Sucha, chropowata skóra dziecka to problem, z którym styka się większość rodziców. Zwykle przyczyną jest nadmierne przesuszenie wynikające z fizjologicznego niewykształcenia mechanizmów ochronnych skóry. Kiedy niemowlę ma suchą, łuszczącą się skórę winna może być niewłaściwa pielęgnacja. Suchej skóry na twarzy, głowie, nogach nie należy ignorować, gdyż zdarza się, że winne są choroby skóry, takie jak atopowe zapalenie skóry (AZS), łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) czy grzybica. Czy suchość skóry u dzieci zawsze trzeba leczyć, czy wystarczy odpowiednia pielęgnacja?
Sucha skóra u niemowlaka – przyczyny i pielęgnacja
Spis treści
Sucha skóra u niemowlaka – przyczyny
Skóra niemowlaka różni się od skóry dorosłej osoby. Naskórek jest cieńszy, mniejsza jest warstwa tkanki podskórnej. Gruczoły potowe są obecne, jest ich jednak mniej niż u dorosłego, a także nie funkcjonują jeszcze w sposób prawidłowy. Jest to powód, dla którego niemowlę jest bardziej podatne na wychłodzenie. Skóra niemowlęcia jest również bardziej narażona na wysychanie czy uszkodzenia.
Jakie mogą być przyczyny suchej skóry u małych dzieci? Sucha, łuszcząca się skóra może wystąpić, jeśli poród nastąpił po terminie. Ma to związek z dłuższym narażeniem skóry na działanie wód płodowych, a maź pokrywająca dziecko nie spełnia już swoich zadań.
Niekiedy przyczyną zbyt suchej skóry u niemowlaka jest stosowanie źle dobranych kosmetyków pielęgnacyjnych lub nieprawidłowa (np. nadmierna) ich aplikacja. Podrażnienia może dodatkowo nasilać suche powietrze w pomieszczeniu, w którym przebywa maluch, zwłaszcza w sezonie grzewczym. Niewystarczające nawilżenie skóry niemowlaka bywa ponadto efektem zbyt długich kąpieli, sprzyjających utracie wilgoci z naskórka.
Podczas codziennej pielęgnacji noworodka czy niemowlęcia można zauważyć pierwsze symptomy przesuszania się skóry. Szorstka skóra niemowlaka, widoczne białe łuski, czerwone grudki czy niewielkie pęknięcia naskórka to główne objawy wskazujące na problemy z nawilżeniem skóry.
O tym, że niemowlę ma suchą skórę świadczy również złuszczanie się naskórka pod palcami w trakcie pielęgnacji.
Sucha skóra głowy u niemowlaka – o czym świadczy?
Sucha, łuszcząca się skóra twarzy niemowlaka i owłosionej części głowy jest najbardziej charakterystyczna dla AZS. Objawem atopowego zapalenia skóry są grudki na rumieniowym podłożu, którym towarzyszy nasilony świąd oraz nawrotowy charakter zmian. Ponadto w rodzinie można prześledzić skłonność do występowania atopii.
Dziecko ze skórą atopową jest niespokojne z powodu świądu, który odczuwa. U starszych dzieci w przebiegu AZS występuje sucha skóra na nogach i rękach. U pielęgnacji należy stosować specjalne preparaty nawilżająco-natłuszczające (emolienty), które odbudowują ochronną warstwę skóry, łagodząc przy tym swędzenie ciała.
Sucha skóra niemowlaka na czole i na owłosionej części głowy może być początkiem łojotokowego zapalenia skóry. Na skórze dziecka pojawiają się rumieniowo-złuszczające się zmiany. Grudki te z czasem zaczynają wytwarzać żółtej barwy tłustą wydzielinę, która zastyga na skórze głowy. W przebiegu tych zmian dziecko jest spokojne, wyraźnie zmiany na przesuszonej skórze głowy nie swędzą niemowlaka.
Powstawanie ciemieniuchy jest to spowodowane nadmiarem androgenów przekazanych dziecku od mamy. Odpowiednia pielęgnacja skóry głowy, wyczesywanie zmian, wykorzystanie oliwek i emolientów, pozwala zmiękczyć ciemieniuchę. Zmiany skórne u dziecka powinny same zniknąć, jednak należy zwracać uwagę, aby nie spowodować ich rozprzestrzeniania się.
Czy Twoje dziecko prawidłowo przybiera na wadze? Sprawdź
Co oznaczają czerwone, suche plamy na skórze niemowlaka?
Kiedy niemowlę ma suchą skórę, przyczyną może być również zakażenie grzybicze. Najczęściej spotyka się grzybicę owłosionej skóry głowy. Oglądając skórę stwierdza się okrągłe bądź owalne czerwone, suche plamy na skórze. Niekiedy dochodzi nawet do przerzedzenia się włosów w zajętej procesem chorobowym okolicy.
W przypadku stwierdzenia grzybicy postępowanie jest już wyłącznie farmakologiczne. Należy zgłosić się do lekarza dermatologa, który określi konkretnie rodzaj grzyba powodującego zakażenie i zaleci leczenie. Należy pamiętać, iż grzybice są chorobami infekcyjnymi. Dziecko może zarazić się od chorego zwierzęcia lub osoby z otoczenia, która została zakażona.
Jako zmiany skórne u niemowlaka mogą objawiać się także alergie pokarmowe. Ujawniają się jako zmiany skórne, niekiedy pokrzywka lub wstrząs anafilaktyczny. Oprócz odpowiedniej pielęgnacji skóry, stosuje się diety eliminacyjne, czasem konieczne jest leczenie farmakologiczne.
Kiedy skóra niemowlaka jest szorstka jak tarka, schodzi, łuszczy się, najlepiej skonsultować się z lekarzem. Przyczyn może być znacznie więcej, dlatego ważna jest prawidłowa diagnostyka.
Co zrobić, gdy niemowlę ma suchą skórę?
Jeśli skóra niemowlaka jest sucha, należy zadbać przede wszystkim o prawidłową pielęgnację skóry dziecka:
- skrócić kąpiele do 5–10 minut bez użycia mydła,
- stosować emolienty,
- nie przegrzewać dziecka,
- stosować nawilżanie powietrza,
- nie wystawiać dziecka na działanie zimnego powietrza.
W okresie noworodkowym należy ograniczyć stosowanie kosmetyków do kąpieli. Wystarczy kąpiel dziecka czystą wodą, można dodatkowo w niewielkim stopniu stosować łagodne i bezzapachowe płyny do kąpieli. Temperatura wody nie powinna przekraczać 34–36 stopni Celsjusza. Warto sprawdzić ją łokciem – jest odpowiednio ciepła, jeśli nie odczuwamy ani zimna, ani gorąca. Noworodek nie musi być kąpany codziennie, wystarczy co drugi dzień.
Jakie kosmetyki do pielęgnacji suchej skóry u dziecka?
Na suchą skórę niemowlaka lepiej nie aplikować oliwki, która przy dłuższym stosowaniu może działać drażniąco, lepiej sprawdzą się balsamy lub mleczka.
O okolicę pupy niemowlaka dbamy, stosując odpowiednie kremy nawilżające, czyszcząc ją wcześniej z moczu i kału czystą wodą. Wychodząc z niemowlęciem na spacer należy pamiętać o zastosowaniu kremu z filtrem, gdyż delikatna skóra dziecka szybciej ulega poparzeniom słonecznym. Ważne są także kremy chroniące przed działaniem wiatru.
Sucha skóra niemowlęcia stanowi problem dość istotny z punktu widzenia rodziców. Zwykle przejściowy, gdyż jest formą adaptacji do nowych warunków życia. Odpowiednia pielęgnacja skóry dziecka zapewnia mu komfort życia. Dopiero gdy objawy stają się uporczywe i nie mijają, zaleca się pogłębioną diagnostykę.
Skóra noworodka – video
Zdaniem eksperta
Bibliografia
- Kawalec W., Grenda R., Ziólkowska H., Pediatria,I, PZWL, 2013, ISBN 978-83-200-4309-9
- Dobrzańska A., Ryżko J., Pediatria, II, Wrocław, Edra Urban & Partner, 2014, ISBN 978-83-65195-64-73.
- Jabłońska Stefania, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, I, Warszawa, PZWL, 2010, ISBN 978-83-200-4154-5
Opublikowano: 14.12.2021;
aktualizacja: 06.02.2023
Oceń:
5.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Magdalena Rosińska
Lekarz
Magdalena Rosińska, absolwentka wydziału lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, obecnie lekarz stażysta w MCM im. K. Jonschera w Łodzi
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 06.04.2022
opublikowany 15.12.2023