowiedników.

Popularne męskie imiona słowiańskie wraz ze znaczeniem

Znane imiona męskie, które są popularne w Polsce to, m.in.:

• Bogdan, czyli ten, który jest zesłany przez los/Boga;
• Bogusław, czyli ten, który sławi los/Boga;
• Bolesław, czyli ten, który przyniesie więcej sławy;
• Bożydar, czyli dar losu;
• Bronisław, czyli ten, który broni sławy;
• Ciechosław, czyli ten, który sławi radość;
• Czesław, czyli ten, który czci sławę;
• Dobrosław, czyli ten, który sławi dobro;
• Jaromir, czyli ten, który znalazł siłę w spokoju;
• Jarosław, czyli człowiek wielkiej sławy;
• Kazimierz, czyli ten, który nakazuje pokój;
• Ludomił, czyli ten, który jest ludziom miły;
• Lubomir, czyli ten, który lubi pokój;
• Mieczysław, czyli ten, który zdobył sławę mieczem;
• Mirosław, czyli sławiący pokój;
• Przybysław, czyli ten, który przynosi sławę;
• Radosław, czyli ten, który cieszy się sławą;
• Sławomir, czyli ten, który sławi pokój;
• Stanisław, czyli ten, który stanie się sławny;
• Witosław, czyli ten, który jest sławny w panowaniu;
• Władysław, czyli sławny przez władanie;
• Włodzimierz, czyli ten, którego władza przyniesie pokój;
• Wojciech, czyli ten, który cieszy się z wojowania;
• Zbigniew, czyli ten, który wyzbył się gniewu.