W szczególnym czasie ciąży kobieta powinna ostrożnie dobierać produkty, które umieszcza w diecie. Okazuje się, że spożywanie popularnych serów, w tym oscypków, które nie zostały poddane obróbce cieplnej, może być bardzo niebezpieczne dla rozwijającego się płodu. W niniejszym artykule omówiono przykłady niebezpiecznych produktów nabiałowych, które ciężarna powinna bezwzględnie wykluczyć ze swojej diety oraz przyczyny tego, dlaczego powinna ich unikać.
Oscypki w ciąży – czy można je jeść?
Jaka jest rola nabiału w żywieniu kobiety ciężarnej?
Organizmy przyszłej mamy i jej rozwijającego się dziecka są ze sobą połączone, dlatego tak ważne jest rozsądne dobieranie pożywienia oraz napojów, spożywanych przez ciężarną. Produkty, które przed ciążą nie stwarzały większego zagrożenia dla zdrowia, w ciąży okazują się potencjalnym źródłem niebezpiecznych bakterii mogących uszkodzić płód, a nawet doprowadzić do jego obumarcia. Niezwykle ważna jest więc wiedza o tym, co można, a czego nie powinno się jeść w trakcie ciąży.
Poza rodzajem i właściwym przechowywaniem produktów spożywczych, ciężarna musi także uważać na ilość spożywanych kalorii, ponieważ niekorzystne dla dziecka są zarówno za małe, jak i zbyt duże ilości pożywienia. Przykładowo, niewielki 30 g oscypek dostarcza 112 kcal, a 100 g tego specjału to już 372 dodatkowe kalorie!
Sery należą do kategorii nabiału, którego zadaniem jest dostarczanie cennego białka do organizmu. To właśnie białko jest jednym z najważniejszych składników diety ciężarnej. Jest ono niezbędne we wszystkich procesach życiowych: pozwala na budowę łożyska oraz płodu, bierze udział w tworzeniu enzymów, osocza i hemoglobiny.
Białko można podzielić na pełnowartościowe (pochodzenia zwierzęcego) i niepełnowartościowe (pochodzenia roślinnego). Kobiety w ciąży powinny spożywać mniej więcej o 33% białka więcej niż przed poczęciem dziecka. Warto, aby dostarczały je we właściwych proporcjach. 60% powinno stanowić białko odzwierzęce, które można znaleźć w drobiu, rybach, jajach oraz produktach przetwórstwa mlecznego. Pozostałe 40% białka kobieta może dostarczyć przez spożywanie roślin strączkowych oraz orzechów.
Białko jest źródłem wielu składników odżywczych, w tym:
- magnezu – potrzebnego do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, procesów termoregulacyjnych i mięśni;
- wapnia – niezbędnego do mineralizacji kości i zębów płodu oraz wzmacniania kośćca jego mamy;
- cynku – potrzebnego do licznych przemian metabolicznych oraz wydzielania hormonów;
- witaminy D – która sprzyja lepszej przyswajalności wapnia;
- witamin z grupy B (tiamina, niacyna, ryboflawina) – ważnych dla rozwoju układów krążenia oraz nerwowego.
Czy spożywanie serów w ciąży jest bezpieczne?
Spożywanie niektórych serów w ciąży jest wskazane ze względu na dostarczanie wymienionych w poprzednim akapicie substancji odżywczych, jednak trzeba szczególnie uważać na ich rodzaj, pochodzenie, sposób przechowywania oraz kaloryczność. Najlepiej spożywać sery na bazie mleka pasteryzowanego. Nie jest to trudne – większość produktów mlecznych dostępnych w sklepach to produkty z pasteryzowanego mleka, natomiast produkty z mleka niepasteryzowanego są rzadziej spotykane.
Kobieta w ciąży może spożywać w określonych ilościach:
- sery twarde żółte typu: gouda, edamski, ementaler;
- sery białe twarogowe, najlepiej półtłuste;
- sery mozzarella;
- jogurty naturalne i owocowe;
- kefiry;
- maślanki;
- zsiadłe mleko.
Sprawdź, jaką grupę krwi będzie miało Twoje dziecko
Sery w ciąży – tylko z pasteryzowanego mleka
Ciężarnej nie wolno natomiast przyjmować w żadnej postaci produktów wytworzonych na bazie niepasteryzowanego mleka, ponieważ mogą one być źródłem wyjątkowo niebezpiecznych bakterii, takich jak Listeria monocytogenes.
Mogą one znaleźć się w następujących produktach:
- świeżym niepasteryzowanym mleku;
- oscypkach;
- serach pleśniowych: brie i camembert;
- serach miękkich: feta czy ricotta;
- serach niebieskich: danish blue, gorgonzola czy roquaefort;
- nieodpowiednio przechowywanych potrawach.
Co, jeśli zjadłam oscypka w ciąży?
Oscypki są produkowane z mleka niepasteryzowanego, czyli niepoddanego zabijającej bakterie obróbce cieplnej i dlatego ich spożycie w ciąży jest niewskazane.
Jeśli kobiecie zdarzy się jeść oscypek w ciąży, powinna podjąć odpowiednie kroki. Po pierwsze, nie powinna wpadać w panikę, która może źle wpłynąć na nią oraz dziecko. W takim przypadku najlepiej skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę, który udzieli wyczerpujących informacji i w razie potrzeby skieruje kobietę na odpowiednie badania.
Ciąża a oscypek z grilla
Odpowiednia wysokotemperaturowa obróbka cieplna pozwala zabić większość niebezpiecznych dla zdrowia bakterii. Produkty poddane obróbce termicznej są więc bezpieczne także dla kobiet w ciąży. Należy pamiętać, że aby ciężarna mogła zjeść grillowany oscypek, musi on być naprawdę mocno przypieczony z obu stron oraz gorący w środku. Jednak pewne ryzyko istnieje, dlatego w ciąży poleca się unikać tego typu przekąsek.
Oscypek w ciąży a listerioza
Listerioza to niebezpieczna choroba wywołana przez bakterie Listeria monocytogenes, których źródłem są niektóre produkty odzwierzęce – m.in. sery wymienione wcześniej, w tym oscypki. U kobiet w ciąży obserwuje się obniżoną odporność na bakterie listerii, co przekłada się na blisko 20 razy większe ryzyko zarażenia w porównaniu do innych osób dorosłych! Z tego względu, dla bezpieczeństwa swojego dziecka, powinny one całkowicie zaprzestać spożywania produktów, które mogą zawierać wspomniane bakterie.
Bakterie odpowiedzialne za rozwój listeriozy w łożysku mają idealne warunki do intensywnego namnażania się. Konsekwencje dla płodu mogą być bardzo poważne. Listerioza może spowodować wewnątrzmaciczne obumarcie płodu, ciężką wrodzoną chorobę płodu, a także jego poronienie. Ratunkiem jest szybka reakcja i podanie ciężarnej penicyliny, która – jako jeden z nielicznych antybiotyków – jest bezpieczna dla kobiet w ciąży.
Objawy listeriozy przypominają grypę i są dosyć niepozorne, biorąc pod uwagę normalne dolegliwości, z jakimi zmaga się kobieta szczególnie w I trymestrze ciąży. Przyszła mama może odczuwać mocne zmęczenie i ból brzucha oraz zmagać się z problemami ze strony układu pokarmowego, czyli biegunką lub wymiotami. Bardzo ważna jest uważna obserwacja i kontakt z lekarzem, w razie pojawienia się powyższych objawów po zjedzeniu produktów z zakazanej listy.
Bibliografia
- Świątkowska, „1000 dni. Poradnik żywienia kobiet w ciąży”, Instytut Matki i Dziecka Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawa, s. 46-47, 62-63;
- Lesley, „Twoja ciąża tydzień po tygodniu. Czego możesz się spodziewać od poczęcia do porodu”, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020, s. 50, 413;
- Ostrowska (red.), „Dietetyka. Kompendium”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020, s. 31, 138, 143, 146-147, 151-152;
- Szczepańska, „Zasady żywienia kobiet w okresie ciąży”, Kwartalnik Pacjenta, dostęp online: https://www.zoztargowek.waw.pl/kwartalnik_strony/47/24-26.pdf;
- https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/jak-dbac-o-siebie-w-ciazy/antybiotyk-a-ciaza-czy-stosowanie-antybiotyku-przez-ciezarna-jest-bezpieczne;
- https://lupiko.pl/oscypek-w-ciazy;
- http://www.ilewazy.pl/oscypek.
Anna Gilewska
Kosmetolog
Licencjonowany kosmetolog (temat pracy dyplomowej: „Pielęgnacja skóry dotkniętej trądzikiem pospolitym w gabinecie kosmetologa oparta o wybrane metody aparaturowe”) i magister administracji na specjalizacji zarządzania ochroną zdrowia (temat pracy magisterskiej: „Prawne i organizacyjne uwarunkowania wykonywania zabiegów kosmetycznych”). Propagatorka zdrowego trybu życia oraz kosmetyków naturalnych. Poszerza swoją wiedzę na kongresach i targach branżowych. Interesuje się psychologią i medycyną komplementarną.
Komentarze i opinie (0)