Paracetamol dla dzieci – jaka dawka, po jakim czasie działa, czy jest bezpieczny?

Paracetamol – działanie

Paracetamol to powszechnie znany lek na gorączkę o dodatkowym działaniu przeciwbólowym. Dzieciom można go podawać już od pierwszych dni życia. Podawane dawki są w pełni bezpieczne, jeśli stosujemy je według wskazań lekarza lub zaleceń na ulotce. Jest skuteczny u dzieci gorączkujących, pomocny także w przebiegu infekcji.

Paracetamol to niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ). Od innych leków z tej grupy odróżnia go to, że nie wykazuje działania jako środek przeciwzapalny. Dzieje się tak, ponieważ nie hamuje on syntezy prostaglandyn w tkankach obwodowych, które są głównym winowajcą stanów zapalnych. Dzięki temu jest lekiem bezpieczniejszym i wywołującym mniej skutków ubocznych od pozostałych NLPZ-ów. Metabolizowany w wątrobie jest bezpieczny, o ile stosowany jest właściwie i zgodnie z zaleceniem. W przypadku przedawkowania może uszkodzić wątrobę. Przyjmować go może nawet bardzo małe dziecko tj. noworodek lub kobieta w ciąży (lecz dopiero od 4. miesiąca ciąży).

Paracetamol dla dzieci – kiedy podawać?

W jakich sytuacjach podać paracetamol:

• wysoka gorączka u dziecka – takim terminem określa się gorączkę powyżej 38 stopni Celsjusza. Temperatura u dziecka to znak, że jego organizm broni się przed infekcją. Zbijanie gorączki u dziecka jest istotne, ponieważ duża temperatura może wywołać napady drgawkowe – zwłaszcza gorączka u niemowlaka;
• dolegliwości bólowe związane z ząbkowaniem lub urazem;
• odczyn poszczepienny – niekiedy towarzyszy mu stan podgorączkowy i ból w miejscu wkłucia;
• przy kłopotach z przewodem pokarmowym u malucha – przy towarzyszącej biegunce, problemach jelitowych;
• na przeziębienie u dziecka – gdy cierpi na ból głowy związany z narastającą temperaturą.

Paracetamol można podawać już od pierwszych dni życia dziecka, o ile faktycznie jest to konieczne. Dla dzieci do 2. roku życia dawkę powinno się ustalać z lekarzem. Na rynku jest szereg środków z paracetamolem np. Panadol czy Calpol.

Paracetamol dla dzieci – czopki, zawiesina, syrop, tabletki

Paracetamol kupimy w aptece bez recepty. Jest on dostępny w postaciach, których podanie jest komfortowe nawet u noworodków.

W aptece dostaniemy:

• czopki z paracetamolem – w dawkach 50, 125, 250 i 500 mg w zależności od wieku i masy ciała dziecka;
• zawiesinę z paracetamolem – z pożytecznym kroplomierzem, którym precyzyjnie odmierzymy dawkę. Zawiesiny są dostępne w kilku wariantach smakowych, zależnie od upodobań dziecka. Najczęściej spotykane smaki to malinowy, pomarańczowy i truskawkowy;
• zawiesinę forte (syrop) – paracetamol forte dla dziecka. Jest to lek w większej dawce, co zwiększa czas działania leku;
• tabletki z paracetamolem, których na rynku są różne rodzaje. Dla dziecka najbezpieczniejsze będą te klasyczne, bez dodatkowych substancji. Zwykle podaje się dzieciom dopiero od 6. roku życia.

Ponieważ na rynku jest dużo preparatów zawierających paracetamol, bardzo istotne jest, czy kolejna z rzędu zawiesina przez nas kupiona nie zawiera tej samej substancji. Wnikliwe czytanie opisów na opakowaniu oraz ulotki uchroni nas przed przedawkowaniem. Trzeba pamiętać, że nie tylko leki przeciwbólowe dla dzieci zawierają paracetamol. Możemy go znaleźć również w preparatach na przeziębienie.

Paracetamol dla dzieci – dawkowanie

Dawkowanie paracetamolu ustala się z lekarzem, zwłaszcza wtedy, gdy dziecko jest w wieku niemowlęcym. Jeśli nie ma takiej możliwości, lek podaje się co 4 do 6 godzin. Jest to czas, w którym paracetamol wykazuje swoje działanie.

Jak dawkować paracetamol?

1. Czopki dla dzieci paracetamol

• Dla dzieci o masie niższej niż 10 kg stosuje się 1–2 czopki 50 g jednorazowo co 4 godziny.
• Dzieciom o masie większej niż 10 kg podaje się czopki 125 g – 1 czopek jednorazowo co 4 godziny, nie więcej niż 4 czopki na dobę. U maluchów o wadze 25–35 kg można tę ilość zwiększyć do 2 czopków jednorazowo i 8 czopków na dobę.
• Czopki 250 mg stosuje się w dawce 10–15 mg/kg masy ciała. Nie wolno przekroczyć 65 mg na kg masy ciała.
• Paracetamol w czopkach 500 mg zaleca się wyłącznie osobom dorosłym.

1. Zawiesina – paracetamol w syropie

• W wieku od 0 do 3 miesięcy stosuje się około 2,5 ml jednorazowo. Dawka forte to natomiast 1,5 ml.
• Dla dzieci od 3 do 12 miesięcy dawka jednorazowa to 2,5–5 ml. Dawka forte to około 3 ml.
• Dzieci w wieku 1–6 lat – 5–10 ml jednorazowo. Dawka forte 4,5–6 ml.
• W wieku 6–12 lat – 10–20 ml w jednorazowej dawce.Syrop dawka forte 9–12,5 ml.
• Nie wolno przekraczać 4 dawek na dobę.

1. Paracetamol tabletki

• Tabletki podaje się dzieciom od 6. roku życia. Dawka jednorazowa to 1–2 tabletki co 6–8 godzin.

Paracetamolu nie powinno się stosować dłużej niż 3 dni. Jeśli temperatura dziecka nie spada, można włączyć inny lek z grupy NLPZ (np. Ibum forte dla dzieci). Preparaty te należy podawać naprzemiennie, tak aby zachować odstęp 4 lub 6 h pomiędzy jedną substancją czynną. Waga dziecka i prawidłowe obliczenie ilości leku jest rzeczą bardzo ważną – ze względu na ryzyko przedawkowania.

Ile czasu od podania paracetamol zaczyna działać? Maksymalne stężenie leku w organizmie osiąga się po ok. 0,5 – 1 godziny od podania.

Jak obliczyć dawkę paracetamolu dla dziecka? Przykład: dziecko o wadze 6 kg.

• Jednorazowa dawka paracetamolu wynosi 10–15 mg/kg masy ciała.
• 15 mg – to dawka na 1 kg
• x mg – dawka na 6 kg
• x mg/kg = 15x6 = 90 mg (jest to jednorazowa dawka leku, którą podamy dziecku o masie 6 kg).

Paracetamol u dzieci – przeciwwskazania

Paracetamol jest lekiem łagodnym. Z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych ma najmniej skutków ubocznych. Nie oznacza to, że nie ma ich wcale i nie można go przedawkować. Podanie dziecku dawek większych niż zalecane może się skończyć uszkodzeniem wątroby.

Przeciwwskazania do stosowania paracetamolu to:

• uczulenie na składnik preparatu,
• astma oskrzelowa,
• niewydolność nerek – podanie dziecku z niewydolnymi nerkami tego leku spowoduje jego kumulację w organizmie,
• uszkodzenia wątroby,
• cukrzyca,
• padaczka.

Ostrożność należy zachować w sytuacji, gdy dziecko przyjmuje leki na padaczkę lub ma anemię. W razie wątpliwości co do stosowania leku, poradźmy się lekarza lub farmaceuty.

Paracetamol – skutki uboczne, interakcje z lekami

Przy każdym leku, nawet tak łagodnym jak paracetamol, mogą wystąpić działania niepożądane.

Możliwe skutki uboczne:

• pokrzywka,
• rumień,
• anemia,
• zmiany w obrazie krwi.

Paracetamol wchodzi w interakcje z większością leków przeciwwirusowych. Jeśli dziecko przyjmuje leki tego typu, trzeba zachować szczególną ostrożność.

Preparatu tego nie łączy się z lekami przeciwgruźliczymi i lekami na padaczkę, ponieważ może spowodować toksyczne uszkodzenie wątroby.