12 przyczyn braku okresu

Konsultacja: Janusz Pałaszewski, ginekolog położnik, Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA

Długość prawidłowego cyklu miesiączkowego wynosi 26-33 dni. Najwygodniej by było, gdyby co miesiąc była to ta sama liczba. Ale nie zawsze tak jest. Co więcej - nie wszystkie odstępstwa od reguły świadczą o nieprawidłowościach. Przyjmuje się, że u regularnie miesiączkującej kobiety różnice w długości poszczególnych cykli mogą wynieść nawet 5 dni. To znaczy, że w tym miesiącu może on trwać np. 27 dni, a w następnym 32 i należy to uznać za normę. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy miesiączka zawsze (!) zaczyna się konkretnego dnia cyklu, a tu nagle jej nie ma.

Czytaj też: Jak wygląda prawidłowa miesiączka

Brak miesiączki często jest sygnałem od organizmu: "zajmij się mną bo mam pewien problem". Nie warto go lekceważyć, zwłaszcza jeśli planujesz dziecko, bo nieleczony brak okresu może zmniejszać płodność. Aby zdiagnozować przyczynę braku miesiączki, lekarz może zalecić kobiecie badanie krwi w celu oznaczenia poziomu estrogenów , testosteronu, prolaktyny, jak również poziom hormonów tarczycy i innych. Czasem jednak już szczegółowy wywiad pozwala prawidłowo wytypować przyczynę.

Czytaj też: Jak rozpoznać czy niewielkie krwawienie to jakaś nieprawidłowość czy miesiączka (mam nieregularne cykle)?

Oto 13 najczęstszych powodów braku okresu.

1. Ciąża

Już 8-10 dni po zapłodnieniu, czyli jeszcze przed terminem spodziewanej miesiączki, mogłabyś sprawdzić, czy jesteś w ciąży. Pozawalają na to nowoczesne testy ciążowe, które są bardzo czułe i dają wiarygodny (ok. 99 proc.) wynik. Oczywiście jeśli test wypadnie pozytywnie, trzeba go jeszcze potwierdzić u ginekologa. On zapewne zaleci badanie krwi w celu oznaczenia poziomu beta HCG.

Sprawdź, jakie badania powinien zlecić ci ginekolog, jeśli jesteś w ciąży

2. Zaburzenia hormonalne

Mogą być spowodowane wieloma czynnikami, a wśród najczęstszych wymienia się zespół policystycznych jajników. Jest on dość powszechnym schorzeniem u kobiet w wieku rozrodczym i główną przyczyną ich niepłodności. Zespół policystycznych jajników to zbiór cech organizmu, uwarunkowanych genetycznie, obejmujący m.in. zaburzenia syntezy estradiolu z nadmiarem męskiego hormonu testosteronu , insulinooporność z nadmiernym wydzielaniem IGF, zbyt wysoki poziom hormonu luteinizującego oraz często dziedziczną otyłość.

Inne nieprawidłowości w gospodarce hormonalnej organizmu mogą być także związane ze zbyt niską produkcją estrogenów albo zbyt dużą produkcją prolaktyny .

Czytaj też: Zaburzenia hormonalne a płodność

3. Stres

To dość częsta przyczyna opóźnień miesiączki. Jeśli żyjesz w ciągłym stresie (masz trudny czas w pracy albo przejmujesz się chorującym dzieckiem), w twoim organizmie wzrasta poziom prolaktyny - hormonu, który, jeśli występuje w zbyt dużej ilości, zatrzymuje owulację, a więc i wpływa na długość cyklu menstruacyjnego oraz podwyższenie się poziomu hormonów kory nadnerczy.

Sprawdź też: Jak odstawić dziecko od piersi? Sposoby

4. Odstawienie pigułek

Zdecydowana większość kobiet po zarzuceniu antykoncepcji hormonalnej boryka się z problemem nieregularnych cykli, a więc także brakiem miesiączki. Kiedy zaczęłaś brać pigułki, ustaliła się nowa równowaga hormonalna - zmienił się poziom hormonów i proporcje pomiędzy nimi. Celem było przecież - nie dopuścić do owulacji i w konsekwencji - ciąży. Nic więc dziwnego, że twój organizm może potrzebować czasu, by przystosować się do nowej sytuacji. Zdarza się jednak, że już pierwszy cykl po odstawieniu pigułek może przebiegać prawidłowo. Pamiętaj o tym, bo to oznacza, że już w tym cyklu możesz zajść w ciążę.

Sprawdź, jakie badania powinny robić kobiety, biorące tabletki antykoncepcyjne

Kilkanaście lat temu powrót do pełnej płodności trwał dłużej, bo dawki hormonów stosowanych w antykoncepcji były znacznie wyższe. Teraz ilość substancji czynnych jest ograniczona do minimum, niezbędnego do zatrzymania jajeczkowania i niedopuszczenia do ewentualnego zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja. Dlatego więc jeśli nie masz okresu przez dwa kolejne miesiące po odstawieniu pigułek, wybierz się do lekarza. Bardzo prawdopodobne, że potrzebne będzie wykonanie prostych badań hormonalnych, a nawet zastosowanie leków, które wywołują miesiączkę.

Czytaj też: Fakty i mity o antykoncepcji

5. Odchudzanie

Przysadka mózgowa i jajniki potrzebują "paliwa" do produkowania hormonów. Dlatego niezbędna jest zdrowa, zbilansowana dieta. Trudno o nią w okresie odchudzania, zwłaszcza gdy decydujesz się na drastyczną dietę, która wyklucza jakieś składniki odżywcze (np. węglowodany czy białka). Obniżenie odsetka tkanki tłuszczowej organizmu poniżej 16%, zatrzymuje z reguły miesiączkowanie.

Przeczytaj, jak się zdrowo odchudzać.

6. Intensywny sport

Jeśli często fundujesz sobie bardzo duży wysiłek fizyczny, potem może się okazać, że twój organizm ma za mało energii, by kontrolować wszystkie funkcje np. pracę układu rozrodczego i dobrze wykonywać swoje zadania, jak chociażby wydzielanie odpowiedniej ilości hormonów.

Czytaj też: Aeroby górą

7. Podróż

Zwłaszcza jeśli jest daleka i związana ze zmianą stref czasowych. Prawidłowe wydzielanie hormonów, także tych odpowiedzialnych za cykl miesiączkowy, w dużej mierze zależy od zegara biologicznego. Ustabilizowany dobowy rytm jest ważny dla pracy organów odpowiadających za produkcję hormonów. Niekiedy, jeśli po podróży mamy problem ze snem, lekarz może zalecić przyjmowanie melatoniny (to hormon naturalnie produkowany przez komórki szyszynki, którego zadaniem jest normowanie snu i regulowanie zegara biologicznego), by organizm odzyskał równowagę.

Czytaj też: Bezpieczeństwo podczas jazdy samochodem

8. Menopauza

Przyjmuje się, że klimakterium dotyczy kobiet w wieku 44-56 lat (statystycznie pojawia się ona ok. 52 roku życia). Coraz częściej jednak z miesiączką definitywnie żegnają się kobiety w okolicach swoich 40. urodzin. Gdy tak się dzieje, mówimy o menopauzie przedwczesnej lub przedwczesnym wygaśnięciu funkcji jajników. Towarzyszą temu wszystkie objawy charakterystyczne dla menopauzy w późniejszym wieku, czyli także zanik miesiączki. Nadejście menopauzy sygnalizować mogą symptomy w postaci m.in. nieregularnych okresów.

Więcej na temat przedwczesnej menopauzy.

9. Praca na zmiany

Jeśli od dawna pracujesz raz w nocy, raz w dzień, to możesz sądzić, że zdążyłaś już przyzwyczaić się do tych zmian. Jednak chociaż ty możesz nie zauważać żadnych problemów, twój organizm wcale nie musi być równie zadowolony i swój sprzeciw może zasygnalizować właśnie między innymi zatrzymaniem miesiączki. Wiele badań dowiodło, że pracownicy zmianowi są bardziej zagrożeni chorobami metabolicznymi i schorzeniami serca, a nawet rakiem piersi (według WHO). (Czytaj też: Rak piersi - jak sprawdzić, co czai się w genach). To sugestywny dowód na to, że kiedy ty gubisz rytm dnia, twój organizm też może się pogubić.

Przeczytaj też: Jak przetrwać upały w ciąży?

10. Chora tarczyca

Zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy zaburza prawidłowe wydzielanie hormonów płciowych. Funkcjonowanie tarczycy łatwo sprawdzić, badając poziom jej hormonów i oczywiście konsultując wyniki z endokrynologiem.

Zobacz, jak działa tarczyca oraz jak dochodzi do nadczynności i niedoczynności.

Czytaj też: ABC badania tarczycy

11. Przyjmowanie niektórych leków

Na długość cyklu hormonalnego mogą wpływać leki przyjmowane przewlekle. Zatrzymanie miesiączkowania może być spowodowane lekami psychotropowymi, m.in. antydepresantami.

Poznaj zasady bezpiecznego przyjmowania leków

12. Brak owulacji

Jeden lub nawet dwa cykle miesiączkowe w ciągu roku mogą być bezowulacyjne i nie jest to uznawane za niepokojące. Niekiedy właśnie z tego powodu miesiączka nie pojawia się w terminie.

Dowiedz się, na czym polega stymulacja owulacji.

Czytaj też: Testy owulacyjne