Ból ucha najczęściej wiąże się ze stanem zapalnym. Zapalenie ucha w ciąży przebiega tak samo jak u osób w ogólnej populacji. Leczenie bolącego ucha u ciężarnej powinno przebiegać pod okiem fachowca, by nie dopuścić do rozwoju groźnych powikłań. Krople do uszu i większość antybiotyków stosowanych w zapaleniu ucha środkowego są bezpieczne w ciąży. Wspomagawczo można stosować domowe sposoby, np. okłady. Lepiej jednak zapobiegać zapaleniu niż leczyć bolące ucho. Ważna jest odpowiednia higiena i prawidłowe czyszczenie uszu.
Ból ucha w ciąży – przyczyny, leczenie i domowe sposoby na bolące ucho
Spis treści
Zatkane ucho – dlaczego ucho się przytyka i boli?
Większość chorób ucha środkowego wynika z dwóch zaburzeń: zaburzenia wentylacji ucha środkowego bądź z zapalenia.
Upośledzenie wentylacji ucha środkowego jest następstwem zatkania ucha, a dokładniej zatkania trąbki słuchowej (trąbka Eustachiusza), która łączy ucho środkowe z gardłem. Zamknięcie trąbki słuchowej mogą spowodować:
- zapalenie zatok nosowych;
- przeziębienie;
- zapalenie, przerost migdałka gardłowego;
- alergie;
- naciek nowotwory (rzadko);
- rozszczep podniebienia.
Bolące ucho w ciąży częściej związane jest ze stanem zapalnym.
Przeczytaj też: Jak leczyć przeziębienie w ciąży?
Ból ucha w ciąży – objaw zapalenia ucha środkowego
Zapalenie ucha w ciąży spowodowane jest przez florę mieszaną, tzn. zarówno przez wirusy (wirus grypy, paragrypy, adenowirusy, RSV, rynowirusy), jak i bakterie (H. influenzae, paciorkowce, gronkowce). Do zakażenia dochodzi zwykle drogą trąbki słuchowej, rzadziej na skutek perforacji błony bębenkowej lub nieprawidłowego usuwania ciał obcych z ucha.
W pierwszej fazie zapalenia występuje silny, pulsujący ból ucha, nasilający się w nocy. Może wystąpić gorączka, niedosłuch lub szumy uszne. Druga faza zapalenie ucha środkowego to pojawienie się ropy i/lub wysięku w jamie bębenkowej, co może doprowadzić do samoistnej perforacji błony bębenkowej.
Wyciek z ucha powoduje zmniejszenie ciśnienia w uchu, co skutkuje ustąpieniem bólu. Wczesne podanie antybiotyku nie zapobiega samoistnej perforacji błony bębenkowej. Zwykle w ciągu 2–4 tygodni wyciek ustępuje, pęknięcie w błonie zamyka się, a słuch powraca do normy.
Zamknięciu trąbki słuchowej towarzyszy uczucie ciśnienia i przytkania ucha, często z towarzyszącym bólem i niedosłuchem. Objawy zatkania trąbki zazwyczaj szybko ustępują, mogą jednak postępować i prowadzić do przewlekłego surowiczo-śluzowego zapalenia ucha środkowego.
Czy bolące ucho w ciąży to niebezpieczny objaw?
Zaniedbane i nieprawidłowo leczone zapalenie ucha może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań. Samo zapalenie ucha nie stanowi zagrożenia dla ciąży, jednak wysoka gorączka i niebezpieczne powikłania mogą zagrażać zdrowiu matki i płodu. Do powikłań zapalenia ucha środkowego zaliczamy:
- zapalenie ucha wewnętrznego, zapalenie błędnika;
- zapalenie wyrostka sutkowatego czaszki;
- przewlekłe zapalenie ucha środkowego;
- ropniak nadoponowy;
- usznopochodne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- ropień mózgu;
- zapalenie kości skalistej czaszki.
Największe zagrożenie w zapaleniu ucha środkowego stanowi szerzenie się zapalenia na ucho wewnętrzne oraz do mózgu. Ucho od mózgu oddzielone jest jedynie cienką blaszką kostną i rozległe zapalenie łatwo może się przez nią przedostać do jamy czaszki. Zapaleniu ucha wewnętrznego towarzyszą zawroty głowy, nudności i wymioty, oczopląs i zaburzenia równowagi. Poważne powikłania zapalenia ucha wymagają hospitalizacji oraz specjalistycznego leczenia, czasem operacyjnego.
Czytaj również: Uderzenia gorąca w ciąży – przyczyny nagłego uczucia gorąca i potów
Co na ból ucha w ciąży – leki i domowe sposoby
Jeśli wystąpią objawy zapalenia ucha, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. W przypadku zapalenia ucha środkowego stosuje się metodę „watch and wait”, polegającą na dokładnej obserwacji chorego i leczeniu objawowym. Jeśli objawy ulegają pogorszeniu lub nie ustępują w ciągu 48 godz., konieczne jest zastosowanie antybiotyku doustnie. Najczęściej stosowany antybiotyk na ból ucha w ciąży to amoksycylina, która jest lekiem bezpiecznym dla ciężarnych.
Czasem konieczne bywa wykonanie paracentezy, czyli kontrolowanego celowego przebicia błony bębenkowej w celu drenażu zalegającej treści ropnej. Na ból ucha w ciąży pomaga także paracetamol. Należy pamiętać że nie można przyjmować innych popularnych leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, takich jak ibuprofen, gdyż wywierają one niekorzystny wpływ na zdrowie dziecka.
Jeśli ból i przytkanie ucha spowodowane są alergią, stosuje się leki przeciwhistaminowe. Rodzaj przyjmowanego preparatu należy zawsze skonsultować ze swoim lekarzem ginekologiem. W zniesieniu obrzęku błony śluzowej i udrożnienia trąbki słuchowej w przeziębieniach można stosować krople do nosa, działają one jedynie miejscowo i są bezpieczne dla kobiet w ciąży.
Do bezpiecznych domowych sposobów na ból ucha w ciąży zalicza się ciepłe okłady. Można je wykonać rozgrzewając w kuchence mikrofalowej sól lub ziarna np. grochu zawinięte w czystą ściereczkę lub napełniając butelkę ciepłą wodą (okład nie powinien parzyć). Tak przygotowany okład należy przykładać w okolice ucha przez około pół godziny. Nie należy wkładać nic do ucha.
Poznaj również: Kalendarz ciąży
Płukanie uszu – sposób na zatkane ucho
Zapaleniu ucha sprzyja nieumiejętna higiena uszu prowadząca do gromadzenia nadmiaru woskowiny, co prowadzi do powstania korka woskowinowego, który zamyka kanał słuchowy.
Woskowina w uchu powstaje z wydzieliny gruczołów łojowych i woskowinowych przewodu słuchowego zewnętrznego, złuszczonego naskórka, włosów i zanieczyszczeń. Powstanie korka w uchu objawia się niedosłuchem, czasem zawrotami głowy lub szumem w uszach.
Jak odetkać ucho zatkane woskowiną? W celu usunięcia woskowiny z ucha należy udać się do lekarza, celem wykonania zabiegi płukania uszu. Lekarz płucze kanał zewnętrzny wodą o temperaturze 37 stopni C, kierując strumień wody na tylną ścianę ucha. Twardą woskowinę przed płukaniem należy zmiękczać przez około tydzień. W tym celu zapuszcza się specjalne krople lub wodę utlenioną do ucha.
Jeśli oprócz uczucia zatkania występowały inne objawy, takie jak gorączka, lub ból ucha, należy to zgłosić lekarzowi, gdyż istnieje ryzyko powstania perforacji błony bębenkowej. W przypadku podejrzenia perforacji niezbędna jest wizyta u specjalisty otolaryngologa i ręczne usunięcie woskowiny za pomocą pęsety lub haczyka.
Czytaj również: Ospa wietrzna – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka
Korek w uchu – jak odetkać ucho zapchane woskowiną?
Powstawaniu korka woskowinowego i zapaleniom ucha zapobiega prawidłowa higiena uszu. Do czyszczenia uszu nie należy stosować patyczków kosmetycznych. Doprowadza to do podrażnień i powstania przewlekłego zapalenie ucha zewnętrznego. Istnieje również ryzyko wepchnięcia głębiej zalegającej woskowiny i perforacji błony bębenkowej. Stosowanie patyczków powoduje nadmierne wydzielanie woskowiny, co tylko nasila problem. Prawidłowo uszy należy oczyszczać wodą z mydłem, można je wypłukać delikatnym strumieniem wody np. pod prysznicem. Na rynku dostępne są preparaty przeznaczone specjalne do higieny jak krople lub spray do uszu.
W zapobieganiu zapaleniom ucha służą również coroczne szczepienia przeciwko grypie. Ponieważ zapalenie ucha zazwyczaj towarzyszy przeziębieniu, zmniejszenie częstości infekcji wirusowych nosogardła zmniejsza również ryzyko wystąpienia zapalenia ucha. Szczepienia przeciwko grypie są bezpieczne dla kobiet w ciąży.
Bibliografia
- L. Regan, Twoja ciąża tydzień po tygodniu. Czego możesz się spodziewać od poczęcia do porodu. Wyd. Esteri 2020.
- A. Bienert, G. Iwanowicz-Palus, Edukacja przedporodowa. Seria: biblioteka położnej, 2020.
Opublikowano: 14.12.2021;
aktualizacja: 21.04.2022
Oceń:
5.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Mamazone.pl dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Mamazone.pl opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Weronika Węgrzynowska
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Obecnie lekarz stażysta w szpitalu w Łowiczu.
Komentarze i opinie (0)