Ibuprofen w ciąży – jak działa, czy można, czy jest bezpieczny, jakie mogą być skutki?

Jakie leki przeciwbólowe można brać w ciąży?

Na większości środków przeciwbólowych widnieje informacja, iż są to tabletki przeciwbólowe przeciwwskazane w ciąży. Czasem sugeruje się, iż kobiety w trakcie ciąży lub karmiące piersią przez zastosowaniem leku powinny skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Właściwie jedynym lekiem przeciwbólowym bezpiecznym do stosowania w ciąży jest paracetamol. Należy jednak pamiętać, że również stosowanie paracetamolu w ciąży obarczone jest pewnymi ograniczeniami.

Przede wszystkim nie powinno przekraczać się dziennej dobowej maksymalnej dawki paracetamolu, która zwykle wynosi cztery gramy (przeważnie odpowiada to ośmiu tabletkom). Powinno się zachować ostrożność, ponieważ dobowa dawka maksymalna paracetamolu w ciąży może być niższa. Poza tym nie powinno się przyjmować tabletek przeciwbólowych w ciąży w sposób przewlekły, a jeśli dolegliwości przedłużają się powyżej kilku dni, należy zasięgnąć porady specjalisty.

Leki w ciąży – kiedy zgłosić się po nie do lekarza?

W przypadku łagodnych lub miernie nasilonych dolegliwości bólowych u kobiety w ciąży, kiedy terapia środkami przeciwbólowymi trwa względnie krótko i leki takie jak paracetamol skutecznie łagodzą dolegliwości bólowe, niekoniecznie trzeba iść do lekarza.

Zaniepokoić powinien jednak każdy ból o wysokim natężeniu albo nie ustępujący po zastosowaniu środków przeciwbólowych w ciąży.

W każdym przypadku, kiedy ból wywołany jest poważniejszą chorobą, potrzebna jest wizyta u lekarza, który zaleci środki przeciwbólowe bezpieczne do stosowania w ciąży, a także, jeśli zaistnieje taka potrzeba, przepisze leki działające przyczynowo wobec czynnika wywołującego chorobę. Na przykład w sytuacji, kiedy ból wywołany jest schorzeniem o etiologii bakteryjnej infekującej tkanki, pomocne może być zastosowanie oprócz środków przeciwbólowych, także antybiotyku w ciąży.

Należy pamiętać, że żadnych leków wydawanych z przypisu lekarza (zwłaszcza tych przepisanych jeszcze przed ciążą), w tym również antybiotyków, nie wolno przyjmować bez uprzedniej konsultacji. Jest to ważne, ponieważ wiele substancji bezpiecznych w stosowaniu u większości pacjentów może być przeciwwskazanych do zażywania przez kobiety ciężarne ze względu na ryzyko rozwoju groźnych powikłań zarówno u pacjentki, jak i u rozwijającego się w macicy płodu.

Ponieważ istnieje mnóstwo trudności dotyczących przeprowadzania badań dotyczących stosowania leków w ciąży, w tym również środków przeciwbólowych), wiele substancji nie zostało dokładnie przebadanych na tej grupie pacjentów. Chociaż niektóre tabletki przeciwbólowe zostały dopuszczone do stosowania w ciąży pomimo braku stosowanych eksperymentów na dużej grupie pacjentek, należy ściśle przestrzegać wskazań i jakiekolwiek leki w ciąży zażywać tylko pod warunkiem istnienia uzasadnionej potrzeby, najlepiej po uprzedniej konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

Ibuprofen – bezpieczny niesteroidowy lek przeciwzapalny w ciąży?

Ibuprofen jest popularnym, niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ), powszechnie stosowanym przy gorączce oraz do uśmierzania bólu o niewielkim i średnim nasileniu. To jeden z podstawowych środków zażywanych między innymi w przypadku bólu głowy, mięśni, zatok lub typowych objawów przeziębienia czy grypy. Czy równie łatwo i często można po niego sięgać, będąc w ciąży?

Stosowanie leków w ciąży od zawsze budziło wiele wątpliwości i wywoływało kontrowersje. Amerykańska Agencja Żywności i Leków podzieliła więc środki farmakologiczne na pięć kategorii (A, B, C, D, X) – w zależności od ich potencjalnego, negatywnego wpływu na dziecko w łonie matki. Ibuprofen, przyjmowany w czasie ciąży, został zakwalifikowany do grupy bezpieczeństwa B. Oznacza to, że testy przeprowadzone na zwierzętach nie wykazały jego szkodliwości, ale testy z udziałem ludzkiej grupy kontrolnej nie zostały wykonane.

To też może Cię zainteresować: Lęk przed ciążą – czy to normalne?

Ibuprofen – działanie i dawkowanie

Ibuprofen jest pochodną kwasu propionowego, hamującą działanie cyklooksygenazy – enzymu odpowiedzialnego za syntezę prostaglandyn, które z kolei warunkują odczuwanie bólu, miejscowe stany zapalne oraz obrzęk.

Działanie tego leku przeciwbólowego rozpoczyna się po około 30 minutach od zażycia substancji i trwa mniej więcej 8 godzin. Lek ten nie kumuluje się w organizmie, a większość metabolitów jest wydalana z moczem.

Zazwyczaj za ilość bezpieczną tego leku przyjmuje się dawkę do 1200 mg na dobę w przypadku osób dorosłych (dopuszczalne dobowe porcje leku dla dzieci są znacznie mniejsze). Przedawkowanie ibuprofenu oznacza przyjęcie dawki większej niż 1200 mg w ciągu jednej doby i wymaga interwencji lekarskiej.

Przeczytaj też: Czosnek w ciąży – czy można go jeść?

Ibuprofen a ciąża – w którym trymestrze można stosować?

Szkodliwość ibuprofenu w ciąży należy rozpatrywać w kontekście konkretnego jej trymestru.

• I trymestr – ibuprofen w pierwszych tygodniach ciąży uznawany jest za lek, który stosuje się jedynie w przypadku wyższej konieczności, ponieważ podejrzewa się go o utrudnianie implantacji zarodka i w efekcie także o wywoływanie wczesnych poronień. Badania wykonane na kanadyjskim uniwersytecie, wśród dużej grupy kobiet wykazały, że poronienie po ibuprofenie, jak również po pozostałych lekach z grupy NLZP przyjmowanych nieświadomie w początkowych tygodniach ciąży, zdarzało się 2,5 raza częściej.

• II trymestr – to najbezpieczniejszy czas na zastosowanie ibuprofenu w przypadku wystąpienia u ciężarnej gorączki i/lub bólu. Okresowe przyjęcie niewielkiej dawki ibuprofenu (600 mg na dobę) w tym czasie nie ma udowodnionego, negatywnego wpływu na rozwijający się płód.

• III trymestr – końcówka ciąży to ten okres, w którym działanie ibuprofenu zostało oznaczone kategorią D, czyli ma on udowodniony, szkodliwy wpływ na rozwijające się dziecko. Leki zaklasyfikowane do tej kategorii mogą być stosowane wyłącznie w przypadku zagrożenia życia matki i to jedynie w sytuacji, kiedy inne sposoby zawiodły. Stosowanie ibuprofenu w tym czasie zwiększa ryzyko poważnych wad wrodzonych u dziecka (na przykład wytrzewienia wrodzonego), może wpływać na przedłużenie porodu lub wystąpienie nadciśnienia płucnego.

W trakcie trwania całej ciąży, kobiety nie raz, nie dwa, zmuszone są radzić sobie z drobnymi i poważniejszymi infekcjami, stanami zapalnymi oraz bólem, zastanawiając się, czy mogą zastosować ibuprofen w ciąży. Skutki, niestety, mogą być poważne, zarówno dla matki, jak i dziecka, więc (o ile to możliwe) należy ograniczyć stosowanie leków przeciwzapalnych z grupy (NLPZ) w ciąży, ze względu na potencjalne, groźne powikłania.

Przeczytaj też: Czy grypa żołądkowa w ciąży może zagrozić dziecku?

Ibuprofen w ciąży – stosowanie leków przeciwbólowych

Zazwyczaj w przypadku niewielkich dolegliwości w ciąży, wybór środków przeciwbólowych ogranicza się do dwóch związków i odpowiedzi na jedno kluczowe pytanie – paracetamol czy ibuprofen? Zastanawiając się, jakie tabletki na ból głowy wybrać albo jak poradzić sobie, kiedy pojawia się gorączka w ciąży, warto wiedzieć, że bezpieczniejszą opcją w takich sytuacjach jest zdecydowanie paracetamol.

Tą najbezpieczniejszą jednak zawsze jest zrezygnowanie z obu. Nawet w przypadku silniejszego bólu nie trzeba przecież od razu sięgać po leki przeciwbólowe. W ciąży, na ból zęba, głowy czy stawów mogą również pomóc sprawdzone, domowe sposoby: przykładanie rozgniecionego ząbka czosnku, okład ze sproszkowanych goździków czy przepłukiwanie bolącego zęba woda z sodą.

Czytaj również: Ból ucha w ciąży – przyczyny, leczenie i domowe sposoby na bolące ucho

Ibuprofen w ciąży – skutki, interakcje

Jak większość leków, także ibuprofen u ciężarnych może być bezpiecznie aplikowany tylko w przypadku przestrzegania pewnych zasad i uwzględniania przywoływanych przez producenta przeciwwskazań do stosowania ibuprofenu. Zostały one przedstawione poniżej.

• Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, choroby układu pokarmowego – stosowanie ibuprofenu może w tym przypadku spowodować pękniecie wrzodu bądź niebezpiecznie nasilić krwawienia z układu pokarmowego.

• Stosowanie leków przeciwzakrzepowych – leki z grupy kumaryn w połączeniu z ibuprofenem mogą skutkować krwawieniem.

• Stosowanie kortykosteroidów – w połączeniu z ibuprofenem powodują one dolegliwości ze strony żołądka i jelit oraz krwawienia.

• Inne niesteroidowe leki przeciwzapalne w ciąży – w towarzystwie ibuprofenu mogą wywołać zaburzenia i dolegliwości żołądkowe.

• Stosowanie soli litu i metotreksatu – w tej sytuacji ibuprofen zwiększa toksyczność tych leków, opóźniając ich wydalanie z organizmu.

Należy pamiętać, że w przypadku stosowania leków moczopędnych i obniżających ciśnienie krwi zaaplikowany wraz z nimi ibuprofen osłabia działanie tych leków.

współpraca: lek. Anna Kołodziejska