Każda ciężarna powinna regularnie wykonywać badanie moczu. Wiele o stanie zdrowia mówi już sama jego barwa. Kobiety często są zaniepokojone intensywnie żółtym czy czerwonym kolorem moczu w ciąży. Niepokój wzbudza też jego intensywny zapach. Mocz w ciąży – jak wygląda prawidłowy? Kiedy świadczy o chorobie (zakażeniu układu moczowego, zapaleniu nerek lub chłonkomoczu)?
Kolor moczu w ciąży – jak wygląda prawidłowy, kiedy świadczy o chorobie?
- Mocz w ciąży – jaki jest prawidłowy kolor moczu w ciąży?
- Ciemny mocz w ciąży – zakażenie układu moczowego (ZUM)?
- Zapach moczu w ciąży a infekcje układu moczowego
- Czerwony mocz w ciąży – kolka nerkowa i zapalenie nerek
- Pomarańczowy i bardzo żółty mocz w ciąży – odwodnienie czy chora wątroba?
- Biały mocz w ciąży – objaw ropomoczu i chylurii (chłonkomoczu)
- Niebieski lub zielony mocz w ciąży a zakażenie pałeczką ropy błękitnej
Mocz w ciąży – jaki jest prawidłowy kolor moczu w ciąży?
Prawidłowy mocz w ciąży ma taki sam wygląd, jak u każdego zdrowego człowieka. Powinien zatem przyjmować barwę od jasnożółtej do słomkowej. Ponadto powinien być przejrzysty, o typowym zapachu.
W badaniu moczu w ciąży nie powinno stwierdzać się obecności białka i glukozy, a także bakterii. Dopuszczalna jest niewielka ilość nabłonków, do 3 erytrocytów w polu widzenia oraz do 5 leukocytów w polu widzenia.
Czy kolor moczu zmienia się w ciąży? Na pewno na podstawie koloru moczu nie można rozpoznać ciąży, podobnie jak nie ma żadnej zależności: kolor moczu a płeć dziecka.
Fizjologicznie kolor moczu w pierwszych tygodniach ciąży i w okresach późniejszych może być nieco ciemniejszy. Wynika to z mniejszej diurezy i zatrzymania płynów w organizmie. Wtedy jednak mocz nie jest mętny, pienisty, podbarwiony krwią.
Ciemnożółty mocz w ciąży bez zmian stwierdzonych w wynikach badań m
Przeczytaj też: Konflikt serologiczny w ciąży – co to jest?
Ciemny mocz w ciąży – zakażenie układu moczowego (ZUM)?
Ciemniejszy mocz w ciąży może być spowodowany wpływem wielu czynników. Poza spożywaniem przez ciężarną małych ilości płynów i odwodnieniem czy ciemnożółty bursztynowy mocz w ciąży może towarzyszyć infekcjom dróg moczowo-płciowych. Zakażenia układu moczowego (ZUM) są dość często diagnozowane w ciąży. Ich przebieg może być bezobjawowy, dlatego dla rozpoznania ZUM w ciąży kluczowe są wyniki badania ogólnego moczu w oraz posiew moczu.
Ciemna barwa moczu w ciąży w przebiegu infekcji bakteryjnych cewki czy pęcherza moczowego może wynikać z obecności w moczu takich licznych elementów osadu moczu jak: nabłonki płaskie w moczu, leukocyty w moczu w ciąży, bakterie w moczu w ciąży oraz erytrocyty w moczu w ciąży.
Zobacz również: Białko w moczu w ciąży – co oznacza?
Zapach moczu w ciąży a infekcje układu moczowego
Często infekcji bakteryjnej towarzyszy pieniący się mocz oraz nietypowy, intensywny zapach moczu w ciąży. Każda infekcja bakteryjna powinna być potwierdzona wykonaniem posiewu moczu w ciąży i leczona.
Nawet zakażenia bezobjawowe wymagają wdrożenia antybiotykoterapii i wykonania po jej zakończeniu kontrolnego posiewu moczu w ciąży.
Zobacz też: Jak leczyć zapalenie pęcherza w ciąży?
Czerwony mocz w ciąży – kolka nerkowa i zapalenie nerek
W przypadku obecności krwi w moczu może być podbarwiony nawet na kolor ciemnobrunatny, choć możliwa jest także barwa intensywnie czerwona lub różowy mocz w ciąży różowy – o kolorze popłuczyn mięsnych.
Czerwony mocz w ciąży może także towarzyszyć kolce nerkowej czy kłębuszkowemu zapaleniu nerek. Może wynikać z obecności w moczu erytrocytów bądź samej hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika krwi uwolnionego po rozpadzie krwinek czerwonych. Krew w moczu w ciąży wymaga jak najszybszej diagnostyki.
Pomarańczowy i bardzo żółty mocz w ciąży – odwodnienie czy chora wątroba?
Pomarańczowa czy mocno żółta barwa moczu w ciąży może wynikać z silnego odwodnienia organizmu oraz zmniejszenia objętości moczu z jednoczesnym wzrostem jego gęstości. Niekiedy pomarańczowy mocz jest skutkiem spożywania dużych ilości warzyw i owoców obfitujących w beta karoten, takich jak marchew. Poważniejszą przyczyną wystąpienia pomarańczowego moczu w ciąży jest obecność w nim barwników żółciowych w przebiegu chorób wątroby i dróg żółciowych.
Jeśli przyczyną barwy moczu na pomarańczową jest hiperbilirubinemia, czyli podwyższona bilirubina, wtedy dodatkowo zauważyć można zażółcenie skóry w ciąży. Konieczne jest oznaczenie poziomu bilirubiny we krwi.
Biały mocz w ciąży – objaw ropomoczu i chylurii (chłonkomoczu)
Biała czy mleczna barwa moczu spowodowana jest najczęściej przez ropomocz w ciąży, czyli obecność dużych ilości leukocytów, niekiedy z obecnymi pasmami śluzu czy nabłonkami.
Rzadszą przyczyną białego moczu w ciąży jest chłonkomocz (chyluria), czyli obecność w moczu limfy z licznymi kropelkami tłuszczu. Jest to zjawisko mogące występować fizjologicznie w ciąży, gdy powiększająca się macica uciska na naczynia limfatyczne. Inne przyczyny chylurii w ciąży to: infekcje pasożytnicze, nowotwory czy zespół nerczycowy.
Niebieski lub zielony mocz w ciąży a zakażenie pałeczką ropy błękitnej
Niebieski czy zielony nietypowy kolor moczu w ciąży wynika najczęściej z zażywania witamin z grupy B czy antybiotyków.
Poważną przyczyną niebiesko-zielonego moczu w ciąży jest infekcja układu moczowego bakterią Pseudomonas aeruginosa, czyli pałeczką ropy błękitnej.
Bibliografia
- Położnictwo. Ciąża prawidłowa i powikłana. Steven G. Gabbe, Jennifer R. Niebyl, Joe Simpson, Przemysław Oszukowski, Joe Leigh Simpson. Red. wydania polskiego: Przemysław Oszukowski, Romuald Dębski. Rok wydania: 2014.
- L. Regan, Twoja ciąża tydzień po tygodniu. Czego możesz się spodziewać od poczęcia do porodu. Wyd. Esteri 2020.
- A. Bienert, G. Iwanowicz-Palus, Edukacja przedporodowa. Seria: biblioteka położnej, 2020.

Justyna Mazur
Analityk medyczny
Absolwentka Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej Collegium Medicum na UJ w Krakowie. Kontynuuje edukację, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach z zakresu diagnostyki laboratoryjnej. Kilkuletnie doświadczenie zawodowe zapewniła jej znajomość realnych wątpliwości i obaw pacjentów związanych z wykonaniem, a także interpretacją badań laboratoryjnych.
Komentarze i opinie (0)