Dla większości kobiet narodziny dziecka to jedna z najszczęśliwszych chwil w życiu. Świeżo upieczone mamy zwykle wspominają ten moment z błyskiem w oczach, szerokim uśmiechem na ustach, dumą i wzruszeniem. Warto jednak pamiętać o tym, że narodziny dziecka to prawdziwa rewolucja, a każda poważna zmiana w życiu – nawet ta w gruncie rzeczy pozytywna – może być również silnym bodźcem stresowym. W dzisiejszym wpisie poruszymy temat baby blues. Dowiedz się, co to takiego!
Baby blues – czym różni się od depresji poporodowej?
Spis treści
Czym jest syndrom baby blues?
W czasie ciąży w ciele kobiety zachodzi wiele intensywnych zmian hormonalnych. Nie pozostają one bez wpływu na stan psychiczny przyszłej mamy. Karuzela emocjonalna występująca u kobiet w ciąży często jest przedmiotem żartów, ale nie zauważa się już, że jest ona także dużym obciążeniem dla kobiecej psychiki. Zdaniem psychiatrów, ciąża i poród są jednymi z najsilniejszych czynników predysponujących do zaburzeń psychicznych.
Szacuje się, że blisko 80% kobiet w okresie okołoporodowym doświadcza zaburzeń nastroju, z czego najczęściej jest to smutek poporodowy, czyli baby blues (syndrom baby blues).
Jakie są przyczyny baby blues?
Stan emocjonalny określany jako baby blues jest uważany za wynik gwałtownych zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety tuż po porodzie. Po urodzeniu dziecka poziom estrogenów i progesteronu , który był bardzo wysoki w czasie ciąży, gwałtownie spada, co wpływa na funkcjonowanie mózgu i nastrój świeżo upieczonej mamy.
Do tego dochodzą również inne przyczyny, takie jak np.: fizyczne zmęczenie, silny stres związany z opieką nad noworodkiem, dolegliwości połogowe i brak snu, które nasilają objawy baby blues.
Na świeżo upieczone mamy nakładana jest też bardzo duża presja społeczna. Oczekuje się od nich pełnego poświęcenia dla dziecka, samodzielności i wzorowego wywiązywania się z obowiązków związanych z prowadzeniem domu. Jednocześnie młoda mama powinna znaleźć czas, by o siebie zadbać i dobrze się prezentować.
Nierealne oczekiwania ze strony partnera i rodziny często wpędzają kobiety po porodzie w kompleksy i poczucie winy, co również nie sprzyja utrzymaniu równowagi emocjonalnej.
Oto konkretniejsze omówienie wpływu poszczególnych czynników na pojawienie się baby blues:
-
Hormony – przez 9 miesięcy organizm produkował je w dużej ilości, a po porodzie ich poziom znacznie się zmienił, dlatego Twoje ciało musi wrócić do normy, a to zabiera kilka tygodni. Smutek poporodowy jest więc naturalną reakcją organizmu na zmiany hormonalne.
-
Konfrontacja z rzeczywistością – innym powodem huśtawki emocjonalnej jest zetknięcie się z realiami. Przez okres ciąży snułaś wyobrażenia o macierzyństwie, a codzienność z płaczącym i ciągle Ciebie potrzebującym noworodkiem jest zupełnie inna. Czasem nawet nie masz czasu umyć rano zębów, bo gdy tylko wejdziesz do łazienki, mały człowiek płacze. O ubraniu się nie możesz nawet marzyć.
-
Bezradność – rozczarowanie nową sytuacją bierze się czasem z poczucia bezradności – jako młoda mama masz wrażenie, że nie potrafisz odpowiednio zająć się maleństwem, które bardzo często płacze, a zanim je przewiniesz lub przebierzesz, wydaje ci się, że mija wieczność. Dziecko też nie zachwyca swoim wyglądem – pomarszczone, opuchnięte, czerwone – nie przypomina noworodków ze zdjęć w kolorowych magazynach dla kobiet.
-
Brak atrakcyjności – możesz czuć się zaniedbana i mało atrakcyjna jako kobieta. Rozstępy, powiększony biust, brzuch, który wygląda, jakbyś nadal była w ciąży, i wory pod oczami z braku snu sprawiają, że Twój wygląd nie napawa Cię optymizmem.
Jakie są objawy baby blues?
Smutek poporodowy objawia się przede wszystkim widocznie obniżonym nastrojem. Świeżo upieczonym mamom doskwierają:
- rozdrażnienie,
- płaczliwość,
- lęk i uczucie przytłoczenia,
- poczucie braku kontroli nad własnym życiem,
- wahania nastroju,
- problemy ze snem,
- problemy z koncentracją.
Przygnębienie poporodowe może wiązać się również z odczuwaniem braku radości z narodzin dziecka.
Jak długo trwa baby blues?
Baby blues dotyka od 50 do 80% kobiet po porodzie. Szczyt objawów tego syndromu przypada zazwyczaj na 5. dobę po narodzinach dziecka, a sam smutek poporodowy utrzymuje się od kilku dni do 2 tygodni po porodzie.
Baby blues zwykle mija samoistnie i nie wymaga żadnej interwencji medycznej. U około 10–20% kobiet zdarza się jednak, że objawy smutku poporodowego pogłębiają się, co może spowodować depresję poporodową.
Czym jest depresja poporodowa?
Depresja poporodowa to choroba psychiczna, która może rozwinąć się niezależnie od baby blues lub występować jako pogłębienie tego stanu. Wspomnieliśmy wcześniej, że przygnębienie poporodowe pojawia się po kilka dniach po urodzeniu dziecka i zwykle trwa nie dłużej niż 2 tygodnie. Z depresją poporodową jest inaczej. Ta choroba może się pojawić:
- bezpośrednio po porodzie,
- kilka tygodni po porodzie,
- kilka miesięcy po porodzie (do roku).
Czas trwania depresji poporodowej zależy od różnych czynników. Decydujący jest w tym przypadku stopień nasilenia objawów oraz obecność osób wspierających kobietę w opiece nad dzieckiem i w codziennych czynnościach. Ryzyko wystąpienia depresji poporodowej nasila się u pacjentek, które:
- przed narodzinami dziecka chorowały na depresję lub inną chorobę psychiczną;
- zaszły w niechcianą ciążę;
- doświadczyły komplikacji w trakcie porodu lub miały traumatyczny poród ;
- nie mogą liczyć na wsparcie partnera/najbliższych w opiece nad dzieckiem;
- mają złą sytuację materialną.
Ponadto zaobserwowano, że depresja poporodowa dotyka częściej matek dzieci, które urodziły się przedwcześnie, były chore lub które wymagały długiej hospitalizacji.
Jakie są objawy depresji poporodowej?
Depresji poporodowej towarzyszą typowe objawy depresyjne, takie jak:
- anhedonia, czyli brak odczuwania radości, dominujące uczucie smutku;
- poczucie beznadziejności;
- poczucie winy;
- zaburzenia snu;
- zaburzenia apetytu;
- izolowanie się, unikanie kontaktu;
- drażliwość, zwłaszcza w stosunku do najbliższych;
- bierność, niechęć do podejmowania decyzji;
- fizyczne zmęczenie, bolesność ciała.
W przebiegu depresji poporodowej mogą pojawić się także myśli rezygnacyjne, myśli samobójcze lub nawracające myśli o śmierci własnej lub dziecka.
Jak wygląda leczenie depresji poporodowej?
Leczenie depresji poporodowej obejmuje psychoterapię i farmakoterapię. Psychoterapia – na przykład terapia poznawczo-behawioralna – pomaga matkom zrozumieć swoje emocje i zmieniać negatywne wzorce myślenia. Farmakoterapia polega najczęściej na podawaniu takich leków antydepresyjnych, które są bezpieczne dla kobiet karmiących piersią. Stosowanie tych leków wymaga ścisłej kontroli lekarskiej.
Bardzo ważną rolę w procesie terapii odgrywa również wsparcie społeczne – nie tylko ze strony najbliższych, ale np. w grupie matek z podobnymi zaburzeniami psychicznymi.
W przypadku bardzo ciężkich objawów może być konieczna hospitalizacja pacjentki. Skoro wiadomo już, jak rozpoznać baby blues i odróżnić baby blues od depresji poporodowej, warto wspomnieć o tym, czym jest...
Hipomania poporodowa, czyli przeciwieństwo baby blues?
Hipomania poporodowa to stan podwyższonego nastroju, który może wystąpić u niektórych kobiet po porodzie. Charakteryzuje się on nadmierną energią, podnieceniem, wzrostem pewności siebie, zwiększoną aktywnością i wręcz euforycznym nastrojem. Nie jest to niestety pozytywny stan, ponieważ – tak jak w przypadku baby blues – mamy tu do czynienia z zaburzeniem emocjonalnym, które może prowadzić do problemów w codziennym funkcjonowaniu oraz, w skrajnych przypadkach, do rozwoju pełnoobjawowej manii lub zaburzeń afektywnych. Najczęściej jednak – podobnie jak baby blues – hipomania poporodowa ustępuje samoistnie i nie wymaga leczenia farmakologicznego.
współpraca: dziennikarka Marta Puchowska
Bibliografia
- Jaszczak-Kuźmińska D., Baby blues, Niebieska Linia, numer 2, 2004.
- Krzyżanowska-Zbucka J., Problemy emocjonalne kobiet w okresie okołoporodowym, Fundacja Rodzić po Ludzku, 2008.
- https://meavita.pl/hipomania-poporodowa-jak-ja-rozpoznac/
Opublikowano: 09.09.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Komentarze i opinie (0)