Amantadyna dla dzieci – czy jest dozwolona? Leczenie amantadyną dzieci

Amantadyna – czym jest?

Amantadyna jest lekiem znanym od lat 60 XX wieku. Po raz pierwszy została zastosowana w leczeniu, a także jako profilaktyka grypy azjatyckiej. Tak nazwano sprawcę globalnej pandemii, która miała miejsce na przełomie 1957/1958 r., wywołanej przez wirusa grypy typu A szczep H2N2.

W badaniach wykazano, że amantadyna hamuje wczesne stadium replikacji wirusa grypy A, ingerując w możliwości uwalniania materiału genetycznego z jego otoczki. Co ważne, nie jest skuteczna w leczeniu grypy wywołanej przez typ B tego patogenu. Jednak stopniowo narastająca odporność wirusa grypy A na amantadynę, a także odkrycie nowych leków skutecznych zarówno w odniesieniu do typu A, jak i B, sprawiły, że obecnie amantadyna straciła na znaczeniu.

W połowie lat 70 XX w. zauważono, że amantadyna, dzięki swojemu działaniu na ośrodkowy układ nerwowy może okazać się skuteczna w leczeniu objawów choroby Parkinsona. Mechanizm działania amantadyny polega na zwiększeniu stężenia dopaminy oraz hamowaniu uwalniania acetylocholiny w mózgu. Przyczynia się to do zmniejszenia nasilenia, takich dolegliwości jak drżenie spoczynkowe, czy sztywność mięśniowa. O skuteczności działania leku w chorobie Parkinsona decyduje również dobra przenikalność przez barierę krew-mózg do ośrodkowego układu nerwowego.

Amantadyna – jakie są wskazania do stosowania leku?

Amantadynę jako substancja czynna występuje pod dwiema postaciami – siarczanu amantadyny oraz chlorowodorku amantadyny. Ta pierwsza jest zarejestrowana w leczeniu objawów choroby Parkinsona. Natomiast chlorowodorek amantadyny jest substancją czynną preparatu – leku Viregyt K. Może być on stosowany w leczeniu choroby Parkinsona, a także, choć obecnie ma to miejsce dużo rzadziej – w zwalczaniu wirusa grypy typu A.

Co ważne, amantadyna nie jest obecnie zarejestrowana w leczeniu COVID-19, choroby wywołanej przez wirusa SARS CoV-2. Mimo licznych przeprowadzonych badań brak jest jakichkolwiek dowodów naukowych potwierdzających skuteczność tej substancji w tym wskazaniu.

Czy amantadynę można podawać dzieciom?

Amantadyna ma obecnie status leku neurologicznego stosowanego w leczeniu choroby Parkinsona, a więc schorzenia, które w głównej mierze występuje u seniorów. Liczne, jak się okazuje błędne przypuszczenia, sprawiły, że lek ten w czasie pandemii Covid-19 był nierzadko, wbrew zaleceniom, podawany również dzieciom. I tutaj pojawia się pytanie, czy amantadyna może być stosowana w tej grupie pacjentów?

Amantadyna w leczeniu zakażenia wirusem grypy typu A została dopuszczona do stosowania od 10 roku życia. W tym przypadku nie jest konieczne zmniejszenie dawki leku względem osób dorosłych. Brak jest danych dotyczących dawkowania tego leku u młodszych dzieci. Jednak ze względu na możliwe działania niepożądane, a także obecność na rynku innych leków przeciwgrypowych dopuszczonych do stosowania już od 1 roku życia, jej podawanie jest bezzasadne.

Jakie są możliwe działania niepożądane przy stosowaniu amantadyny?

Amantadyna, jak każdy lek może powodować działania niepożądane. Bardzo częstym powikłaniem w przypadku chlorowodorku amantadyny jest sinica marmurkowata kończyn dolnych, niekiedy przebiegająca z towarzyszącym obrzękiem podudzi. Objaw ten nie jest niebezpieczny dla zdrowia i ustępuje, kiedy nastąpi odstawienie leku.

Do innych częstych działań niepożądanych wynikających ze stosowania amantadyny należą:

• objawy psychotyczne (omamy wzrokowe, halucynacje) wynikające z jej wpływu na ośrodkowy układ nerwowy. Ze względu na przeciwstawne działanie leki przeciwpsychotyczne nie powinny być z nią łączone;
• zawroty głowy;
• zaburzenia snu, koszmary nocne;
• zatrzymanie moczu u pacjentów z rozrostem gruczołu krokowego;
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe;
• zaburzenia widzenia m.in. przez obrzęk rogówki.

Dużo rzadziej w czasie stosowania amantadyny stwierdza się niedociśnienie ortostatyczne, uczucie kołatania serca oraz zaburzenia rytmu serca. W przypadku nieprzestrzegania zaleceń lekarza i przekroczeniu zalecanej dawki mogą wystąpić napady padaczkowe. Właśnie dlatego lek ten nie powinien być stosowany u osób z napadami drgawkowymi w wywiadzie.

Należy pamiętać o tym, że amantadyna zwiększa stężenia dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym, co może wyzwolić m.in. skłonność do patologicznego hazardu. Konsekwencją jej przyjęcia może być również kompulsywne wydawanie pieniędzy oraz objadanie się.

Nagłe przerwanie stosowania amantadyny może być przyczyną pogorszenia objawów choroby Parkinsona. Z tego powodu zaleca się, by lek odstawiać stopniowo, zmniejszając jego dawkę o połowę co tydzień.

Ze względu na ryzyko wystąpienia wad wrodzonych stosowanie amantadyny w czasie ciąży jest zakazane. Leku tego należy unikać również u kobiet w okresie rozrodczym oraz w czasie karmienia piersią.

Amantadyna podana w postaci tabletki wchłania się z przewodu pokarmowego do krwi, gdzie w większości jest wiązana z białkami osocza. Wydalanie amantadyny odbywa się w postaci niezmienionej wraz z moczem. Właśnie dlatego ryzyko kumulacji leku występuje u osób z niewydolnością nerek. Co przyczynia się do mniejszej tolerancji leku i wymaga zmniejszenia częstości jego przyjmowania. W przypadku ciężkiej choroby nerek nie należy stosować amantadyny.