Poronienia nawykowe (nawracające) – przyczyny, badania, leczenie

Poronienie nawykowe i inne rodzaje poronień

Utrata ciąży może być spowodowana nie tylko przez poronienia nawykowe. Oprócz poronień nawykowych wyróżniamy także:

• Poronienie zagrażające – sytuacja, w której jajo płodowe częściowo oddziela się od ściany macicy. Jest to ciąża możliwa do uratowania.
• Poronienie w toku, czyli nieodwracalne – oddzielenie się jaja płodowego w znacznej części od błony śluzowej macicy, skracanie się szyjki macicy i rozwarcie jej ujścia, znaczne skurcze macicy.
• Poronienie zatrzymane – sytuacja, w której jajo płodowe obumarło, ale nie zostało wydalone z jamy macicy w ciągu 8 tygodni.
• Poronienie niekompletne – pozostałości łożyska w jamie macicy po poronieniu.
• Poronienie kompletne – wydalenie całego jaja płodowego z macicy, łącznie z elementami łożyska.
• Poronienie septyczne – poronienie ze współwystępującym zapaleniem narządów rodnych.

Czym są poronienia nawykowe?

O poronieniach nawracających możemy mówić przy trzech poronieniach lub więcej, które następują po po sobie samoistnie. Warto jednak podkreślić, że poronienia nawykowe u kobiet powyżej 35. roku życia, to dwa lub więcej poronień – szczególnie gdy u pacjentki występują trudności z zajściem w ciążę.

Powtarzające się straty ciąż są dla kobiet bardzo trudnym doświadczeniem, które mocno oddziałuje na ich stan emocjonalny.

Jakie są rozpoznane przyczyny poronień nawykowych?

Jedną z najczęstszych przyczyn poronień nawracających są zaburzenia genetyczne występujące u któregoś z rodziców. Szczególną uwagę należy zwrócić tu na mutacje pojedynczych genów oraz translokacje chromosomowe, czyli nieprawidłowe rozmieszczenie fragmentów chromosomów. Rodzice mający tak zwane translokacje zrównoważone zwykle nie wykazują żadnych objawów chorobowych, ale jeśli zestaw wadliwego materiału genetycznego zostanie przekazany potomstwu, ciąża często kończy się poronieniem.

Przyczyną utraty ciąży przy poronieniach nawykowych mogą być także:

• wady macicy (macica podwójna, jednorożna, z przegrodami, z mięśniakami),
• choroby immunologiczne u matki (np. zespół antyfosfolipidowy),
• wrodzone i nabyte trombofilie (nadkrzepliwość) u matki,
• zaburzenia hormonalne u matki,
• nieleczone infekcje wirusowe lub bakteryjne,
• cukrzyca (a zwłaszcza niewyrównana cukrzyca),
• insulinooporność,
• otyłość,
• przewlekłe choroby nerek (np. niewydolność nerek),
• niedokrwistość,
• niektóre leki.

Jeżeli chodzi o nawracające poronienia, to nie bez znaczenia są także: czynniki chemiczne, trudne warunki pracy pacjentki, biernie palenie oraz życie w środowisku o wysokim stopniu zanieczyszczenia powietrza.

Jakie badania warto wykonać przy nawracających poronieniach?

W przypadku poronień nawykowych konieczna jest szczegółowa diagnostyka, która pomoże znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego dochodzi do powtarzających się strat ciąż. Zazwyczaj wykonuje się ją po drugim poronieniu. W pierwszej kolejności lekarz zleca pacjentce badania genetyczne – testy DNA oraz badanie kariotypu obojga rodziców.

Jeżeli jest to możliwe, warto wykonać również badanie genetyczne materiału z poronienia. U kobiety wykonuje się także badania genetyczne w kierunku trombofilii wrodzonej.

Jakie badanie przy nawykowych poronieniach? – USG, badania krwi,

Jeżeli ginekolog podejrzewa, że przyczyną poronień nawracających są nieprawidłowości w budowie macicy, u pacjentki wykonuje się badanie USG oraz histeroskopię diagnostyczną. W przypadku zaburzeń hormonalnych oczywiście wykonuje się badania hormonalne – do zrobienia jest cały panel badań laboratoryjnych, takich jak np.: oznaczenie poziomu hormonów płciowych, hormonów tarczycowych, TSH. Dzięki szczegółowej diagnostyce lekarz może zaordynować odpowiednie leczenie.

Poronienia nawracające. Jak wygląda leczenie poronień nawykowych?

Leczenie poronień nawykowych opiera się na indywidualnym podejściu do pacjentki, ponieważ istnieje wiele potencjalnych przyczyn powyższego problemu. Jak już wspomniano wcześniej,

W zależności od wyników i zdiagnozowanego problemu lekarz proponuje leczenie, które może obejmować:

• farmakoterapię,
• procedury chirurgiczne
• wspomaganie procesu zapłodnienia.

I tak na przykład:

1. Jeśli mamy do czynienia z wadą anatomiczną, dąży się do jej operacyjnej korekcji (np. przegroda macicy, mięśniaki macicy). W przypadku niewydolności szyjki macicy, czyli w sytuacji, gdy ciąża zagrożona jest poronieniem, zaleca się oszczędzający tryb życia. Jeśli to nie wystarcza, zakłada się tzw. szew okrężny na szyjkę macicy lub pessar (specjalny silikonowy krążek zakładany na szyjkę macicy i zapobiegający jej skracaniu oraz rozwieraniu w czasie ciąży).
2. W ciążach po poronieniach związanych z zespołem antyfosfolipidowym stosuje się profilaktykę przeciwzakrzepową.
3. W przypadku zaburzeń gospodarki hormonalnej podejmuje się próbę jej wyregulowania (np. poprzez odpowiednią suplementację hormonów), co w przyszłości daje szansę na urodzenie zdrowego dziecka.

Poronienia nawykowe. Jakie jest prawdopodobieństwo poronienia po raz drugi i trzeci?

Po pierwszym poronieniu ryzyko utraty następnej ciąży wynosi około 15–20%. Jednak jeśli kobieta doświadczyła dwóch kolejnych poronień, ryzyko trzeciego poronienia wzrasta i może wynosić około 30–40%. Warto pamiętać, że są to tylko dane statystyczne, a wielu kobietom, które doświadczyły kilku poronień w przeszłości, udaje się w końcu pomyślnie przejść ciążę i urodzić zdrowe dziecko. Współczesna medycyna oferuje wiele opcji diagnostycznych i terapeutycznych, które pomagają w leczeniu poronień nawracających, a z każdym rokiem rozpoznawane są coraz to nowe przyczyny tego problemu, co także daje pacjentkom nadzieję na szczęśliwe macierzyństwo.

współpraca: lekarz Agnieszka Foryś