O kangurowaniu noworodka napisano już wiele. W każdej szkole rodzenia jest blok poświęcony temu zagadnieniu, więc świeżo upieczeni rodzice zostają wyposażeni w odpowiednią wiedzę. Ta metoda ma same zalety. O tym, jakie one są, kto może kangurować i... skąd w ogóle się wzięło to sformułowanie, przeczytasz w artykule.
Kangurowanie noworodka, czyli kontakt „skóra do skóry” – skąd się wzięło, jakie ma zalety
Spis treści
- Na czym polega kangurowanie noworodka?
- Jakie korzyści przynosi kangurowanie dziecka?
- Jak wygląda kangurowanie noworodka przez ojca? Kangurowanie dziecka po cesarskim cięciu
- Jak kangurować dziecko, aby było ono bezpieczne?
- Ile powinno trwać kangurowanie noworodka?
- Kangurowanie po porodzie naturalnym
- Kangurowanie dzieci urodzonych przedwcześnie
Na czym polega kangurowanie noworodka?
Kangurowanie – znane jako Kangaroo Mother Care (KMC) – to uznawana na całym świecie metoda wsparcia medycznego dla wcześniaków oraz noworodków z niską masą urodzeniową. Pierwszy raz opisano ją w latach 80. XX wieku w Kolumbii. To tam lekarze zmagający się z wysoką umieralnością dzieci – spowodowaną m.in. niedoborem personelu i inkubatorów – odkryli, że długotrwały kontakt dziecka ze swoja matką, skóra do skóry, przynosi znakomite rezultaty terapeutyczne.
Dzięki tej metodzie zaobserwowano znaczący spadek zachorowalności i śmiertelności wcześniaków, a także mniejsze ryzyko porzucania noworodków przez matki.
Swoją nazwę metoda zawdzięcza obserwacji świata zwierząt. W końcu to kangury słyną z tego, że swoje małe, nowo narodzone w stanie embrionalnym kangurzątka wkładają do torby na brzuchu. Tam maluchy dojrzewają i dorastają – w cieple oraz bezpieczeństwie.
Dziś kangurowanie jest zalecane przez Światową Organizację Zdrowia i zostało wpisane do najnowszych Standardów Opieki Okołoporodowej. Oznacza to, że ułożenie dziecka na ciele rodzica od razu po porodzie jest prawem, a nie przywilejem. Oczywiście, jeżeli nie istnieją ku temu przeciwwskazania medyczne. Taki kontakt nowo narodzonego dziecka z rodzicem daje mu poczuć się bezpiecznie (a to szczególnie ważne po trudnym czasie porodu, który jest dla takiego maluszka dość traumatycznym przeżyciem).
Noworodek, przytulony do swojej mamy, słyszy bicie jej serca – dobrze znany mu dźwięk jeszcze z życia płodowego, czuje jej zapach i ciepło skóry. Pozwala to mu się wyciszyć, zrelaksować i powoli zaadaptować do nowej rzeczywistości, w której przyszło mu odtąd żyć.
Jakie korzyści przynosi kangurowanie dziecka?
Kangurowanie, czyli kontakt skóra do skóry między nagim ciałem matki a nagusieńkim noworodkiem, przynosi wiele korzyści zarówno dla dziecka, jak i dla jego mamy.
Korzyści dla dziecka:
- Kangurowanie łagodzi stres związany z porodem i narażeniem na bodźce zewnętrzne, a to w efekcie zwiększa poczucie bezpieczeństwa maluszka i przyspiesza budowanie więzi.
- Noworodki, które są kangurowane (szczególnie dzieci urodzone przedwcześnie), szybciej adaptują się do życia pozamacicznego i są zdrowsze (mniejsze ryzyko problemów z układem krążenia, oddechowym i odpornościowym).
- Badania pokazują, że kangurowane wcześniaki szybciej nabywają umiejętność ssania piersi matki, szybciej przybierają na wadze i osiągają właściwą masę ciała (to skraca czas hospitalizacji).
- Kangurowanie dziecka ułatwia mu zasypianie i przechodzenie w sen głęboki, a to z kolei sprzyja lepszemu wypoczynkowi (maluszek śpi spokojniej i rzadziej płacze, czując ciepło i bicie serca mamy).
- Ciekawostką jest fakt tzw. synchronizacji ciepła. Podczas kangurowania temperatura ciała mamy i dziecka wzajemnie na siebie oddziałują – gdy temperatura dziecka spada, temperatura jego mamy wzrasta i odwrotnie.
- Kangurowanie dziecka ma również wpływ na jego system odpornościowy. Skóra noworodka kolonizowana jest florą fizjologiczną ze skóry matki.
Korzyści dla matki:
- Bliski kontakt z dzieckiem pomaga młodym mamom w radzeniu sobie z syndromem baby blues – udowodniono też zmniejszenie ryzyka wystąpienia depresji poporodowej.
- Kangurowanie dziecka nie tylko pobudza instynkt macierzyński i pomaga budować więź z maluszkiem – w wyniku położenia noworodka na nagiej klatce piersiowej matki, jej macica lepiej się obkurcza, a to ma pozytywny wpływ na proces połogu.
- Kangurowanie ma też wpływ na gospodarkę hormonalną w organizmie kobiety – sprzyja wydzielaniu oksytocyny, reguluje produkcję mleka (to zwiększa szansę na długie karmienie piersią) i ogólnie dobrze wpływa na samopoczucie mamy. A wiadomo, szczęśliwa mama to szczęśliwe dziecko oraz szybszy powrót do formy sprzed ciąży.
Korzyści z kangurowania, jeśli to tata jest w kontakcie z dzieckiem skóra do skóry:
- Podczas kangurowania tata odczuwa swoje znaczenie i rolę w rodzinie.
- Kangurowanie przez tatę pozwala wytworzyć silną więź między nim a dzieckiem.
- Kangurując, tata odciąża swoją żonę lub partnerkę.
- Kangurowanie działa kojąco i uspokajająco zarówno na tatę, jak i na dziecko.
Jak wygląda kangurowanie noworodka przez ojca? Kangurowanie dziecka po cesarskim cięciu
Zwykło się uważać, że to do mamy należy kangurowanie noworodka zaraz po urodzeniu. I oczywiście tak jest w większości przypadków. Jednak co, jeśli mama – z przyczyn od niej niezależnych – nie może tego robić, bo np. przebywa na sali pooperacyjnej? W takiej sytuacji, po cesarskim cięciu dziecko do kangurowania dostaje tata lub inna bliska osoba.
Dobrze by było, gdyby dzieliła tę samą florę bakteryjną, czyli zamieszkiwała ten sam dom, co rodzice maluszka.
Jeśli to tata będzie kangurował dziecko, powinien odpowiednio się przygotować. W procedurze tej najważniejsze jest zapewnienie kontaktu skóra do skóry, więc mężczyzna powinien przynajmniej rozpiąć koszule, a najlepiej ją zdjąć i usiąść wygodnie w fotelu. Personel medyczny przyniesie nagiego maluszka i położy go bezpiecznie na gołej klatce piersiowej taty. Żeby było bardziej komfortowo, można dziecko z wierzchu okryć pieluszką (idealnie, gdyby pachniała ona mamą, gdyż dziecko zna doskonale ten zapach i wywoła on pozytywne skojarzenia).
W tak bliskim kontakcie powinno się pozostać aż do rozpoczęcia karmienia piersią. Jeżeli kangurowanie przez tatę odbywa się w wyniku porodu cc, mama na zwykłą salę powinna wrócić już po dwóch godzinach – to czas, aby przekazać noworodka mamie.
Jak kangurować dziecko, aby było ono bezpieczne?
Metoda kangurowania jest jedna i chodzi w niej o pozostanie jak najdłużej w kontakcie skóra do skóry. Najczęściej kanguruje się w pozycji leżącej bądź siedzącej w sali porodowej. Do pozycji stojącej można wykorzystać np. specjalną chustę do noszenia dziecka. Ważne jest, aby ułożyć dziecko na tzw. żabkę, z twarzą zwróconą w bok – tak, aby maluszek mógł swobodnie oddychać. Jedną ręką należy podtrzymywać główkę, natomiast druga może rytmicznie głaskać lub lekko i rytmicznie pukać w plecki. To dodatkowo uspokoi noworodka i da mu poczucie bezpieczeństwa.
Skórę dziecka z wierzchu można dodatkowo okryć pieluszką, aby ograniczyć utratę ciepła i odseparować maluszka od świata zewnętrznego, tworząc pewnego rodzaju kokon.
Ile powinno trwać kangurowanie noworodka?
Kangurowanie zdrowego noworodka powinno się rozpocząć natychmiast po urodzeniu, a trwać ma jak najdłużej (minimum dwie godziny), aż do pierwszego karmienia piersią. Kangurować jednak może każdy. Jeżeli osobą tą nie jest mama, również wtedy nie powinno się skracać czasu przebywania skóra do skóry.
Kangurowanie po porodzie naturalnym
Kangurowanie dziecka warto praktykować zawsze. Nie tylko w szpitalu, tuż po porodzie, ale również w domu. Każdego dnia można dziecko kłaść sobie w pozycji leżącej na brzuchu. Pozwala to np. pozbyć się nadmiaru gazów z jelit. To również doskonały sposób na odstresowanie się, budowanie więzi i po prostu wyrażanie miłości.
Jeśli poród siłami natury przebiega bez poważnych komplikacji, maluszka układa się na piersi mamy jeszcze przed przecięciem pępowiny. Wszystkie wstępne badania, w tym ocena noworodka w skali Apgar i zabezpieczenie kikuta pępowiny, odbywają się, kiedy bobas jest ułożony na rodzącej.
Personel medyczny cały czas monitoruje stan maluszka i pomaga mamie podczas pierwszego karmienia. Dziecko ułożone „skóra do skóry” zwykle samo odnajduje sutek i zaczyna ssać pierś, jednak często wymagana jest korekta pozycji do karmienia i obserwacja, czy bobas prawidłowo chwyta otoczkę sutkową.
Kangurowanie dzieci urodzonych przedwcześnie
Kangurowanie wcześniaków nie zawsze jest możliwe od razu po porodzie, ale zwykle, kiedy stan dziecka się ustabilizuje, można wdrożyć tę praktykę w codzienną, szpitalną rutynę. Oczywiście obie strony (i rodzice, i dziecko) wymagają wówczas odpowiedniego przygotowania, o co z pewnością zadba personel medyczny. Nie kanguruje się jedynie noworodków w bardzo ciężkim stanie, niestabilnych oddechowo i krążeniowo oraz tych, którym przenoszenie sprawia ból.
współpraca: położna Paulina Jabłońska
Bibliografia
- A. Bajek, J. Marcinkowski, J. Rzempowska, Kangurowanie – zalecany pierwszy bezpośredni kontakt ciała noworodka z ciałem matki, „Hygeia Public Health” 2014, 49(3), str. 417–420.
- Augustyniuk K.i współautorzy, Sposoby komunikacji matki i dziecka w okresie poporodowym na przykładzie oddziału położniczego, „Family Medicine & Primary Care Review” 2011, 13, 4: 673–677.
- Ferber SG, Makhoul IR. Wpływ bliskiego kontaktu skóra do skóry dziecka z matką krótko po porodzie na późniejsze zachowanie noworodka, „Pediatrics” 2004, 113: 858–865.
- https://wczesniak.pl/kangurowanie-wczesniakow/
Opublikowano: 08.10.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Magdalena Krajewska-Sochala
pedagog
Magdalena Krajewska-Sochala – żona oraz mama dwóch córek, muzyk i pedagog z wykształcenia, animatorka kultury, copywriterka, od niedawna również, po tranformacji zawodowej, rekruterka realizująca się w dziedzinie HR. Romantyczna i kreatywna osobowość, łącząca elementy z natury trudne do połączenia. Interesuje się wychowaniem bliskościowym, zdrowiem, rozwojem osobistym oraz... grą na XIX-wiecznym drewnianym flecie irlandzkim.
Komentarze i opinie (0)