Kołatanie serca w ciąży – co oznacza mocne bicie serca w czasie ciąży?

Skąd mocne bicie serca w I, II i III trymestrze ciąży?

Podczas ciąży w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian, dotyczą one między innymi układu krążenia, w tym serca. W pierwszym okresie po zapłodnieniu zwiększona ilość progesteronu powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i związany z tym spadek ciśnienia tętniczego. Stąd szybkie bicie serca na początku ciąży. Z czasem zwiększone zatrzymywanie wody sprawi, że ciśnienie krwi wróci do normy, a razem z nim czynność serca.

Innym czynnikiem wpływającym na wrażenie kołatania serca w ciąży są dodatkowe kilogramy. Rozkładają się one na: masę dziecka, większą ilość krążącej krwi i wodę obecną w narastających z biegiem ciąży obrzękach (te nie występują zawsze). Wtedy serce musi przepompować w ciągu minuty więcej krwi i pracować silniej, aby zaopatrzyć w tlen dodatkowo łożysko (dziecko) i większą macicę. Za kołatanie serca i uderzenia gorąca może odpowiadać również zwiększony podstawowy metabolizm.

Pod koniec II trymestru serce pracuje o 30–50 proc. intensywniej niż przed ciążą, a nawet jeszcze silniej, jeżeli kobieta jest w ciąży mnogiej, bardzo przytyła, czy podejmuje większy wysiłek fizyczny. Pacjentki opisują wtedy, że odczuwają mocne bicie serca.

Inne przyczyny kołatania serca w czasie ciąży

Nie zawsze bardziej intensywna praca serca wiąże się z naturalnymi zmianami, jakie zachodzą w organizmie ciężarnej. Do innych powodów tego, że zwiększa się częstość rytmu serca u ciężarnych, należą:

• zwiększone napięcie emocjonalne – może powodować m.in. kołatanie serca w nocy. Objawy wywołane stresem mogą przypominać groźne choroby i dostarczać nowych powodów do zmartwień;
• niedokrwistość, przemęczenie;
• zaburzenia hormonalne np. nadczynność tarczycy;
• ujawnianie się wrodzonych wad serca lub nasilenie objawów sercowych u pacjentek, którym jeszcze przed ciążą rozpoznano choroby kardiologiczne;
• zaburzenia rytmu serca – arytmie serca w ciąży występują sporadycznie, są to najczęściej niegroźne dodatkowe skurcze serca, sprzyjają im zaburzenia elektrolitowe i odwodnienie.

Częste kołatanie serca w czasie ciąży powinno zgłosić nas do wizyty u lekarza, zwłaszcza jeśli towarzyszy im: duszność, uderzenia gorąca, zlewne poty, ból w klatce piersiowej, gorączka, drętwienie lewego barku lub inne niepokojące symptomy. Natychmiastową pomoc powinny wezwać pacjentki kardiologiczne.

Co oznacza ból w klatce piersiowej w ciąży?

Kobiety skarżące się na kołatanie serca i ból w mostku muszą koniecznie zostać zbadane przez lekarza. Nie każdy ból w klatce oznacza chorobę serca, do jego przyczyn mogą należeć też: zgaga (refluks żołądkowo-przełykowy), zapalenie płuc, a w ostatnich miesiącach „kopnięcia” dziecka.

Z przyczyn kardiologicznych bólu i kołatania w klatce piersiowej wyróżnia się: wady zastawkowe, kardiomiopatię połogową i zawał. Do jednej z częstszych wad zastawkowych należy wypadanie płatka zastawki mitralnej. Jest to niegroźna choroba, która jednak wymaga zdiagnozowania i obserwacji. Kardiomiopatia połogowa polega na zbytnim „rozciągnięciu się” mięśnia sercowego, co powoduje, że serce słabiej „pompuje krew”. Występuje sporadycznie w III trymestrze ciąży i do 5 miesiąca po porodzie. Do jej objawów należą bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca i duszności, choć spotyka się też przebieg skąpoobjawowy.

Zawał serca zdarza się raczej u ciężarnych z rozwiniętą miażdżycą, czyli nieco starszych, palaczek tytoniu z wysokim cholesterolem czy cukrzycą. W każdym razie ból w klatce piersiowej, który nie przemija po minucie, wymaga pogłębienia diagnostyki o pomiar ciśnienia tętniczego, EKG, badania laboratoryjne, badanie ECHO serca, a w przypadku jego kołatania również Holter EKG dla wykrycia ewentualnej arytmii.

Wysoki puls, duszności i zmęczenie – czy to normalne u ciężarnej?

Duszność jest subiektywnym uczuciem, można powiedzieć, że wydaje nam się, że brakuje nam powietrza, choć widzimy, że nie ma ku temu podstaw. Tak się właśnie dzieje w II trymestrze ciąży. Krążący we krwi w zwiększonej ilość progesteron stymuluje ośrodek oddechowy w mózgu, a ten z kolei pobudza częstość i głębokość oddechu ciężarnej. W III trymestrze pojawia się ucisk powiększonej macicy na przeponę, co utrudnia wzięcie głębokiego wdechu i zmusza kobietę do oddychania szybciej mniejszymi objętościami.

Uczucie duszności uważane jest za jeden z silniejszych stresorów, co przyczynia się do przyspieszenia akcji serca i wrażenia jego kołatania. Zmęczenie w ciąży może wynikać właśnie z duszności, wtedy każdy dodatkowy wysiłek wiąże się z przyśpieszeniem oddechów i tętna. Niskie ciśnienie na początku ciąży sprawia, że kobiety czują się osłabione, senne, a nawet zdarzają im się zasłabnięcia. Z biegiem czasu dziecko rośnie, a same ciężarne przybierają na wadze od 7 do kilkunastu kilogramów, przez co coraz trudniej jest im radzić sobie ze zwiększającym się ciężarem.

Postępowaniem z wyboru jest organizacja dnia uwzględniająca naprzemienny czas na pracę i odpoczynek. U kobiet w zaawansowanej ciąży z miernymi dusznościami w nocy i wysokim tętnem poleca się wypoczynek w pozycji półsiedzącej z niewielkim obrotem tułowia na lewy bok, by macica nie uciskała na naczynia krwionośne i przeponę. Jeżeli jednak niepokojące objawy nie ustępują w spoczynku, konieczna jest wizyta u lekarza.