Biegunka u niemowlaka – sposoby na rozwolnienie u niemowląt

Przyczyny biegunki u niemowlaka – dlaczego niemowlę ma biegunkę?

Pod pojęciem biegunki rozumie się bardzo wodniste stolce, bardzo często występujące łącznie z wymiotami. Przyczyn biegunki u niemowlaka jest bardzo wiele.

• Najczęstszą przyczyną biegunki u niemowląt są infekcje wirusowe (biegunka u dziecka jest często objawem rotawirusa). Problemy z wypróżnianiem mogą być wywołane także infekcjami bakteryjnymi (zakażeniem pałeczkami Salmonelli, bakterią E.coli lub gronkowcami) oraz pasożytami (owsikami, glistą ludzką).

• Nadmiernie luźne stole bywają objawem ząbkowania bądź nietolerancji niektórych składników pokarmowych, np. glutenu czy laktozy. Zbyt rzadka kupka u niemowlaka może wskazywać również na błędy żywieniowe – podanie dziecku nieświeżego pokarmu (zatrucie pokarmowe) bądź wzdymających warzyw (częsta przyczyna zielonej biegunki)

• Zdarza się, ze ostra biegunka stanowi efekt uboczny antybiotykoterapii. Stosowanie antybiotyków powoduje wyeliminowanie nie tylko bakterii chorobotwórczych, lecz również dobrych bakterii, które utrzymują równowagę mikrobiologiczną w jelitach.

Przyczyny nawracających, przewlekłych biegunek u niemowlaka mogą być o wiele bardziej poważne. Częste biegunki mogą wskazywać na nieprawidłowo wykształcone jelito grube, a nawet mukowiscydozę. Objawy begunki u dziecka nigdy nie powinny być zatem ignorowane, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z biegunką u noworodka.

Objawy biegunki u niemowlaka

Jak rozpoznać, czy dziecko ma biegunkę? Wygląd biegunki u niemowlaka jest uzależniony od sposobu jego karmienia.

Biegunka u niemowląt karmionych piersią może być dość trudna do rozpoznania z uwagi na to, iż w takiej sytuacji zjawiskiem całkowicie naturalnym jest fakt, że na co dzień kupka niemowlaka jest rzadka i rozwodniona, czasem pieniąca. Należy ją podejrzewać, jeśli dziecko wypróżnia się znacznie częściej niż dotąd.

Sygnałem alarmowym powinna być także ropa lub śluz w kupce niemowlaka. Zdarza się także, że u dziecka pojawiają się niewielkie ilości krwi w kale. Rozwolnieniu u dziecka mogą towarzyszyć takie objawy jak: złe samopoczucie, głośny płacz, rozdrażnienie, brak apetytu czy też podwyższona temperatura ciała.

Biegunkę u niemowlaka karmionego mlekiem modyfikowanym należy podejrzewać wówczas, gdy półpłynne lub płynne, (wodniste) kupki pojawiają się kilkanaście razy w ciągu 12 godzin. W tym przypadku także może wystąpić stolec z krwią czy śluzem bądź z niestrawionymi resztkami pokarmu.

Sposoby na rozwolnienie – co na biegunkę u dziecka?

Rodzice, których dziecko ma rozwolnienie, niesłusznie zastanawiają się, jak zatrzymać biegunkę zaraz po zaobserwowaniu u malucha problemów z wypróżnianiem. Biegunki nie należy od razu powstrzymywać, gdyż czynniki odpowiedzialne za wystąpienie częstych, rzadkich kupek (głównie wirusy) powinny, jeśli to możliwe, opuścić organizm dziecka wraz z trującymi produktami wydzielania.

Jak pokazały badania rozwolnienie u dzieci karmionych piersią wymaga dalszego otrzymywania pokarmu matki. W przypadku dzieci karmionych sztucznie bardzo często stosuje się specjalne mleko modyfikowane np. bezlaktozowe, bezglutenowe lub hipoalergiczne.

U małych dzieci przyjmujących pokarm stały ważna jest odpowiednia dieta przy biegunce. Co podawać dziecku? Aby złagodzić częste, luźne stolce, warto serwować kleik ryżowy, papkę ziemniaczaną, starte surowe jabłko, gotowane ziemniaki, papkę marchwiową, gotowane mięso z kurczaka.

W trakcie trwania biegunki należy zastanowić się nie tylko, co jeść, ale także, co podawać dziecku do picia. Nawadnianie powinno być bardzo intensywne. Do nawadniania dziecka należy stosować np. niesłodzone herbatki rumiankowe i koperkowe oraz roztwory elektrolitowe, co pomoże przywrócić dziecku aktywność i zwiększy ilość wydzielanego moczu. Bardzo ważne jest to, aby nie podawać dziecku soków owocowych.

Elektrolity dla dzieci – na objawy odwodnienia przy rozwolnieniu

Bardzo ważne jest, aby w trakcie trwania biegunki nie dopuścić do odwodnienia u dziecka. Przy ostrej biegunce dziecko oddając częste, wodniste, luźne stolce traci dużo wody. W takiej sytuacji może dojść do odwodnienia. Odwodnienie jest stanem, kiedy poziom nawodnienia organizmu spada poniżej wartości koniecznej do jego normalnego i prawidłowego funkcjonowania. Ryzyko odwodnienia wzrasta, jeśli w trakcie biegunki dziecko zmaga się dodatkowo z gorączką oraz wymiotami.

Objawy odwodnienia u dziecka to m.in.:

• spierzchnięte wargi, wysuszony język oraz błona śluzowa jamy ustnej;
• rzadkie oddawanie moczu oraz ciemne zabarwienie moczu;
• wzmożone pragnienie;
• zapadnięte oczy;
• zmniejszone napięcie skóry;
• osłabienie, apatia.

W trakcie występowania biegunki u dziecka, rodzic powinien zapisywać ilość przyjętych i wydalonych płynów przez dziecko. W przypadku odwodnienia lekarz zaleci podawanie elektrolitów dla dziecka, których składniki wchłaniane są przez kosmki jelitowe, a tym samym nawadniają organizm, osłabiony częstym wypróżnianiem. Pozostałe płyny, w tym woda, całkowicie przelatują przez organizm niemowlaka.

Kiedy do lekarza, gdy dziecko ma biegunkę?

Jeśli wyżej wymienione domowe sposoby na biegunkę nie działają, należy udać się z maluszkiem do lekarza. Właściwie każde dziecko, które nie ukończyło 6. miesiąca życia, a ma biegunkę, powinno być pod opieką lekarza, gdyż tylko on może dokładnie ustalić, jaka jest przyczyna biegunki oraz zalecić dalsze postępowanie i ewentualne leczenie rozwolnienia u dziecka.

Jeśli u małego dziecka występuje uporczywa biegunka i pojawiły się objawy odwodnienia, to może zaistnieć konieczność kilkudniowej hospitalizacji dziecka. W przypadku starszych niemowląt wizyta lekarska jest konieczna, kiedy zauważymy stolec z krwią lub jeśli dziecko ma wyraźne objawy odwodnienia. Konsultacji lekarskiej będą wymagały również dzieci, u których biegunka nie ustępuje po kilku dniach. Lekarz musi obejrzeć dziecko, u którego występują wymioty i biegunka bądź rozwolnienie i gorączka.

Warto również zwrócić uwagę na to, że podczas biegunki dochodzi bardzo często do odparzeń pupy. Dzieje się tak, gdyż odczyn stolca w czasie trwania biegunki jest kwaśny i znacznie szybciej może podrażnić delikatną skórę dziecka. Aby zapobiec podrażnieniom pośladów, należy po każdym wypróżnieniu dokładnie umyć pupę dziecka ciepłą wodą z dodatkiem delikatnego środka myjącego, po czym delikatnie osuszyć i na koniec posmarować kremem zapobiegającym odparzeniom. Jeśli rozwinie się pieluszkowe zapalnie skóry niezbędna będzie konsultacja u lekarza, który zaleci stosowanie maści z antybiotykiem lub na bazie sterydów.

Jak zapobiegać biegunce?

W profilaktyce biegunki u dzieci bardzo ważne jest, aby rodzice dbali o świeżość podawanych maluchom pokarmów. Jeśli niemowlę jest karmione naturalnie, to odciągnięty pokarm powinien być przechowywany w szczelnie zamkniętych pojemnikach w lodówce. Ta sama zasada tyczy się wszelkich podawanych dziecku pokarmów.

Kolejną bardzo ważną sprawą jest przestrzeganie zasad higieny podczas przygotowywania posiłków. Przed każdym karmieniem piersią mama powinna dokładnie umyć ręce, podobnie jest w przypadku przygotowywania dziecku mieszanki. Po każdym karmieniu należy dokładnie myć butelki lub naczynia oraz często je wyparzać (również smoczki).

Warto zwrócić uwagę na to, aby uniemożliwić dziecku kontakt z osobami chorymi. Jeśli, z różnych powodów, dziecko ma zalecone stosowanie antybiotyków, należy równocześnie podawać mu preparaty osłonowe (tzw. probiotyki), które pozwolą na utrzymanie prawidłowej flory bakteryjnej w jelitach dziecka.

Kolejna metodą zapobiegania biegunce u niemowlaka jest szczepienie przeciwko rotawirusom. Szczepienie to wykonuje się do 6 miesiąca życia dziecka.

Czym się różni biegunka od luźnego stolca u dziecka?

Po co nam tam wiedza? Przede wszystkim po to, by móc prawidłowo odpowiedzieć na pytania lekarza i wiedzieć, kiedy potrzebna jest jego interwencja. W gabinecie pediatry kupa dziecka jest bowiem jednym z dyżurnych tematów. Pytając o luźny stolec, lekarz ma na myśli kupę półpłynną (nazywaną też „rozwolnioną”). Pytając o to, czy dziecko ma biegunkę, pyta o to, czy malec oddaje luźny lub wręcz wodnisty stolec, kilka lub kilkanaście razy na dobę.

To wszystko dotyczy dzieci, które skończyły rok, bo w przypadku niemowląt robienie luźnej kupy (o konsystencji ciasta naleśnikowego lub rzadkiej jajecznicy) kilka razy w ciągu dnia jest uznawane za normę. Podobnie zresztą jak brak kupy przez cały dzień. O biegunce u niemowląt mówimy więc wtedy, gdy stolec jest bardziej wodnisty i częstszy niż zwykle, a do tego cuchnący.

Są produkty i dania, po których zjedzeniu małe dziecko może zrobić rzadszą kupę, np. arbuz w dużej ilości. Nie musimy się więc tym niepokoić. Co innego, jeśli dziecko codziennie przez kilka dni ma rozwolnienie. Ponieważ może to być objawem choroby np. zakażenia przewodu pokarmowego (wirusowego, bakteryjnego), nadczynności tarczycy, nietolerancji laktozy, choroby pasożytniczej przewodu pokarmowego, alergii i celiakii, trzeba wybrać się do lekarza. Warto wiedzieć, że luźne stolce mogą towarzyszyć zapaleniu ucha środkowego, anginie i antybiotykoterapii.

Z wizytą u lekarza nie można zwlekać w przypadku biegunki, bo może ona bardzo osłabić organizm, spowodować utratę cennych minerałów, a nawet doprowadzić do odwodnienia.