Leukocyty u dzieci – badanie, wskazania, przygotowanie, normy, wyniki WBC u dziecka

Leukocyty we krwi u dziecka

Leukocyty to białe krwinki, które decydują o procesach odpornościowych organizmu. Powstają w szpiku, po czym wraz z krwią docierają do komórek docelowych.

W obrębie puli leukocytów wyróżnić można następujące grupy komórek:

• granulocyty: obojętnochłonne (neutrofile), kwasochłonne (eozynofile), zasadochłonne (bazofile),
• agranulocyty: monocyty i limfocyty.

Najliczniejszą grupą leukocytów we krwi są neutrofile, których rolą w organizmie jest obrona organizmu przed bakteriami.

Eozynofile odpowiadają przede wszystkim za obronę przeciwko pasożytom, zaś bazofile biorą udział w reakcjach alergicznych.

Limfocyty odpowiadają za syntezę immunoglobulin, cytokin prozapalnych, zwalczają wirusy czy komórki nowotworowe. Monocyty odpowiadają za procesy fagocytozy, czyli unieszkodliwiania drobnoustrojów chorobotwórczych.

Z punktu widzenia diagnostyki, ważne są zarówno zmiany ilościowe, jak i jakościowe poszczególnych frakcji leukocytów. Oznaczane są ponadto leukocyty w moczu u dziecka.

Sprawdź nasz kalkulator siatek centylowych

Leukocyty – badanie. Kiedy wykonać morfologię u dziecka?

Leukocyty oznaczane są w ramach morfologii krwi. Badanie to oznaczane jest skrótem WBC. Badanie liczby leukocytów może być wykonywane rutynowo w ramach okresowych badań kontrolnych u dzieci. Istnieją ponadto szczególne wskazania do badania białych krwinek u dziecka, takie jak gorączka o nieznanej etiologii czy rozpoznawanie infekcji bakteryjnych i wirusowych.

Badanie WBC u dziecka (white blood cells) wykonuje się również w przypadku podejrzenia zakażeń pasożytniczych, białaczki u dziecka czy zaburzeń odporności.

WBC u dzieci, czyli badanie leukocytów – przygotowanie i przebieg

Leukocyty u dziecka oznaczane są w ramach morfologii krwi – jest to oznaczenie określane jako WBC – poziom leukocytów we krwi. Poza całkowitą ich ilością, w ramach morfologii krwi, oznaczane są także poszczególne frakcje białych krwinek krwi:

• neutrofile NEUT,
• bazofile BASO,
• eozynofile EOS,
• limfocyty LYMPH,
• monocyty MONO.

U dzieci bardzo ważna jest także manualna ocena rozmazu krwi pod mikroskopem – ma ona znacznie większą wartość diagnostyczną niż automatyczna analiza obrazu krwi.

Przygotowanie do oznaczania leukocytów u dziecka wymaga przybycia na badanie morfologii krwi na czczo. Czas, który powinien upłynąć od ostatniego posiłku, to minimum 8 godzin. W dniu poprzedzającym oznaczanie białych krwinek u dziecka warto unikać ciężkostrawnych potraw oraz wzmożonej aktywności fizycznej.

Badanie morfologii wykonywane jest z próbki krwi żylnej. Ta do oznaczania leukocytów u noworodków pobierana jest najczęściej na drodze nakłucia główki bądź pięty, u niemowląt i małych dzieci preferowane jest pobranie krwi z opuszki palca. U dzieci w wieku 4–5 lat można próbować już pobierać krew do badania z żyły łokciowej.

Morfologia krwi z rozmazem u dziecka to badania refundowane – wystarczy mieć skierowanie do lekarza. Jeśli badania te wykonywane są prywatnie, cena morfologii krwi wynosi kilkadziesiąt złotych – w zależności od miasta i placówki leczniczej.

Jaka jest norma leukocytów?

Leukocyty u dziecka – norma WBC

Aby móc prawidłowo zinterpretować badanie leukocytów u dziecka, należy zwrócić uwagę nie tylko na całkowitą ilość krwinek białych, ale także ilość poszczególnych frakcji leukocytów u niemowlaka i starszego dziecka. Normy różnią się od wartości u dorosłych i zależne są od grupy wiekowej.

Wartości mieszczące się w normach białych krwinek u dzieci przedstawiają się następująco:

• noworodki: 9,1–34x10⁹/l,
• niemowlęta do 1. roku życia: 6–14x10⁹/l,
• dzieci w wieku 2–9 lat: 4–12x10⁹/l,
• dzieci w wieku 10–17 lat: 4–10,5 x10⁹/l.

Bardzo istotne są ponadto normy dla poszczególnych rodzajów leukocytów. Zmiany ich wartości bezwzględnych oraz wzajemnych proporcji warunkują rozpoznanie wielu schorzeń.

Neutrofile u dziecka – normy

Normy neutrofili u dzieci przedstawiają się następująco:

• noworodki: 6–23: 5 x10⁹/l,
• niemowlęta do 1. roku życia: 1,1–6,6 x10⁹/l,
• dzieci w wieku 2–9 lat: 1,4–6,6 x10⁹/l,
• dzieci w wieku 10–17 lat: 1,5–6,6 x10⁹/l.

Jakie są normy limfocytów u dzieci?

Normy limfocytów u dziecka są następujące:

• noworodki: 2,5–10,5 x10⁹/l,
• niemowlęta do 1. roku życia: 1,8–9 x10⁹/l,
• dzieci w wieku 2–9 lat: 1–5 x10⁹/l,
• dzieci w wieku 10–17 lat: 1–5 x10⁹/l.

Monocyty u dziecka – normy w morfologii krwi

Wartości prawidłowe monocytów u dziecka są następujące:

• noworodki: poniżej 3,5 x10⁹/l,
• powyżej 1. roku życia: poniżej 1x10⁹/l.

Eozynofile i bazofile u dzieci – prawidłowe wyniki

Normy eozynofilów u dzieci są następujące:

• noworodki: poniżej 2x10⁹/l,
• powyżej 1. roku życia: poniżej 0,7x10⁹/l.

Normy bazofilów u dzieci to:

• noworodki: poniżej 0,4x10⁹/l,
• powyżej 1. roku życia: poniżej 0,1x10⁹/l.

Leukocyty u noworodków i starszych dzieci w rozmazie krwi

Bardzo ważny jest także skład odsetkowy białych krwinek oceniany w rozmazie krwi. Uwzględnia on analizę neutrofilów, czyli granulocytów o jądrze pałeczkowatym i segmentowanym, bazofilów, eozynofilów, limfocytów oraz monocytów. U noworodków w rozmazie krwi dominują neutrofile, u dzieci w wieku 2–6 lat zauważalna jest z kolei przewaga limfocytów.

Wynik zawsze powinien być interpretowany przez lekarza w oparciu dla normy dla określonej grupy wiekowej. Niekiedy wynik morfologii i rozmazu krwi zawiera normy dla dorosłych, co może być źródłem błędnej interpretacji przez rodzica i przyczyną zupełnie niepotrzebnego niepokoju.

Podwyższone leukocyty u dziecka to objaw leukocytozy

Leukocyty powyżej normy u dziecka mogą być spowodowane wzrostem każdej z poszczególnych frakcji.

Leukocytoza ze wzrostem neutrofilów obserwowana jest w:

• zakażeniach bakteryjnych,
• zakażeniach grzybiczych lub pierwotniakowych,
• niektórych infekcjach wirusowych, np. półpaścu,
• urazach, oparzeniach, stanach pooperacyjnych,
• nowotworach,
• białaczkach,
• gorączce, stresie, intensywnych ćwiczeniach fizycznych.

Wzrost poziomu całkowitego leukocytów oraz bazofilów (bazofilia) obserwowany jest w przebiegu przewlekłej białaczki szpikowej czy w innych chorobach nowotworowych, zaś wysokie leukocyty u dziecka ze wzrostem eozynofilów (eozynofilia) – w przebiegu odczynów alergicznych, zakażeń pasożytniczych czy niektórych nowotworów. Fizjologicznie występują podwyższone leukocyty u noworodka i niemowlaka (leukocytoza u niemowlaka).

Zwiększenie liczby leukocytów z limfocytozą, czyli wysokimi limfocytami u dziecka, stwierdzane jest w: przewlekłej białaczce limfatycznej, mononukleozie zakaźnej, aplazji szpiku.

Z kolei wzrost liczby monocytów charakterystyczny jest dla mononukleozy zakaźnej, białaczce mielomonocytowej oraz monoblastycznej i w przebiegu hemolizy.

Niskie leukocyty u dziecka, czyli leukopenia u dziecka

Obniżone leukocyty u dziecka najczęściej występują z obniżeniem poziomu neutrofilów oraz zwiększonym odsetkiem limfocytów. Główną przyczyną jest aplazja i hipoplazja szpiku, uszkodzenie szpiku przez leki, środki chemiczne i promieniowanie. Dochodzi wtedy do zaburzenia produkcji w szpiku komórek krwi.

Inne przyczyny za niskich leukocytów u dziecka to niektóre nowotwory zajmujące szpik, posocznica, zakażenia wirusowe, przebycie ostrej infekcji wirusowej lub infekcji bakteryjnej, wstrząs anafilaktyczny bądź niedokrwistość z niedoboru żelaza.