Co na przeziębienie w ciąży?

Jak rozpoznać przeziębienie w ciąży? Jakie są objawy przeziębienia?

Mianem przeziębienia określamy najczęściej infekcję wirusową, która atakuje górne drogi oddechowe, powodując wystąpienie objawów, takich jak np.:

• kaszel,
• katar i zatkany nos,
• ból gardła,
• powiększenie migdałków,
• ból głowy,
• pogorszenie samopoczucia,
• zmęczenie i osłabienie,
• podwyższona temperatura ciała – stan podgorączkowy,
• osłabienie apetytu.

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, a na infekcje wirusowe jesteśmy najbardziej podatni w okresie jesienno-zimowym, kiedy nasza odporność jest nieco osłabiona i wówczas łatwiej „złapać coś”, przebywając w dużych skupiskach ludzi.

Jak leczyć przeziębienie w ciąży?

Przeziębienie w ciąży rozpoznaje się na podstawie wymienionych wyżej objawów, które są charakterystyczne dla sezonowej infekcji wirusowej. Nie wykonuje się żadnych testów na obecność wirusa (chyba że podejrzewamy zakażenie koronawirusem) ani badań laboratoryjnych. Jeśli objawy przeziębienia są łagodne i nie przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu, przyszła mama może wyeliminować je za pomocą domowych metod lub leków wykupionych z polecenia farmaceuty, którego należy poinformować o ciąży – w przypadku, gdy nie jest ona jeszcze widoczna.

Jaki jest wpływ przeziębienia na przebieg ciąży?

W zdecydowanej większości przypadków sezonowa infekcja wirusowa u kobiety ciężarnej nie stanowi zagrożenia dla dziecka. Nie oznacza to jednak, że przyszła mama nie powinna zwracać uwagi na swój stan zdrowia. Ważne są: odpoczynek, odpowiednie nawodnienie organizmu i prawidłowo zbilansowana dieta.

Przeziębiona kobieta powinna monitorować przebieg infekcji i skorzystać z pomocy lekarza, gdy tylko objawy choroby zaczną się nasilać. Niedopuszczalne jest przyjmowanie środków farmaceutycznych na własną rękę, bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Dlaczego? Substancje czynne zawarte w lekach mogą przenikać przez łożysko i negatywnie wpłynąć na rozwijający się płód.

Przeziębienie na początku ciąży i w 9. miesiącu – czy szkodzi dziecku?

Przeziębienie to rodzaj infekcji wirusowej, której towarzyszy najczęściej ogólne osłabienie oraz ból gardła, katar i kaszel w połączeniu z podwyższoną temperaturą. Nieleczone może się przerodzić w infekcję bakteryjną, której kuracja wiąże się z koniecznością włączenia antybiotyków.

Zaostrzenia te obowiązują zwłaszcza wtedy, jeśli mamy przeziębienie w pierwszym trymestrze ciąży, gdy płód dopiero kształtuje się w łonie matki. Nieleczone lub źle leczone przeziębienie we wczesnej ciąży w najgorszym przypadku może skutkować poronieniem. Największe zagrożenie dla rozwijającego się płodu niesie wysoka gorączka, która stwarza ryzyko powstania wad rozwojowych czy wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. Przeziębienie w trzecim trymestrze ciąży nie jest już tak groźne jak na jej początku.

Podobnie przeziębienie pod koniec ciąży. Skutkiem infekcji bywa wówczas zmiana objętości płynu owodniowego. Przeziębienie w 9. miesiącu ciąży może wywołać również obrzęk łożyska, powiększenie wątroby lub nieznaczne powiększenie przestrzeni płynowych w mózgu przy zachowaniu prawidłowego ciśnienia wewnątrzczaszkowego.

Jakie są sposoby na przeziębienie w ciąży i jak walczyć z jego objawami, aby było to bezpieczne? Czym leczyć przeziębienie w ciąży? Czy można zażywać niesteroidowe leki przeciwzapalne?

Jakie leki na przeziębienie może bezpiecznie przyjąć kobieta w ciąży?

Wybór leków na przeziębienie jest bardzo duży. Środki te najczęściej dostępne są bez recepty i można je z łatwością kupić nie tylko w aptece, ale też w sklepach spożywczych, na stacjach benzynowych czy też w drogeriach.

Paracetamol – lek bezpieczny dla matki i dziecka

Podstawowym środkiem farmaceutycznym do leczenia infekcji wirusowych u przyszłych mam jest paracetamol. Jest to lek skuteczny w walce z objawami przeziębienia, a zarazem bezpieczny dla płodu.

Paracetamol pomaga w łagodzeniu objawów, takich jak: ból głowy, gardła oraz ból mięśni i stawów, a także obniża gorączkę. A jakich leków przeciwbólowych powinna unikać przyszła mama?

• niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. popularnego ibuprofenu),
• kwasu acetylosalicylowego (czyli aspiryny),
• opioidów (np. kodeina).

Jeśli chodzi o antybiotyki, to stosuje się je wtedy, kiedy tradycyjne leki nie są w stanie poradzić sobie z objawami przeziębienia w ciąży. Przyszłym mamom podaje się wówczas antybiotyki z grupy penicylin lub cefalosporyn. Warto zaznaczyć, że pomagają one w przypadku infekcji bakteryjnej, a nie wirusowej.

Nieleczone przeziębienie w ciąży. Jakie mogą być tego konsekwencje?

Brak leczenia przeziębienia w ciąży może prowadzić do poważniejszych powikłań zdrowotnych u matki, takich jak np.:

• zapalenie oskrzeli,
• zapalenie płuc,
• zapalenie zatok,
• zapalenie krtani,
• zapalenie ucha środkowego.

Dlatego tak ważne jest to, by przyszła mama od razu reagowała, gdy zaobserwuje u siebie niepokojące objawy infekcji. Jak już wcześniej wspomniano, poważny stan zapalny w organizmie, któremu towarzyszy wysoka gorączka, jest groźny dla dziecka – zwłaszcza w I. trymestrze ciąży. W skrajnych przypadkach może dojść do obumarcia płodu lub poronienia.

Domowe sposoby na przeziębienie w ciąży. Naturalne składniki o działaniu przeciwzapalnym

Łagodne objawy przeziębienia w ciąży szybko znikają przy zastosowaniu naturalnych metod leczenia. Za szczególnie skuteczne rozwiązania uważa się:

• picie herbaty z miodem, imbirem i cytryną;
• picie domowego syropu z cebuli, malin lub czarnego bzu;
• dodawanie surowego czosnku do potraw;
• spożywanie owoców i warzyw bogatych w witaminę C (doskonałym źródłem tej witaminy są: papryka, pietruszka, brukselka);
• spożywanie kefirów i kiszonek (zawierają probiotyki);
• ciepłe okłady na czoło w celu złagodzenia kataru i niedrożności nosa;
• inhalacje z soli fizjologicznej na katar;
• płukanie gardła naparem z rumianku lub wodą z solą morską (do płukania gardła kobiety w ciąży nie mogą stosować szałwii).

Jak już wspomniano wcześniej, ważne są także: odpoczynek, zdrowa dieta i picie dużej ilości płynów. Warto też zadbać o regularne wietrzenie mieszkania.

Sposoby na kaszel w ciąży

Kaszel może być spowodowany spływającą do gardła wydzieliną albo infekcją oskrzeli – to potrafi ocenić tylko lekarz, który stwierdzi też, czy jest to kaszel suchy, na który pomogą leki przeciwkaszlowe, czy kaszel mokry, który powstrzymają środki wykrztuśne.

Co warto stosować na kaszel suchy i mokry w ciąży?

• Na suchy kaszel w ciąży pomoże napar z prawoślazu i lukrecji (pij go 3 razy dziennie). Prawoślaz zawiera substancje śluzowe, które tworzą osłaniającą gardło wyściółkę. Lukrecja ma działanie przeciwzapalne oraz wykrztuśne.
• Na mokry kaszel w ciąży warto stosować inhalacje z rumianku lub wody z solą. Taki zabieg rozrzedzi wydzielinę, nawilży drogi oddechowe oraz ułatwi odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.

W razie konieczności w II. i III. trymestrze ciąży dopuszcza się podawanie środków zawierających cytrynian butamiratu.

Syropów na kaszel w ciąży hamujących odruch kaszlu i zawierających kodeinę, gwajakol oraz dekstrometrofan należy unikać. Mogą powodować uszkodzenia płodu, zwłaszcza gdy są stosowane w I. trymestrze ciąży. Należy wystrzegać się też syropów zawierających kwas acetylosalicylowy i ibuprofen. Niektóre substancje mogą bowiem powodować powikłania sercowe u dziecka lub wywoływać reakcje alergiczne.

Kiedy do lekarza? Jak najszybciej. Uporczywy kaszel w ciąży może spowodować nawet przedwczesne skurcze macicy i poród. Poinformuj lekarza, że jesteś w ciąży. Jeśli zaleci ci przyjmowanie antybiotyku, koniecznie zastosuj się do jego wskazań.

Co na katar w ciąży?

Katar w ciąży jest bardzo uciążliwy. Uniemożliwia swobodne oddychanie, powoduje podrażnienie i ból gardła. Zlekceważony może stać się przyczyną poważniejszych infekcji. Są to: zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc lub zapalenie zatok.

Co pomoże na katar w ciąży?

• Dobrym sposobem na zatkany nos w ciąży są inhalacje z wody z dodatkiem soli kuchennej, soli fizjologicznej lub kropli żołądkowych, naparu z mięty, rumianku albo lawendy. Mieszaninę lub wywar należy wlać do niedużej miski, nachylić się nad nią, przykryć głowę ręcznikiem i oddychać przez kilka minut – na zmianę nosem i ustami.
• Na katar w ciąży pomoże sól fizjologiczna albo roztwór wody morskiej zakraplane do nosa. Rozrzedzą wydzielinę i ułatwią jej wydmuchiwanie. Sole morskie są w pełni bezpieczne dla ciężarnych. Dostępne są też w dozownikach (sprayu) do nosa. Skórę wokół nosa warto smarować tłustym kremem albo wazeliną – zapobiegną podrażnieniu skóry spowodowanym przez pocieranie chusteczką.
• W leczeniu kataru w ciąży można wykorzystać także czosnek i cebulę. Zawierają fitoncydy, czyli substancje bakteriobójcze działające podobnie do antybiotyków.
• Nieżyt nosa w ciąży złagodzą także inhalacje z olejków eterycznych, np. eukaliptusowego. Na katar stosować możemy też witaminę C albo maść z majerankiem.

W ciąży nie powinno się przyjmować leków z pseudoefedryną (często będącą składnikiem niesteroidowych leków przeciwzapalnych), chyba że przepisze je lekarz.

Kiedy do lekarza? Jeśli oprócz kataru pojawi się gorączka lub kaszel albo wydzielina z nosa zmieni kolor z przezroczystej na żółtą lub zieloną.

Ból gardła – co na gardło w ciąży?

Ból gardła w ciąży może być objawem wysuszenia śluzówki gardła, wirusowego zapalenia gardła lub anginy (wówczas obserwuje się biały nalot na migdałkach).

W domowym leczeniu bólu gardła w ciąży można stosować:

• płukanie bolącego gardła naparami z siemienia lnianego, rumianku, wody z solą, wody z sodą oczyszczoną;
• spraye na ból gardła działające przeciwzapalnie i lekko przeciwbólowo oraz środki do ssania w dawkach zalecanych na opakowaniu, oprócz tych, na których jest ostrzeżenie przed stosowaniem w czasie ciąży;
• syrop z cebuli (2 cebule posiekaj, wymieszaj z 2 łyżkami cukru i odstaw na godzinę, aż cebula puści sok; pij po łyżce kilka razy dziennie);
• mleko z masłem i miodem.

Tabletki na gardło w ciąży nie powinny być stosowane, jeśli w składzie zawierają środek przeciwbólowy, którego nie należy stosować w ciąży bez nadzoru lekarza.

Kiedy do lekarza? Gdy ból gardła się przedłuża. Lekarz może przepisać antybiotyk na gardło działający miejscowo (wziewny aerozol), nieprzenikający do krwi i bezpieczny dla malucha.

Jak zbić gorączkę w ciąży?

Podwyższona temperatura ciała to sygnał, że twój organizm walczy z infekcją.

• Stan podgorączkowy w ciąży jest najmniej groźny (do 38ºC). Zazwyczaj wystarcza wypoczynek i rozgrzewająca herbata z miodem i kilkoma kroplami cytryny. Naturalnym lekiem na gorączkę w ciąży jest natomiast napar z lipy. Należy pamiętać, że sok z malin w ciąży nie jest zalecany, ponieważ wzmaga on działanie skurczów macicy. Trzeba wygrzewać się w łóżku, pamiętając o regularnej zmianie piżamy.
• Jeżeli temperatura w ciąży jest wysoka (powyżej 38ºC) można sięgnąć po paracetamol (w ciąży w dawce do 250 mg na dobę). Można stosować go maksymalnie 3 dni.

Należy w tym miejscu znów przypomnieć, że ibuprofen w ciąży jest przeciwwskazany, ponieważ może one powodować zmiany w układzie krążenia u dziecka. W I trymestrze ciąży zabronione są preparaty z kwasem acetylosalicylowym, zwłaszcza w dużych dawkach. Mogą bowiem powodować wady rozwojowe płodu.

Kiedy do lekarza? Gdy gorączka w ciąży będzie się utrzymywać dłużej niż 3 dni. Być może zaistnieje konieczność przyjmowania antybiotyków.

Przeziębienie objawem ciąży?

Traktowanie przeziębienia jako objawu ciąży wiąże się z występowaniem tzw. kataru hormonalnego.

Wahania te pośrednio wpływają na aktywność układu cholinergicznego, co przekłada się na zwiększoną aktywność śluzówki nosa. Katar jest obfity i dokuczliwy, a stosowanie preparatów o działaniu antyalergicznym czy przeciwzapalnym nie przynosi widocznej poprawy.

Ciążowy nieżyt nosa uznaje się za zjawisko fizjologiczne i niewymagające leczenia. Terapia jest potrzebna wówczas, gdy katarowi zaczynają towarzyszyć inne objawy – wskazujące na infekcyjne podłoże dolegliwości (gorączka, ból głowy, gardła, kaszel). Objawy kataru ciążowego mijają zazwyczaj po porodzie, kiedy poziom hormonów zaczyna wracać do normy.

Profilaktyka przeziębienia u kobiet w ciąży. O czym warto pamiętać?

Profilaktyka przeziębienia w ciąży opiera się na kilku prostych zasadach. Należy często myć ręce wodą z mydłem. Zawsze po powrocie do domu i kontakcie z powierzchniami, które są nośnikami chorobotwórczych patogenów (np. klamki czy poręcze w autobusach). W okresie wzmożonej zachorowalności (sezon jesienno-zimowy, wczesna wiosna) warto unikać dużych skupisk ludzi, aby zminimalizować ryzyko infekcji.

Wszytko to pomoże przyszłej mamie uniknąć infekcji wirusowej lub przejść ją w łagodniejszy sposób.

konsultacja: prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta, ginekolog, położnik, endokrynolog, kier. Kat. Zdrowia Kobiety Wydz. Opieki Zdrowotnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego; mgr Ewa Żuchowska, farmaceuta