Cytologia w ciąży – jak przebiega badanie? Nieprawidłowy wynik cytologii w ciąży

Cytologia w ciąży – czy jest bezpieczna i konieczna?

Każda ciężarna do 10 tygodnia ciąży powinna mieć pobrany rozmaz cytologiczny. Należy do podstawowej i koniecznej do wykonania diagnostyki.

Jeżeli wynik cytologii jest prawidłowy, nie ma konieczności powtarzać go w trakcie trwania ciąży. Część lekarzy zaleca dwukrotne wykonanie badania cytologicznego – w I i III trymestrze.

W przypadku, gdy wynik badania cytologicznego jest nieprawidłowy, konieczne będzie wykonanie kolejnego w terminie wskazanym przez ginekologa. Należy kontrolować i obserwować ewentualne zmiany zlokalizowane na szyjce macicy.

Cytologia jest badaniem bezpiecznym dla matki i jej dziecka. Nie stanowi żadnego zagrożenia dla utrzymania ciąży.

Po co wykonywać to badanie? Pozwala wykryć zmiany chorobowe zlokalizowane w obrębie szyjki macicy – stany zapalne, przedrakowe (określane jako neoplazja lub dysplazja) oraz raka szyjki macicy.

To też może Cię zainteresować: Badanie moczu w ciąży – jak odczytać wyniki?

Wynik cytologii w ciąży – kiedy jest niedobry?

Wyróżniamy dwa typy zmian nieprawidłowych – LSIL I HSIL.

Wynik cytologii LSIL w ciąży (obejmują CIN 1 oraz kłykciny kończyste) oznacza zmiany małego stopnia. Skrót CIN oznacza neoplazję szyjki macicy, czyli pojawienie się zmian w obrębie komórek szyjki macicy; powstają one pod wpływem zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Z kolei termin określany jako dysplazja jest to poważniejsza zmiana przedrakowa, sięga bardziej w głąb komórek

Wynik HSIL podczas ciąży (obejmują CIN 2, CIN 3 jako stany przedrakowe) –są to zmiany dużego stopnia i wymagają nie tylko stałej opieki lekarskiej, ale także wdrożenia dalszej diagnostyki.

U większości kobiet ciężarnych nieprawidłowy wynik cytologii obejmuje głównie zmiany małego stopnia, które w większości przypadków ulegają samoistnej regresji.

Wynik cytologii ASC–US w ciąży (przez pacjentki wyszukiwany jako ascus) – wymaga wykonania testu HR HPV celem oceny onkogenności wirusa HPV, którym zakażona jest pacjentka. Test ten pozwala wykryć te typy wirusa HPV, które stwarzają największe ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.

Zła cytologia w ciąży – co robić?

Przy zmianach, które lekarz określi jako mało groźne, konieczna jest kolejna kontrolna cytologia w ciąży – we wskazanym przez lekarza miesiącu lub trymestrze.

Natychmiastowe wykonanie kolposkopii w ciąży nie jest konieczne. Można ją bezpiecznie wykonać po 6 tygodniach od porodu.

Gdy w kontrolnej cytologii mamy zmiany o charakterze dysplazji dużego stopnia, wtedy wskazane jest wykonanie kolposkopii u ciężarnej, ale poniżej 20 tygodnia ciąży.

W przypadku wyniku ASC–H należy wykonać kolposkopię.

AGC – taki wynik cytologii w ciąży oznacza, że wskazana jest kolposkopia. W przypadku kobiet w ciąży nie należy pobierać materiału z kanału szyjki celem wykonania badania histopatologicznego.

Czy leczy się zmiany wykryte podczas cytologii?

W ciąży raczej nie leczymy zmian w cytologii, tylko obserwujemy i diagnozujemy. Konizację chirurgiczną szyjki macicy możemy wykonać tylko wtedy, gdy podejrzewamy raka szyjki macicy.

Okres ciąży jest trudny, jeśli chodzi o postępowanie w przypadku zmian dysplastycznych szyjki macicy. Boimy się krwotoku lub niewydolności szyjki macicy w przypadku inwazyjnych metod leczenia.

Odwagi dodaje nam fakt, że proces kiedy zmiany małego stopnia przejdą w raka szyjki macicy jest długi a ryzyko, że zmiany dysplastyczne dużego stopnia zmienią się w inwazyjnego raka szyjki macicy w ciąży wynosi mniej niż 1 proc.

Zmiany na szyjce macicy – czy można rodzić naturalnie?

Zmiany dysplastyczne małego stopnia nie są przeciwwskazaniem do porodu drogami i siłami natury. Co więcej, wykonana cytologia po okresie połogu w większości przypadków jest prawidłowa. Zmiany zachodzące podczas porodu powodują cofanie się dysplazji i samowyleczenie.

Weryfikacja każdego nieprawidłowego wymazu cytologicznego u ciężarnej powinna być przeprowadzona w ośrodkach, które posiadają dostęp do badań HR HPV oraz personel o dużym doświadczeniu w wykonywaniu badań kolposkopowych w ciąży.

W niektórych miastach istnieją poradnie specjalizujące się w chorobach szyjki macicy.

W niektórych krajach europejskich nie rekomenduje się wykonywania cytologii w okresie ciąży.

Czy cytologia i badanie czystości pochwy to te same badania?

Wprawdzie materiał do obu badań pobiera się mniej więcej w ten sam sposób (kobieta leży na fotelu ginekologicznym, a lekarz najpierw wkłada wziernik do pochwy, a potem specjalnym przyrządem pobiera próbkę) i czasem także za jednym razem, ale bada się go pod innym kątem.

W badaniu cytologicznym sprawdza się, czy wśród komórek szyjki i jamy macicy nie ma tych nieprawidłowo zbudowanych, które mogłyby świadczyć o stanach zapalnych, przednowotworowych czy nowotworowych.

Natomiast w badaniu czystości pochwy ocenia się pod mikroskopem florę bakteryjną. Chodzi o sprawdzenie, ile w pobranym z materiale znajduje się tzw. dobrych bakterii, a ile niepożądanych drobnoustrojów (innych bakterii, pasożytów itp.) oraz leukocytów, które mogłyby świadczyć o stanie zapalnym.

Kobiety ciężarne powinny mieć wykonane jedno badanie cytologiczne (na początku ciąży) i trzy badania czystości pochwy (w każdym trymestrze jedno).